🔴 ایده انسان 250 ساله و گذر از میشل فوکو
➕(به بهانه یادی از کتاب قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام از مرحوم دکتر فیرحی در
ویراستی )
▫️اولین بار با مطالعه این کتاب و ادامه بررسی اندیشه های دکتر فیرحی من با آراء
#میشل_فوکو آشنا شدم. نگاه جدیدی بود برای من که رویکرد سینوی داشتم. با اینکه جذابیت داشت ولی این روش از تحلیل را عقیم می دانم.
▫️فوکو در سفرش به ایران پیوند میان سیاست و معنویت (بخوانید آرمانگرایی اجتماعی) در انقلاب اسلامی را به خوبی تشخیص داد.
▪️عبارت مقدمه کتاب را در تصاویر ملاحظه کنید.
▫️فکر می کنم فهم صحیح از معنای تکامل در اندیشه علامه طباطبایی و شهید مطهری در مقابل این الگو باشد.
▫️نظریه فطرت علامه طباطبایی و تفسیر ایشان از جایگاه وحی این الگو را نسبت به تمدن اسلامی تغییر می دهد. پیوند فطرت-عقل با وحی در ظرف زمان و مکان انسان (تاریخمندی)، ایده تولید می کند و از دل ایده ها کنش انسانی ایجاد شده و در ادامه قدرت یا ساختار شکل می گیرد و دانش ها برای صورتبندی مسائل به صورت پسینی تنظیم و تدوین می گردد.
▫️منشأ مشروعیت در این نگاه از ارتباط ایده با منابع (عقل-فطرت و وحی) بوجود می آید. ایده ولایت مطلقه فقیه در عصر غیبت را می توان هسته اصلی آغاز کنشگری ایران معاصر دانست.
▫️از جمله اشکالات جدی وارد به دکتر فیرحی این است که ایشان روایات ائمه را در مقام تفسیر روایات نبی (بمنزله فقها) می دانند در صورتی که ائمه عینا همانند نبی در مقام شارع هستند اگرچه درمواردی روش استنباط را به اصحاب می آموزند.
▫️مرحوم امام با این نگاه معتقدند همان نسبتی که میان وحی و امر تاریخی وجود دارد می تواند میان روایات با تاریخمندی برقرار کرد.
▫️این نظریه مقدمه اندیشه رهبری در کتاب انسان 250 ساله است. برهه 250 ساله امکان نگاه فراتاریخی دارد چرا که زائیده تاریخ نیست یعنی ریشه های صدور آن خارج از تاریخ است اگر چه بر بستر تاریخ منطبق شود. این خاصیت کلام انسان کامل است.
▫️روش نگاه فراتاریخی به سیره انسان کامل در بستر تاریخ همان حقیقت تفقه یا اجتهاد در تشیع است.
💠 جمله ای که سالهاست از استادم شنیده ام از همان آغاز طلبگی این بود که:
«اجتهاد یعنی رها کردن کتاب و سنت یا حکم الله از سه زنجیر زمان، مکان و خصوصیات فردیه» اشاره به همین مطلب دارد.
〰️〰️〰️〰️
✍️سید مجتبی امین جواهری
ملاحظات و محاکمات
🌐
https://eitaa.com/joinchat/1218904066C99ddcc9bf0