🔸 فهرست منابع روایات طبی 1⃣ کتب اختصاصی در طب : یک دلیل قوی برای اثبات تعالیم طبی ائمة تاليف كتب اختصاصي در طب با عناوين طب الأئمة يا طب النبي و... است اشخاص برجسته حدیث مانند ابن همام ، احمد بن محمد بن عیسی اشعری ،عبدالله بن جعفرحمیری صاحب قرب الاسناد که بخش مهمی از روایات ما را نقل مکتوب کرده اند کتابی حدیثی با عنوان طب نگاشته اند. حتی اهل سنت نیز کابی با عنوان طب النبی دارند. پس تعبیر طب الرسول یا طب الأئمة یا طب اسلامی یک عنوان اصالت دار وبا ریشه می باشد نمونه ای از کتب صریح در حیطه طب طب الائمة الصادقين جناب تلعكبري با بيش از ٨٠٠ روايت طبي که ۶۰۰ روایت ان در کتب دیگر هم نقل شده وبیش از ۴۰ فرمول دارو از بهترین کتب طبی است .در سند عمدتا از کتاب طب ابن همام از حمیری از احمد بن محمد بن عیسی اشعری نقل نموده است که تمامی این ها ازبزرگان و مشایخ حدیث شیعه هستند . رجالیون نام این کتاب را ذکر نموده و نسخه خطی آن در کتابخانه ایت الله مرعشی موجود است واخیرا توسط آستانه امام حسین علیه السلام تحقیق وچاپ شده است. مکارم الاخلاق جناب طبرسی که روایات ان مرسل محسوب می شود از این کتاب نقل حدیث دارد. طب الائمة ابنا بسطام ٤٠٩ حديث در ٢٥٢ باب دارد. در مورد این کتاب حرف وحدیثی نبوده وبزرگان مانند حرعاملی و مجلسی بارها با ان استناد نموده اند. بله جدیدا بعضی برای تخریب طب اسلامی سعی در ایجاد ابهاماتی راجع به ابنا بسطام ان کرده اند ولی نجاشی انان را ستوده وروایات ان اکثرا موید یا مشابه در کتب دیگردارد. رساله ذهبیه که دارای اسناد فراوانی تا دو راوی ان یعنی نوفلی وابن جمهور وجود دارد وبر خلاف تصور راوی ان فقط ابن جمهور نیست که مورد مناقشه باشد . وشروح بسیار فراوانی از گذشته تاکنون بر این کتاب نگاشته شده حدیث اربعماه امام علی علیه السلام ،حدیث اهلیلج امام صادق علیه السلام از احادیث طولانی ومفصل است که مستقلا بیان شده وحقایق طبی زیادی را در خود گنجانده فقه الرضا علیه السلام که به پدر شیخ صدوق منسوب است جنبه طبی در ان ملحوظ است طب النبی مستغفری که طبق تحقیق شیعه می باشد حلية المتقين و سراج الشيعة ومانند ان وحتى مفاتيح الجنان گزاره های طبی ازنوع دوم در ان ملحوظ است وکتب متاخری نیز مانند طب الائمة شبر که در واقع نقل از کتب سابق است . کتاب دراسة في طب الرسول المصطفى تاليف ايت الله تبريزيان اولین رفرنس پژوهشی واجتهادی در طب اسلامی است ومانند دیگر کتب صرف نقل رویات بدون بررسی نیست.

2⃣ کتب مرجع وعام مانند الکافی ، المحاسن و الخصال و.... 1 کتاب الکافی تعداد ۳۰۰۰ روایت در حیطه بهداشت ودرمان دارد. در مقاله دانشگاه تهران ۲۲۳۳ روایت طبی کافی ذکر شدهکه ۶۰ درصد ان یعنی ۱۲۶۰ روایت را معتبر دانسته است 2کتاب محاسن جناب برقی نیز حاوی تعداد بسیاری حدیث طبی مشابه وموید کتاب کافی است وقبل از کافی در زمان امام عسکری علیه السلام وغیبت صغری نگاشته شده است. 3 خصال جناب شیخ صدوق احادیث عددی در حیطه طب هز جنله حدیث ۴۰۰ گانه امیر المؤمنین عليه السلام 4 من لا یحضر الفقیه گزاره های طبی از نوع اداب وسنن فراوانی دارد 5 علل الشرایع شیخ صدوق که گزاره های نوع اول (علمی و علل) و نوع دوم (شرایع وسنن) را کنار هم اورده است. این ها اغلب کتبی است که در پاورقی های کتاب جامع طبي ايت الله تبريزيان دراسة في طب الرسول المصطفى بدان ارجاع داده شده است. کتب دیگری هم مانند کتب شیخ طوسی، دیگر کتب صدوق، قرب الاسناد حميري ، دعائم الاسلام و... کتب جامع متاخر مانند وسایل الشیعه وبحار الانوار مطالب طبی را جمع اوری کاملرا از منابع دست اول انجام داده

شبهه ای که به گونه های مختلف بیان می‌شود، احادیث طبی سند ندارد یا ضعیف است یا فلان کتاب وروایت طبی مجهول است جواب : اولا با بررسی کتب و توجه به مقدمه امروز روشن است که کتب وراویان روایات طبی همان کتب وراویان تمام معارف اهل بیت علیهم السلام است. همان زراره ومحمد بن مسلم وبزنطی و.... که روایات فقهی ازانان داریم ازهمان ها روایات طبی داريم وهمان کافی و محاسن و...مورد بهرمندی معارف ناب اسلامی وتشیع مورد استفاده در حیطه سلامت ودرمان قرار گرفته است. به هر حال مانند دیگر معارف روایات طبی قوی وضعیف دارد واکثر اشکال کنندگان از افراد دلسوز منظورشان توجه به این نکته بوده که باید باتحقیق وپژوهش روایات طبی را بیان کرد وصرف نقل کافی نیست که این امر مهم را ایت الله تبریزیان به خوبی توجه جدی تر داشته چرا که ایشان در مبنای فقهی حتی خبر واحد را هم قبول ندارند. افرادی هم بودند که در حیطه خاصی از معارف فقط روایت ونقل داشتند واین باعث میشد که کمتر شناخته شده باشند. چراکه انچه مورد توجه علما و رجالیون بوده روایات فقهی واعتقادی وراویان این حیطه بوده فلذا موضوع طب در قرون سابق یک موضوع کم اهمیت جوامع بوده فلذا راویان اختصاصی ان که اغلب در وادی طب بوده اند مانند احمد بن رباح متطبب که با امام عسکری در ارتباط بوده یا محمد بن یحیی الارمنی یا ... درکتب رجالی با ان ها پرداخته نشده است مثلا جابربن حیان که در حیطه علم شیمی ازامام بهره میبرده هیچ نشان واثری از او در کتب رجالی وفقهی وکلامی نیست. ثانیا مبنای اصح علما وفقها استفاده از قرائن مختلف در اثبات روایات است وصرفا سند نیست والا نهج البلاغه ودعای کمیل و ابوحمزه وزیارت اربعین و خیلی از این هارا باید به صرف ایراد سندی کنار بگذاریم . ثالثا تفاوت ذاتی طب با فقه در فقه همیشه فقیه روبه عقب نگاه میکند که ایا مقدمات را درست طی کرده یا نه واقعیت در روز قیمت معلوم میشود ولی درطب مخصوصا مسایل درمانی یا پیشگیری قابل لمس وتجربه طبیب همیشه به جلو نگاه می کند که این درمان چقدر جواب داده یا این دستور پیشگیری چه قدر موثر بوده است . تفاوت دیگر مهم این است در فقه شرع حکم الله است وفقط باید با علم فتوا داد وظن وگمان وفرضیه راه ندارد هرچند متاسفانه گاها رعایت نمیشود ولی در طب که دنبال حقایق وقوانین سلامت هستیم با کمک تعالیم ائمه‌ فضا برای احتمال و فرضیه هست. رابعا وجود ضعف در بعض روايات طبی مقوله طب اسلامی نفی نمی کند . نهایتا در بعضی موضوعات به نتیجه یقینی نمیرسیم. در خیلی از علوم دیگر نیز ما نمیدانیم داریم ومعنایش نفی مقولات علمی نیست.

📄 مقاله دانشگاه تهران : از بین 2233 روایت طبی کتاب کافی سند 60% آن معتبر و سند 40% ضعیف است . 👈نتیجتا فقط روایات معتبر طبی کتاب کافی 1340 میشن .

#طب_اسلامی جلسه 1⃣ مورخ: چهارشنبه ۱۴٠٠/۱۲/۱۱ با حضور: حجة الاسلام تبریزیان موضوع: 🔷️هفته اول منابع ونوع گزاره های طب اسلامی تعریف علم طب متون مورد استفاده در طب اسلامی 1گزاره های علمی 2گزاره های اداب وسنن قولی وعملی 3گزاره های شخصی 4گزاره های غیر مستقیم پاسخ به سوالات در این حیطه از جمله شخصی بنودن اکثر روایات طبی تعداد روایات طبی 👇👇👇

محمدعلی تبریزیان: سلام علیکم خدمت مدیر محترم گروه وتمام برادران وخواهران گرامی خیلی خوب شروع طبق این متن من صحبتم را ارایه میدهم اگر سوالی بود بعدش بپرسید هفته اول برای طب اسلامی از چه گزاره هایی استفاده می شود؟ مقدمه مقدمه اول " اکنون که صحبت از منابع می کنیم سالیانی است که طب اسلامی با محوریت گزاره هایش بیماران و بیماری های قابل توجه زیادی را علاج کرده است ودر این حیطه از گزاره های اسلامی استفاده نموده است پس طبی هست واثر وتاثیر امری محسوس است در حالی که عدم هیچ اثری ندارد ،پس صحبت از هست ونیست نبوده و باید بحث رو به حیطه وقابلیت وملاحظات در ان سوق داد. مستندات درمانی در طب اسلامی مقدمه دوم " متد پزشکی حاکم در جهان امروز علیرغم به کارگیری تمام سرمایه های مردمی ،دولتی، بودجه،رسانه ، ابزار های نوین وارایه بعضی نتایج مثبت ؛ در مجموع بشر را به شاخص های حقیقی سلامت نزدیک نکرده است. مشاهده میکنیم که نه عمر انسان ها افزون گردیده ونه بیماری کمتر .حتی امار بیماری های لا علاج یا صعب العلاج بسیار رو به افزون است ومیبینیم که اغلب جامعه بیمارند و دایم نیاز مند پزشکان ودرمان ها ومیبینیم که این درمان های غیر طبیعی یک بیماری را تسکین وچند بیماری دیگر ایجاد کرده سرچ در امار بیماری های فراوان و خطرناک مانند دیابت ،فشار وچربی خون، خود ایمنی ها، بیماری های جنسی ،ناباروری یا کم باروری، سرطان ، ام اس و... مقدمه سوم " تعالیمی از پیامبر واهل بیت علیهم السلام در حیطه سلامت( اعم از درمان وپیشگیری وگزاره های علمی وعملی) بیان شده که با بهره گیری از ان ها میتوان سالم زیست واین گزاره ها با گزاره های متناقض در حال تغییر بشری متفاوت است پیامبر ضمن قبول هدایای پادشاه مصر طبیب فرستاده شده را برمیگرداند ودلیل ان را بی نیازی قومش درراستای عمل به دستوراتش اعلا، می‌کند کلمات بزرگان شیعه در این حیطه طبق این متن دارم ویس میزارم

خوشامد گویی و توضیح مقدمه اول

پایان مقدمه

محمدعلی تبریزیان: بعد از این مقدمات به دو تعریف اساسی از علم طب میپردازیم كه ار گذشتا تاکنون مطرح بوده تعریف عام وکامل تر واصح : حقایق و تدابیر در حفظ سلامت اعم از پیشگیری و ودرمان تعریف خاص تر و تک بعدی: شناخت بیماری و درمان وکسب مهارت لازم در این حیطه هردو تعریف قابل قبول است گزاره های سلامت در طب اسلامی طبق هردو تعریف قابل ارایه است انواع گزاره های طبی در ایات وروایات 1گزاره های علمی ودانشی این ها گزاره هایی هستند از واقعیت های هستی که باسلامت ارتباط دارد ، حکایت می کند مانند 1.1گزاره هایی که خواص گیاهان ،سبزی ها، میوه ها ،گوشت ها و معجون ها و حتی داروها را معرفی می کند کتاب کافی جلد ۵ بیشترین مباحث خواص خوردنی هارا به خود اختصاص داده 1.2 گزاره هایی که در مورد اسرار افرینش انسان واعضای بدن ومزاج ها وطبایع وعناصر به کارفته در انسان حکایت دارد مانند توحید مفضل مناظره امام صادی با طبیب هندی 1.3گزاره هایی که از عوامل خطر افرین برای سلامت انسان صحبت دارد جلد یک کتاب طب الرسول صحبت ازعلت مستقیم بیماری هاست . مباحث مکروهاتی که علت ان بیان شده غالبا دراین حیطه است 1.4 گزاره های مربوط به اسرار پشت پرده هستی که مربوط به سلامت است مانند ارتباط مستقیم گناه با بیماری ها وفلسفه وحکمت بیماری ها روایات این حیطه در بحث های ابتلاء وذنب وایات شریفه و موارد دیگر مانند بیان راهکار ها ودرمان ها به صورت عمومی وغیر شخصی مثلا صوموا تصحوا ، کلوا واشربوا ولا تسرفوا، دو وعده خوردن و... حالا متن اصلی بعد مقدمه👇👇

محمدعلی تبریزیان: 2گزاره های احکام اداب وسنن گزاره هایی که بیانگر شیوه زندگی وبهداشت وسلامت باشد بدون ان که علتی وفلسفه ای دران مطرح باشد . با انضمام این اصل مسلم تبعیت احکام وسنن اسلامی از مصالح ومفاسد مثلا مستحب است به پهلو راست خوابیدن یا خیلی از اداب وتدابیر که در کتب فراون سنن موجود است که گاهی کلام وتوصیه است وگاهی فعل ورفتار امام است مثلا امام مویش را این گونه شانه میزد ۷۰ بار و.. البته اکثر این اداب وسنن واحکام خالی از بیان اسرار وحکمت نیست وملحق به گزاره های دانشی وعلمی است 3گزاره های شخصی مراجعات اصحاب ،مردم عادی وحتی دشمنان امام به ایشان برای گرفتن علاج ودرمان . که امام ضمن تایید مراجعه ،درمان مناسب بیان میکند وبه افراد نمیگویند که ما اختصاص نداریم یا اگر هم بلدیم شان ما نیست. این گزاره ها بخشی از ان وجهش روشن نبوده ونیاز به تجربه دارد مثلا امام دارویی برای بیماری بیان کرده وبا تجربه روشن میشود که مثلا شافیه برای سردرد سرد مزاجان موثر است وبخش دیگر ازان با بررسی بیشتر روایت وبیان وجه توسط امام یا کنار هم گذاشتن روایات دیگر روشن میشود. مثلا امام میپرسد سرفه تو نو هست یا مزمن ومیفهمیم که امام برای این نوع سرفه بیان علاج کرده البته در همه انواع گزاره در حیطه درمان بیماری تجربه تعیین کننده است چه بسا روایتی ضعیف وشخصی در حیطه درمان بسیار موثر تر ونافع تر از روایتی عام باشد مثلا دارو تین فیل که روایتی ضعیف وشخصی دارد بهتر از داروی مرکب چهار که عمومی وباسند قوی تر بیان شده برای تقویت باه در مردان اثر دارد. 4گزاره های متفرقه ای مانند الگو گیری از زندگی بهشتی وکه مطرح نمیشود