پرسش و پاسخ با آقا سید
📚 پاسخ #حجت_الاسلام_شیرازی: چرا مراجع تقلید در ثبوت ماه رمضان و عید فطر اختلاف دارند؟ این سؤالی است
📚 ادامه پاسخ : وظیفه مراجع تقلید استخراج و بیان حکم شرعی است و تشخیص مصداق بر عهده مکلف می‌باشد؛ مثلاً مجتهد می‌فرماید: «خوردن شراب حرام است» و تشخیص اینکه این مایع شراب است یا شربت بر عهده خود مکلف می‌باشد. در مسئله رؤیت هلال نیز مجتهد مبنای علمی‌اش را بیان می‌کند که هرگاه قَمَر با این ویژگی‌ها دیده شد، اول ماه ثابت می‌شود؛ لذا اگر شخصی خودش استهلال کرد و ماه را دید، می‌بایست به یقین خودش عمل کند. و به‌عبارت دیگه: یک «حکم» داریم و یک «موضوع». در حکم باید تابع مرجع تقلیدمون باشیم؛ اما در موضوع باید تابع علم خودمون باشیم. کیفیت رؤیت (و اینکه باید با چشم عادی یا مسلح دیده بشود و اینکه آیا اتحاد در افق شرط است یا خیر)، حکم است و در این بخش تابع مرجع تقلید خود هستیم؛ اما اینکه در منطقه ما ماه دیده شده است یا خیر، یک موضوع شرعی است که ارتباطی به مرجع تقلید ندارد. و اینکه سایت یا دفاتر مراجع تقلید رؤیت یا عدم‌رؤیت هلال را گزارش می‌دهند، از باب کارراه‌اندازی است؛ لذا ممکن است مرجع تقلید بفرماید اول ماه برای من ثابت نشده؛ ولی برای مکلف یقین به رؤیت (بر اساس مبنای مجتهد) حاصل شده باشد، پس باید به یقین خودش عمل کند. نکته: جدا از اختلاف مبانی فقهی، حتی اگر یک مرجع تقلید، مثلاً رهبری وجود داشته باشد، بازهم امکان دارد ماه رمضان یا عیذ فطر برای برخی از نقاط ایران ثابت شود و برای برخی نقاط دیگر ثابت نشود. پرسش و پاسخ دربارۀ اختلافات ثبوت ماه رمضان وقتی ثبوت ماه رمضان مختلف می‌شود، وظیفه ما چیست؟ هر مکلفی وظیفه دارد که بر اساس فتوای مرجع تقلیدی که اعلم تشخیص داده عمل کند. در روز اول ماه رمضان روزه بگیریم یا خیر؟ هر روزی که بنابر فتوای مجتهد من اول ماه رمضان ثابت شد، آن روز را روزه می‌گیرم و اگر ثابت نشد، یا روزه نمی‌گیرم یا اگر روزه قضا دارم، نیت روزه قضا می‌کنم و اگر ندارم، نیت روزه مستحبی می‌کنم. در شب‌های احیا چه کنیم؟ کدام شب را احیا بگیریم؟! در شب‌های احیا نیز هر شخصی می‌تواند شب «نوزدهم و بیست‌ویکم و بیست‌وسوم» را بر اساس فتوای مرجع تقلید خود احیا بگیرد؛ البته در سال‌هایی که ابتدای ماه رمضان با اختلاف مواجه می‌شود، بهتر است انسان احتیاط کرده و شش شب را احیا بگیرد. برای عید فطر و نماز عید و فطریه چه کنیم؟ عید فطر را نیز هر شخصی می‌تواند بر اساس فتوای مرجع خود عمل کرده و هر روزی که عید فطر برایش ثابت شد، روزه‌گرفتن حرام و پرداخت فطریه واجب می‌شود. اگر عید از نظر مجتهد من ثابت نشد، روزه می‌گیرم و برفرض که در طول روز به من خبر رسید که از نظر مرجع تقلید من نیز عید ثابت شده است، از همان لحظه از نیت روزه صرف‌نظر می‌کنم. گرچه اگر عید فطر بر اساس فتوای مجتهد «الف» ثابت شد و بر اساس فتوای مجتهد «ب» ثابت نشد، خوب است از باب احتیاط مقلدین مجتهد «ب» نیز ۲۲ کیلومتر بیرون شهر رفته و روزه خود را باز کنند و بعداً قضای آن را به‌جا آورند. البته دقت دارید که در آن روز فطریه را نمی‌توانند پرداخت کنند. مسئله به‌همین راحتی است، نمی‌دانم چرا بعضی افراد خیلی سخت می‌گیرند! آیا می‌توانم مرجع تقلیدم را عوض کنم؟ در لابه‌لای همین پیچ‌وخم‌ها عده‌ای تمایل دارند که مرجع خود را در این یک مسئله یا در این یک ماه یا برای همیشه عوض کنند (همانند کسانی که به‌جهت آسان‌بودن فتاوای مجتهدی دیگر، تصمیم به تعویض مجتهد می‌گیرند)؛ اما باید در پاسخ به این عزیزان عرض کنم: انسان زمانی می‌تواند مرجع تقلیدش را تغییر دهد که مجتهد دیگری را اعلم از مرجع تقلید خود تشخیص بدهد و اینکه فتوای مرجع تقلیدم سخت باشد یا دلپسند و خوشایند من نباشد یا به‌جهت متفاوت‌بودن در ثبوت ماه رمضان و… مجوز عوض‌کردن مرجع تقلید نمی‌باشد و باید هر شخصی بر اساس ملاک صحیح انتخاب مرجع تقلید گام برداشته تا بین خود و خدای خویش حجت داشته باشد. تقلید ؛ چرا؟ چگونه؟ از چه کسی؟ علت اختلاف فتاوا ی مراجع تقلید چرا این اختلاف در ماه‌های دیگر وجود ندارد؟ این اختلاف به ثبوت ماه رمضان اختصاص ندارد و مربوط به ابتدای همۀ ماه‌های قمری است؛ اما با توجه به اینکه در ماه‌های دیگر تکلیفِ واجبی وجود ندارد، به این حدّ روی آن دقت نمی‌شود. البته: برنامه استهلال در دوازده ماه سال برقرار است و مؤسسات نجومی اخبار آن را اعلام می‌کنند؛ به‌عنوان نمونه می‌توانید به سایت Nojumi.org وابسته به دفتر آیت‌الله سیستانی مراجعه کنید؛ اگر شخصی مثلاً نذر کند روز سیزدهم رجب روزه بگیرد، لازم است ابتدای ماه رجب استهلال کند یا تحقیق و پرس‌وجو کند تا بیابد که آیا بر اساس فتوای مرجع تقلیدش ماه ثابت شده است یا خیر؛ علاوه بر اینکه برای انجام دقیق اعمال مستحبی و آداب اسلامی نیز خوب است انسان هر ماه استهلال داشته باشد؛ مانند:   اعمال ایام البیض (سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم ماه رجب و شعبان و رمضان)؛ 🆔 @rahpouanquestion