♥️ فرارسیدن سال‌روز ازدواج تنها زوج معصوم جهان، مبارک باد 🌹 #بیت_تراز و #خانواده_تراز، خانواده‌ی پنج‌ تن آل عبا هستند. از مهم‌ترین اصول معماری و شهرسازی در تمدن نوین اسلامی خانواده‌محوری است. ما برای انسان‌های متفرد و تنها طراحی نمی‌‌کنیم بلکه طراحی‌مان باید برای خانواده و در جهت تقویت آن باشد. برای اینکه بتوانیم برای خانواده بسازیم و طراحی کنیم باید این نهاد الهی و مهم را عمیقا بشناسیم و نقش افراد را در آن درک کنیم. ✅ مطالعات تراز خانواده را در جلسه ۳۸۶ کلبه کرامت ببینید «بیت تراز» - مهر ۹۱ ▶️ kolbeh-keramat.ir/Sessions/Single/222 🏙 معماری هجری @memarihejri_ir

📃 کدآمایی در معماری و شهرسازی 🎙گفتگو با علی رهجو؛ کارشناس و پژوهشگر کدآمایی استراتژیک 🖥 مشاهده فیلم گفتگو در: آپارات | یوتیوب | اینستاگرام 🏙 معماری هجری @memarihejri_ir

♦️هجرت‌های تمدن‌ساز (شهرساز) از ابراهیم (ع) تا امام حسین (ع) ✍️ امیر ایوب 🔻تمدن در طول تاریخ بشری، همیشه حاوی دو پدیده ی مهم و مشتکل از دو پدیده مهم بوده، شهر و سفر 1️⃣ مدنّیت و شهر نشینی جوهر تمدن سازی و لب هر تمدن شهرهای آن است. شهر که مادر تمدن است در نظر غربی وقتی شکل میگیرد که کنار رود ( انگیزه کشاورزی) یا کنار جاده(انگیزه تجاری) قرار داشته باشد. اما در تلقی اسلامی شهر های مهم وجوده داشته که تمدن سازی اسلامی را به جلو پرتاب کرده(جهش داده) و هر دو ابتداً به علت تقدس مکان(شَرَفُ المكانِ بالمكينِ) و وجود آرامگاه، عبادتگاه، بارگاه مطهر و مسجد بوده شکل گرفتند. 2️⃣سفر نیز پدیده ای که در اغلب تمدن ها وجود داشته هجرت موسی(ع) از مصر به سمت فلسطین، سفرِ انگلیسی ها به مستمعره های جدید، امریکا و استرالیا نمونه بارز آن اند. ✳️ هجرت اول 💢به گفته علامه البدری(از محققین برجسته در عراق) سفر حضرت ابراهیم(ع) مستقیماً از بین النهرین و عراق امروزی به مکه بوده. محل حیات و حتی تولد حضرت ابراهیم(ع) به گفته ایشون غرب فرات و محدوده ی نجف، کربلا و حله ی امروزی بوده است.(پیوست 1) ⭕️ در تورات های آرامی و اکدی آمده است که حضرت ابراهیم(ع) بعد از عدم هدایت مردم بین النهرین و شکست دعوتش، بین النهرین که آن روز از تمدن های عظیم بشری بود را "طلاق" داد، لفظی که ابداً در تورات عبریِ موجود و تحریف شده، وجود ندارد. 💢به همین دلیل حضرت ابراهیم مستقیماً از فرات غربی به مکه هجرت کرد که در مسیر، حضرت لوط که همراه او بود به اردن منتقل شد. به دلیل طلاق دادن سرزمین بین النهرین و بازنگشتن به آن، محیطی که حائل بین مسکن جدید حضرت ابراهیم(ع) و خانواده اش بود(مکه) با بین النهرین را حجاز(حاجز) به معنای مرز، حد و حجاب نامیدند. 💢سفر حضرت ابراهیم(ع) به مکه و ترمیمِ بیت الله الحرام تمدن ساز بود چون به گفته قرآن اصلا آن مکان، محلی قابل زندگی و حیات و سکونت نبود(رَّبَّنَا إِنِّي أَسْكَنتُ مِن ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ ) 🔻در واقع حضرت ابراهیم(ع) دعایی برای شهر سازی و تمدن سازی کرد که به قول علامه جوادی آملی(تفسیر تسنیم_سوره بقره) دعای حضرت ابراهیم دو دعا بود نه یک دعا(إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَٰذَا بَلَدًا آمِنً ) یعنی یک دعا این بود که این مکان را بلد و شهر قرار بده و دعا دوم این بود که اینجا را امن قرار بده. ⭕️ مکه به تبع ترمیم کعبه توسط حضرت ابراهیم(ع) مرکز تمدن اسلامی و محل سکونت جدید فرزندان حضرت ابراهیم(ع) شد که قبل از آن در بین النهرین می زیستند. ✳️ هجرت دوم 💢تا چند هزار سال بعد از شهر سازی حضرت ابراهیم(ع) مکه محل اصلی توحید و تدین و تمدن اسلامی بود تا اینکه نبی مکرم اسلام در مکه آغاز به حرکت کرد و مبعوث شد. 🔻هجرت از مکه به یثرب و شهرسازی نبی اسلام حول مسجد الحرام در مدینه النبی، شهر دیگری را مبتنی بر تلقی اسلامی بنا نهاد که نمونه ای متکامل از تمدن سازی اسلامی است. 💢با عبور سریع از تاریخ بعد از نبی، وقت که به عصر امام حسین(ع) میرسیم سفر این حضرت دقیقاً سیر معکوس سفر حضرت ابراهیم از بین النهرین به مکه است، به این دلیل که اولین پشت کنندگان به قیام امام حسین(ع) اهالی مدینه بودند که امام مجبور به هجرت به سمت مکه شد و اتفاقاً اولین عذاب الهی به دلیل پشت کردن به ولایت را مردم مدینه با حمله ی یزید چشیدند همان طور که در نامه امام حسین(ع) به بنی هاشم هنگام خروجش از مدینه این امر پیش بینی شد ( فَاِنَّهُ مَنْ لَحِقَ بی مِنْکُمْ اُسْتُشْهِدَ، وَ مَنْ تَخَلَّفَ لَمْ یَبْلُغْ مَبْلَغَ الْفَتْحِ وَ السَّلام) ⭕️ هجرت امام حسین(ع) به کربلا و به نوعی "طلاق" دادن مدینه موجب شد منطقه غرب فرات و کربلا جزو اصلی ترین پایگاه های تشیع در جهان شود جدا از شهر هایی مثل نجف و بغداد(در شمال کربلا) فقط شهر حله(پایتخت تمدن بابل) که چهل کیلومتری شمال کربلا واقع است شاهد حضور 18 زعیم شیعه امثال علامه حلی بوده که هر کدام جریانات سیاسی، علمی، فقهی و فرهنگی را بنیان نهادند. ✅ فلذا 🔰دو هجرت حضرت ابراهیم(ع) از غرب فرات به محدوده ی مکه و مدینه و بازگشت امام حسین(ع) از مدینه به کربلا، دو محدوده، منطقه و شهر را بنا کردند که جزو پیشرانان تمدن اسلامی و ملک طلق اهل حق شدند. 📎پیوست 1: https://www.youtube.com/watch?v=z5v5LUZDQcc

⚪تفاوت خانه خدا و خانه انسان ⚪شریعت به آدمی آموخت که تفاوت مسجد، به‌‌‌عنوان خانه خدا، با خانه آدمی در شکل ساختمان یا داشتن نشانه‌‌‌هایی مخصوص نیست؛ بلکه مسجد از آن رو خانه خداست که آدمی در آن قلمرو به کارهایی می‌‌‌پردازد که در انجام آن‌‌‌ها از خود می‌‌‌گذرد و هدفی فراتر از منطق منافع مادی محدود را پی می‌‌‌گیرد و این قلمرو باید گسترش یابد و همه زمینه‌‌‌های زندگی آدمی را دربربگیرد. ⚪ بر این اساس هر عرصه‌‌‌ای که انسان در آن کاری را می‌‌‌کند که در انجام آن از خود می‌‌‌گذرد و هدفش را خدا و خلق خدا قرار می‌‌‌دهد، عرصه‌‌‌ای است که روح مسجد را با خود دارد. 📚 کتاب انسان و عبادت صفحه ۶۴ 🆔 @shahidsadr

💠 در تفکر اسلامی، مکان از آن جهت که محضر خداست تقدس می‌یابد. این تجلی در مراتبی گوناگون در طول هم رخ می‌دهد و کعبه بنیاد محوری است که این مراتب یا عوالم را به هم مرتبط می‌کند. پس کعبه از آن رو مقدس است که نماد اتصال عالم به حق تعالی می‌باشد. جهت‌گیری به سوی کعبه، یا سمت قبله، نیز رو کردن نمادین به این اتصال و قرار گرفتن در جهت ارتباط با مبدأ هستی است. این جهت مقدس به فضای معماری مسلمانان که از نظر کالبدی معمولاً فاقد جهت است، جهتی معنوی می‌بخشد. 💠 اجمالاً می‌توان گفت در حالت نگرش به فضای سه‌بعدی، هیچ نقطه‌ای از فضا بر نقاط دیگر برتری کیفی ندارد؛ درحالی که در تفکر معنوی، نقاطی از سایر نقاط متمایز می‌شود. به این ترتیب، فضای کیفی فضایی جهت‌دهنده و معنادار و قطبی و زمینه‌ساز تعالی، در حالی که فضای کمی متجانس و همگون است. 📌علامه مصباح یزدی - درک محضر خدا - 1377 🏙 معماری هجری @memarihejri_ir

🔰 ذکر در مقابل غفلت 🔸 برای بشر مدرن هر چیزی که ایجاد فراموشی کند، ارزش دارد؛ از جمله سینما و فیلم که باعث شده انسان با شریک شدن در تجربه‌های شخصی دیگران ، خود را فراموش کند و لذت ببرد. بنابراین، فیلم و سوپراستاری که بیشترین فراموشی را به بیننده القا کند، محبوب‌تر است. اساسا پدیده «سوپراستار» فقط در چنین فضایی قابلیت طرح دارد. ورزش قهرمانی، ابزار تولید هیجان و لذت است. دیدن مسابقه فوتبال در واقع، تجربه نود دقیقه خلسهٔ روحی و فکری است. اگر مواد مخدر و الکلیسم با تغییرات فیزیولوژیک زمینه غفلت و فراموشی را فراهم می‌کنند، سینما، ورزش مدرن، موسیقی‌های خاص و ... بستر روان‌شناختی و روحي فراموشی را از طریق تولید لذت و هیجان فراهم می‌کنند. عارضه و اثر فراموشی، لذت [کاذب] و هیجان است. نقطه مقابل فراموشی «یادآوری» است که مفهوم دینی آن «ذکر» است، و ذكر همان است که به انسان یادآوری کرده و متذكر حقایق می‌شود؛ چه بودن و چگونه بودن را یادآوری می‌کند. 🔸 در مفاهیم دینی، انسانِ حقیقی کسی است که اهل ذکر است. حتی در فقه هر چیزی که ارمغانش فراموشی باشد، مورد مذمت قرار گرفته و یا حتی حرام دانسته شده است؛ از مسکرات (مست‌کننده‌ها) گرفته تا موسیقی‌هایی که حالت تفکر و وقار انسان را خدشه‌دار کنند. مفهوم «خلوت» که نزدیک‌ترین مفاهیم به «ذکر» است در مدرنیته حذف می‌شود، چون خلوت برای انسان مدرن دلهره می‌آورد و موجب یادآوری می‌شود. 🔸 حتی معماری مدرن هم خلوت‌گریز است. برخلاف آن در معماری و شهرسازی اسلامی، معانی ویژه حریم، حیا و خلوت قابل رؤیت است. برای مثال، شهرهای اسلامی برخلاف شهرهای مدرن، نه تنها از مفهوم «مرگ» فرار نمی‌کنند که یاد مرگ را عبادت و ذکر می‌دانند؛ از این رو، اغلب قبرستان‌ها در مرکز شهر ایجاد شده‌اند، به طوری که با دیدن آن انسان مفهوم مرگ را متذکر شود. انسان سنتی (اعم از پیروان ادیان ابراهیمی یا حتی تمدن‌های شرقی مانند آیین کنفسیوس یا بودیسم) انسان‌هایی «پل‌گونه»اند؛ یعنی این جهان را پلی می‌دانند برای رسیدن به جهان و حقیقتی بالاتر و بهتر. در واقع انسان پل‌گونه، نقطه مقابل انسان پرومته است و حزن عرفانی او منافی شادی نیست. 📔 ماجرای فکر آوینی - ص ۱۹ و ۲۰ 🏙 معماری هجری @memarihejri_ir

❗️تبلیغات محیطی و سیاه‌چاله‌ی مصرف‌گرایی ▫️مصرف‌گرایی یا consumerism یکی از مؤلفه‌های مهم در اقتصاد کاپیتالیستی است که هدف اصلی آن تشویق مردم به خرید و استفاده بیش‌ از حد کالاها و خدمات است. رواج مصرف‌گرایی علاوه بر ایجاد نیاز کاذب در مردم، اسراف در خرید کالاها را در پی خواهد داشت. ▫️در این میان نقش تبلیغات در بازی عرضه – تقاضا این است که با ایجاد احساس نیاز در جامعه‌ی هدف، آن‌ها را برای خرید کالا اقناع و مجاب کرده و به‌سوی بازار عرضه و مصرف جذب می‌نماید. هر میزان نیروی کِشنده‌ی ناشی از تبلیغات فزونی یابد به دنبال آن احساس نیاز در مردم بیشتر تحریک ‌شده، گسیل جامعه هدف به‌سوی کالای عرضه‌شده افزایش خواهد یافت. ▫️یکی از اشکال تبلیغاتی که در دهه‌های اخیر با استقبال زیادی از سوی بنگاه‌های اقتصادی، صاحبان صنایع، نهادها و مجریان تبلیغاتی مواجه شده، تبلیغات محیطی است. تبلیغات محیطی به مثابه رسانه‌ای قدرتمند، تأثیری شگرف در گرایش مخاطبان به کالاها، خدمات و به طور کلی موضوع مورد تبلیغ دارد. ▫️امروزه گسترش بی‌ضابطه تبلیغات محیطی، فضای شهرها را به عرصۀ رقابت سازه‌های تبلیغاتی تبدیل نموده، ازدحام تابلوها و بیلبوردهای تبلیغاتی اغتشاش و ناهماهنگی بصری در فضاهای شهری به وجود آورده و علاوه بر سلب آرامش روانی مردم، با تحریک و دعوت‌های اغواکننده هرچه بیشتر آن‌ها را به سمت فرهنگ منحط مصرف‌گرایی سوق می‌دهد. 🏙 معماری هجری @memarihejri_ir