#شخصی 🌏 محال است نظام علی و معلولی داخل در بحث جبر و تفویض قرار گیرد تمام اعمال ما یا مربوطند به یک سری علت های خارجی و یا یکسری علت های داخلی ، که همین علت های داخلی هم نشان از خلقت و علت الهی دارد ! و به واقع نمی توانیم معلولی را خارج از علت الهی بدانیم چون هر چه هست معلول و مخلوق خداست و همه به هم مربوطند و اصلا اختیار به این معنا که من کاری را انجام بدهم که هیچ ربطی به خدا نداشته باشد این یعنی یک خدایی در مقابل خدای دیگر ! خدایی که اراده می کند در حالیکه اراده او تحت اشراف خدای دیگر نیست ! درحالی که ما تنها یک خدا داریم و آن خدا بر تمام مخلوقات اشراف کامل دارد . و همچین اختیار‌ در نظام علی و معلولی هستی را از هم می پاشاند ! پس نمی شود که مثلا من کاری را انجام دهم که هیچ ربط و اثری از جهان هستی بر عمل من نگذارد و من بی ربط به آنها آن عمل را انجام داده باشم ! خب وقتی اختیار به این معنا اصلا محل است پس نظام علی و معلولی در کردار و رفتار ما هم کسی به آن نمی تواند جبر بگوید ، چون جبر در مقابل اختیار است و وقتی جبر نباشد اختیار هم معنایی نمی دهد ! البته اختیار و جبر درست است که که در نظام علی و معلولی موجودات داخل نمی شود اما ما اختیار و جبر را در یک معنای دیگر قبول می کنیم ! ما انسان مجبور را کسی می خوانیم که مثلا تفنگ روی سرش باشد و نتواند کاری را که می خواهد انجام دهد و انسان آزاد و مختار را کسی می دانیم که تفنگ روی سرش نباشد و اما اگر بخواهیم بگوییم انسان به خاطر شرایط محیطی و اب و هوایی و ژنتیکی و خانوادگی و ادب و تربیت و ... مجبور است ، این بر می گردد به همان نظام علی و معلولی که اگر غیر این نباشد هستی از هم می پاشد ! و اصلا جبرو اختیار به این معنا را ما نمی پذیریم چون اصلا اختیاری وجود ندارد و نمی تواند وجود داشته باشد و اصلا محال است که موجود باشد که حالا جبر آن را بخواهیم بپذیریم یا نپذیریم ! بله انسانی که تفنگ روی سرش نباشد مختار است و انسانی که مستقیم کسی او را اجبار نمی کند او هم مختار است و از این معنا و نگاه هم جبر است و هم تفویض و ما این را می پذیریم . همان حرفی که اهل بیت ما زده اند که امر دایر است بین جبر و اختیار ... . اما در جواب این سوالی که خدا چرا این گونه تدبیر کرده ، چرا یک جور دیگری تدبیر نکرده انشالله در پست بعدی در خدمتتان هستم ! ما در این پست فقط می خواهیم بگوییم که درک این سوال هیچ ربطی به مجبور بودن و یا مختار بودن انسان ندارد ! و ما به نگاه نظام علی و معلولی هیچ انسان و هیچ کرداری از او را نمی توانیم داخل قائده جبر و تفویض قرار دهیم چنانکه قبلا توضیح دادیم . (از دوستان به خاطر سنگینی مطلب عذرخواهی می کنم ، یک کتاب بحث مفصل را که باید در ابواب مختلف آن را شکافت و شرح داد را در یک پست کوچک تقدیم کردم امید است برای خواص سودمند باشد ) ✍ علیرضا ساغندی @tarighatezendegi