#غرور 🌎 چه کار کنیم که غرور ما را نگیرد ؟ به طور کلی گناه نکردن خودش با غرور مانعیت دارد ، یعنی وقتی انسان خدا را بزرگ ببیند و از او شرم و حیا کند که چگونه نعمت های او را می خورد و بتواند در مقابل اطاعت او هم بایستد ، این چنین انسانی سعی می کند اعمال و رفتارش را مطابق خواست حضرت حق قرار بدهد . خب وقتی این تمرین در انسان صورت بگیرد کم کم خدا بزرگ تر از هر چیز برای انسان می شود ! و غرور که معنایش خودخواهی و ادعای بزرگی است ، کم کم در وجود انسان ناپدید می گردد . انسان های مغرور کسانیند که عظمت خدا را یا فراموش کرده اند یا برایشان کمرنگ شده است و تنها چیزی که انسان را از خدا دور می کند عدم توجه به عظمت او و اطاعت مستقیم خداوند است . بندگی ، عبادت و اطاعت خداوند ، خشوع و خضوع را برای انسان به ارمغان می آورد . الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ ﻫﻤﺎﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯﺷﺎﻥ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ ﻗﻠﺐ‌ﺍﻧﺪ. (٢) همان طور که در آیه فوق مشاهده می کنید نماز برای خدا خضوع و خشوع و خاکی بودن را برای انسان به ارمغان می آورد . برای همین خداوند مومنان واقعی که اهل نماز و عبادت برای خدا هستند را می گوید که اینها در نمازشان خاشعند . یعنی اگر در نماز و بندگی او خاشع نبودند بدانید که به خاطر خدا نماز نخوانده اند بلکه از روی اکراه و زور و ریا و فریب نماز می خوانند . مسلما با آمدن خشوع غرور هم از بین می رود . اصلا محال است غرور و خشوع همزمان در وجود انسان پیدا شود . به عبارتی غرور با خشوع ضدیت دارند . البته متاسفانه در بیشتر اوقات انسان ها وقتی روی به عبادت و بندگی خداوند می آورند ، از طریق خود عبادت یا حتی همین علم ، مغرور می شوند . یعنی به جای اینکه عبادت و علم بتواند این آقا را خاشع و خاضع کند می بینیم که نتیجه عکس داده است و این نشان از مکر شیطان و غفلت انسان است . اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطَانُ فَأَنسَاهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ أُولَٰئِكَ حِزْبُ الشَّيْطَانِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ الشَّيْطَانِ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﺑﺮ ﺁﻥ‌ﻫﺎ ﭼﻴﺮﻩ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻳﺎﺩ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻝ‌ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺑﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺁﻥ‌ﻫﺎ ﺣﺰﺏ ﺷﻴﻄﺎﻥ‌ﺍﻧﺪ! ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﺣﺰﺏ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﺳﺮﻣﺎﻳﮥ ﻋﻤﺮﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﺧﺘﻪ‌ﺍﻧﺪ! (١٩مجادله) برای اینکه از این آفات به دور باشید همیشه به خودتان تذکر و یادآوری کنید که شما فقیر هستید و هیچی از خودتان ندارید ، عبادت اگر توفیقش را خدا نمی داد شما این عمل خیر را نمی کردید . شما با قدرت و نعمت ها و توفیقات الهی است که الان توانایی انجام آن عبادت را پیدا کرده اید یا اگر عالم شده اید این علم ناچیز قبل از آنکه به شما داده شود خداوند که خود علم است و قبل از هر کس و هر چیز ، عالم مطلق هستی خداوند است . شما علمتان هم عاریه ای و قرضی از خداست . شما تنها چیزی که از خودتان دارید آن فقر مطلق است . يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ ﻣﺮﺩم! ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪِ ﺧﺪﺍﻳﻴﺪ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺪﺍ ﺑﻲ‌ﻧﻴﺎﺯِ ﺳﺘﻮﺩﻧﻲ ﺍﺳﺖ(١٥ فاطر ) خلاصه کلام : با اطاعت و بندگی خداوند به خشوع برسید ، با آمدن خشوع ، غرور از بین می رود . برای اطاعت و بندگی نیازمند تذکر و توجه همیشگی دارید . بهترین ذکر قرآن و نگاه به سیره اهل بیت و تفکر و سیر در آفاق و انفس است . يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ! ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻪ‌ﻳﺎﺩ ﺧﺪﺍ ﺑﺎﺷﻴﺪ (٤١احزاب) یادتان باشد علم و عبادت واقعی باید شما را خاشع و فروتن کند و الا آنچه که غرور آفرین است بندگی شیطان است . يَعِدُهُمْ وَيُمَنِّيهِمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلَّا غُرُورًا ﺯﻳﺮﺍ ﺷﻴﻄﺎﻥ ﻭﻋﺪﮤ ﭘﻮﭺ ﺑﻪ ﺁﻥ‌ﻫﺎ ﻣﻲ‌ﺩﻫﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺍم ﺁﺭﺯﻭ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭﺷﺎﻥ ﻣﻲ‌ﻛﻨﺪ؛ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﻭﻋﺪﻩ‌ﻫﺎﻳﺶ ﻫﻤﻪ گمراهی و غرور کاذب است.(١٢٠نساء) ✍علیرضا ساغندی @tarighatezendegi