🔴 آیا علم غیب مخصوص خداوند است؟
🔹 قسمت سوم🔸
🔶«إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ*ذِى قُوَّةٍ عِنْدَ ذِى العَرْشِ مَكِينٍ* مُطاعٍ ثَمَّ أَمِينٍ* وَما صاحِبُكُمْ بِمَجْنُونٍ* وَلَقَدْ رَآهُ بِالْأُفُقِ المُبِينِ* وَما هُوَ عَلَى الغَيْبِ بِضَنِينٍ»؛[9]
🔸قرآن گفتار فرشته ارجمندى است، كه نيرومند است، و نزد صاحب عرش مقامى دارد، هم مطاع است هم امين، محمد صاحب شما مجنون نيست، فرشته را در افق نمايان ديده است و در تبليغ و اخبار از امور غيبى بخيل نيست.
🔹از اين دو آيه استفاده مىشود كه پيغمبر با غيب ارتباط دارد.
🔷به علاوه، خدا در بعض آيات مىفرمايد ما اخبار غيب را در اختيار پيمبر قرار مىدهيم، مثلًا:
🔶«ذ لِكَ مِنْ أَنباءِ الغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ»؛[10]
🔹اين، از اخبار غيبى است كه به تو وحى مىكنيم.
🔶«تِلْكَ مِنْ أَنباءِ الغَيْبِ نُوحِيها إِلَيْكَ»؛[11]
🔹اين از اخبار غيب است كه به تو وحى مىكنيم.
🔶از اين قبيل آيات استفاده مىشود كه خداوند متعال پارهاى از حقايق و مطالب غيبى را به وسيله وحى بر پيمبران نازل مىكند و بدين وسيله آنان را با جهان غيب مربوط مىسازد. و به طور كلى بايد گفت: در اين جهت ترديد نيست كه بر پيمبران وحى مىشود، وحى هم عبارت است از يك نوع ارتباط مخصوص و تماس مرموز و خارق العادهاى كه بين پيغمبر و جهان غيب حاصل مىشود. به واسطه افاضات پروردگار حكيم درى از غيب به روى پيغمبر باز مىشود. و پرتوى از آن عالم نورانى بر گوهر تابناك قلب او مىتابد و به وسيله چشم باطن گوشهاى از جهان را مشاهده مىكند.
🔷ليكن ناگفته پيداست كه گرچه پيمبران مىتوانند با جهان غيب تماس بگيرند ولى به غيب مطلق و نامحدود دست رسى ندارند و بيش از ظرفيت محدود وجودى خود نمىتوانند از آن عالم نامحدود استفاده كنند. به علاوه، در اين استفادههاى محدود هم استقلال ندارند و علومشان بالذات نيست بلكه به تأييدات و افاضات پروردگار جهان نيازمندند.
🔶خلاصه سخن: آيات دو دستهاند: يك دسته، علم غيب را از غير خدا نفى مىكنند و دسته ديگر براى غير به طور محدود اثبات مىكنند. ليكن با تأمل به خوبى قابل جمعند و با همين بيان معناى آيات زير نيز روشن مىشود:
🔶«قُلْ ما كُنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ وَما أَدْرِى ما يُفْعَلُ بِى وَلا بِكُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلّا ما يُوحى إِلَىَّ»؛[12]
🔷بگو: من پيغمبر تازه و نوبرى نيستم، و نمىدانم با من و شما چه خواهند كرد، من تابع وحى هستم.
🔶رسول خدا در آيه مذكور اظهار مىدارد كه از سرنوشت خودم و شما اطلاع ندارم، لكن بعداً مىفرمايد: من پيرو وحى خدا هستم. معلوم مىشود مىتواند به وسيله وحى آسمانى از آينده خودش و ديگران مطلع شود.
🔷«وَمِمَّنْ حَوْلَكُمْ مِنَ الأَعْرابِ مُنافِقُونَ وَمِنْ أَهْلِ المَدِينَةِ مَرَدُوا عَلَى النِّفاقِ لا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ»؛[13]
🔶گروهى از اعراب باديه نشين و گروهى از اهل مدينه منافق هستند، تو آنان را نمىشناسى لكن ما مىشناسيم.
🔶«وَلاتَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ»؛[14]
🔹چيزى را كه بدان علم ندارى پيروى نكن.
🔶«ما كانَ لِىَ مِنْ عِلْمٍ بِالمَلَا الأَعْلى إِذ يَخْتَصِمُونَ»؛[15]
🔷🔹من به جايگاه فرشتگان عالم نبودم هنگامى كه مخاصمه و مناقشه مىكردند.
🔶🔸در اين آيات به طور اجمال از رسول خدا نفى علم شده ليكن به قرينه آيات گذشته و احاديث بايد گفت: بالذات عالم به غيب نبوده اما به وسيله وحى مىتوانسته است با غيب ارتباط بر قرار كند.[16]
📚 منابع:
[1]. انعام( 6) آيه 59
[2]. يونس( 10) آيه 20
[3]. نمل( 27) آيه 65
[4]. انعام( 6) آيه 50
[5]. اعراف( 7) آيه 188
[6]. هود( 11) آيه 31
[7]. جن( 72) آيه 26
[8]. آل عمران( 3) آيه 179
[9]. تكوير( 81) آيه 25
[10]. آل عمران( 3) آيه 44 و يوسف( 12) آيه 102
[11]. هود( 11) آيه 49
[12]. احقاف( 46) آيه 9
[13]. توبه( 9) آيه 101
[14]. اسرى( 17) آيه 36
[15]. ص( 38) آيه 71
[16] امينى، ابراهيم، بررسى مسائل كلى امامت، 1جلد، بوستان كتاب (انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم) - قم، چاپ: پنجم، 1390.
#عالم_غیب
➖➖➖➖➖➖
⏰
@shomareshmakooszohor