♨️ آغاز فاز دوم کریدور اقتصادی چین–پاکستان؛ گام تازه در ژئوپلیتیک منطقه
🔻 #پاکستان و #چین در تاریخ ۱۹ سپتامبر ۲۰۲۵ بهطور رسمی آغاز فاز دوم کریدور اقتصادی چین–پاکستان (CPEC 2.0) را اعلام کردند. در جریان دیدار مقامات دو کشور، چندین توافقنامه کلان امضا شد که شامل توسعه زیرساختهای ترانزیتی، احداث مناطق صنعتی جدید و سرمایهگذاری چند میلیارد دلاری در حوزه انرژی و فناوری است. این فاز تازه علاوه بر تقویت شبکههای جادهای و ریلی، بر اتصال اقتصادی پاکستان به آسیای مرکزی و بازارهای خاورمیانه تأکید دارد و دولت اسلامآباد آن را «موتور رشد آینده» نامید.
👈 پروژه CPEC 2.0 فراتر از یک پروژه اقتصادی است و ابعاد ژئوپلیتیکی پررنگی دارد. این طرح نفوذ چین در اقیانوس هند و جنوب آسیا را تعمیق کرده و جایگاه پاکستان را به عنوان کریدور ترانزیتی کلیدی تثبیت میکند. اما در عین حال، نگرانیهای امنیتی در بلوچستان و فشارهای ایالات متحده نسبت به گسترش نفوذ چین، چالشهای مهمی برای اجرای کامل این فاز خواهند بود. در سطح منطقهای، تقویت CPEC میتواند رقابت زیرساختی و ژئواستراتژیک میان #هند و چین را شدت بخشد و موازنه قدرت اقتصادی در جنوب آسیا را تغییر دهد.
⚠️ پروژهCPEC اساساً پاکستان را به حلقهای کلیدی در اتصال چین به #خلیج_فارس و #اقیانوس_هند تبدیل میکند. توسعه بندر گوادر در چارچوب این پروژه به معنای ایجاد یک مسیر جایگزین برای دسترسی چین به آبهای آزاد است؛ مسیری که در صورت موفقیت، میتواند بخشی از ظرفیت ترانزیتی #ایران (بهویژه #بندر_چابهار و #کریدور_شمال_جنوب) را به حاشیه ببرد.
✍️ شبهقاره | امین رضایینژاد
🔰 استفاده از محتوای کانال با ذکر منبع بلامانع است.
@Sub_ContinentStudies
♨️ توسعه بندر کلمبو با محوریت ادانی؛ سریلانکا در قلب رقابت دریایی هند و چین
🔻 در ۱۹ سپتامبر ۲۰۲۵، کنسرسیوم هندی «ادانی» و شرکای محلی اعلام کردند فاز توسعه پایانه غربی #بندر_کلمبو زودتر از موعد به پایان رسیده و ظرفیت کانتینری این بندر دو برابر شده است. این پروژه که یکی از بزرگترین سرمایهگذاریهای خارجی در #سریلانکا محسوب میشود، موقعیت کلمبو را بهعنوان مرکز ترانزیت منطقهای تقویت میکند. مقامهای سریلانکایی این پیشرفت را نشانه بازگشت اعتماد سرمایهگذاران خارجی پس از بحران مالی سالهای اخیر دانستند.
👈 توسعه سریع بندر کلمبو عملاً سریلانکا را به نقطه تقاطع رقابتهای ژئوپلیتیکی در #اقیانوس_هند بدل میکند. از یکسو، نفوذ #هند از طریق سرمایهگذاری گروه ادانی افزایش مییابد و به دهلی نو امکان میدهد در برابر حضور سنتی #چین در پروژههای بندری سریلانکا مانند #بند_هامبانتوتا موازنه ایجاد کند. از سوی دیگر، سریلانکا با تقویت ظرفیت ترانزیتی خود میتواند درآمدهای حیاتی برای بازپرداخت بدهیهای خارجی جذب کند. با این حال، خطر گرفتار شدن در رقابت مستقیم هند و چین و فشارهای ناشی از آن برای سیاست خارجی کلمبو همچنان بالاست.
✍️ شبهقاره | امین رضایینژاد
🔰 استفاده از محتوای کانال با ذکر منبع بلامانع است.
@Sub_ContinentStudies
♨️ انفجارهای خونین در بلوچستان؛ تهدیدی تازه برای امنیت و پروژههای منطقهای پاکستان
🔻 چند انفجار جداگانه در #ایالت_بلوچستان پاکستان دستکم ۱۱ کشته و شماری زخمی بر جای گذاشت. مقامات امنیتی اعلام کردند این حملات در مناطق حساس رخ داده و نیروهای پلیس و ارتش در حالت آمادهباش قرار گرفتهاند. بلوچستان که میزبان بخش مهمی از #کریدور_اقتصادی_چین_پاکستان (CPEC) است، در سالهای اخیر شاهد افزایش فعالیت گروههای شورشی و حملات هدفمند علیه زیرساختها و نیروهای دولتی بوده است.
👈 این حملات بار دیگر نشان دادند که ناامنی بلوچستان تهدید مستقیم برای موفقیت CPEC و سرمایهگذاریهای کلان چین در #پاکستان است. اسلامآباد از یک سو نیازمند تضمین امنیت برای ادامه پروژههای ترانزیتی و زیرساختی است و از سوی دیگر با فشار داخلی ناشی از #مطالبات_قومی و #شورشهای_محلی مواجه است. تداوم چنین حملاتی میتواند اعتماد سرمایهگذاران خارجی را کاهش دهد و روابط استراتژیک پاکستان با #چین را زیر فشار قرار دهد. در سطح منطقهای نیز، بیثباتی بلوچستان به معنای شکنندگی یکی از مهمترین مسیرهای اتصال چین به #خلیج_فارس و #اقیانوس_هند خواهد بود.
✍️ شبهقاره | امین رضایینژاد
🔰 استفاده از محتوای کانال با ذکر منبع بلامانع است.
@Sub_ContinentStudies
♨️ هند بهدنبال ایجاد ذخیره استراتژیک عناصر خاکی نادر برای صنایع دفاعی
🔻 مقامات دفاعی #هند اعلام کردند که دولت در حال بررسی ایجاد یک ذخیره راهبردی از #عناصر_خاکی_نادر است. این مواد که در تولید تجهیزات الکترونیکی، سامانههای هدایت موشکی، جنگافزارهای پیشرفته و فناوریهای مخابراتی کاربرد حیاتی دارند، برای هند اهمیت فزایندهای پیدا کردهاند. این تصمیم در بحبوحه محدودیتهای صادراتی #چین، که بزرگترین تأمینکننده جهانی این مواد است، اتخاذ شده و هدف آن تضمین امنیت زنجیره تأمین برای صنایع دفاعی و فناوریهای کلیدی کشور عنوان شده است.
👈 حرکت هند به سمت تشکیل ذخایر راهبردی عناصر خاکی نادر، بازتابی از رقابت ژئواقتصادی گستردهتر در آسیا است. چین سالهاست از موقعیت برتر خود در بازار این مواد برای اهداف سیاسی و اقتصادی استفاده میکند و محدودیتهای صادراتی اخیر پکن نگرانی دهلی را تشدید کرده است. از سوی دیگر، این اقدام میتواند همکاریهای جدیدی میان هند و کشورهایی مانند #ایالات_متحده، #استرالیا و #ژاپن - که در پروژههای «زنجیره تأمین جایگزین» فعال هستند - شکل دهد. در بعد امنیتی، ذخیرهسازی داخلی موجب کاهش وابستگی به چین و افزایش توان بازدارندگی هند خواهد شد، اما از سوی دیگر احتمالاً موجب افزایش رقابت برای دسترسی به ذخایر معدنی در #آفریقا و #اقیانوس_هند میشود که خود پیامدهای ژئوپلیتیکی تازهای برای منطقه در پی خواهد داشت.
✍️ شبهقاره | امین رضایینژاد
🔰 استفاده از محتوای کانال با ذکر منبع بلامانع است.
@Sub_ContinentStudies
♨️ هند امتیاز ۱۵ ساله اکتشاف معادن زیردریایی در اقیانوس هند را بدست آورد
🔻 هند قراردادی با مرجع بینالمللی بستر دریا (International Seabed Authority) امضا کرد که حق انحصاری اکتشاف رسوبات پلیمتالیک در بخشی از #اقیانوس_هند را به مدت ۱۵ سال به این کشور اعطا میکند. این رسوبات سرشار از #فلزات_حیاتی مانند #کبالت، #نیکل و #منگنز هستند که برای صنایع #انرژی_نوین، #خودروهای_برقی و #تجهیزات_دفاعی اهمیت ویژهای دارند. مقامات هندی اعلام کردهاند که این گام بخشی از استراتژی ملی برای تضمین دسترسی پایدار به منابع حیاتی و کاهش وابستگی به واردات است.
👈 دستیابی #هند به این امتیاز دریایی، رقابت ژئواقتصادی بر سر منابع معدنی بستر اقیانوسها را وارد مرحله تازهای میکند. #چین سالها سرمایهگذاری گستردهای در استخراج منابع دریایی داشته و این قرارداد میتواند به دهلی موقعیت استراتژیک تازهای در عرصه «جغرافیای منابع» بدهد. از منظر امنیتی، حضور و فعالیتهای اکتشافی هند در اقیانوس هند با اهداف دریایی این کشور و سیاستهای مقابله با نفوذ چین همپوشانی دارد. با این حال، چالشهای زیستمحیطی و فشارهای بینالمللی درباره پیامدهای مخرب استخراج زیردریایی میتواند اجرای این پروژه را با موانع سیاسی و حقوقی روبهرو کند.
✍️ شبهقاره | امین رضایینژاد
🔰 استفاده از محتوای کانال با ذکر منبع بلامانع است.
@Sub_ContinentStudies
♨️ پروژههای تازه هند و سریلانکا در بخش شیلات و توسعه محلی تصویب شد
🔻 در چهلمین نشست بنیاد هند - سریلانکا (
ISLF) که در کلمبو برگزار شد، دو طرف چند پروژه همکاری جدید در حوزههای کشاورزی و بهویژه شیلات را تصویب کردند. این طرحها در قالب پروژههای توسعهای کوچکمقیاس اجرا خواهد شد و هدف آن تقویت روابط اقتصادی و حمایت از جوامع محلی در مناطق ساحلی است. مقامهای هر دو کشور تأکید کردند که این همکاریها بخشی از راهبرد گستردهتر برای افزایش پیوندهای دوجانبه و پاسخ به نیازهای توسعهای #سریلانکا است. 👈 تصویب این پروژهها تنها جنبه توسعهای ندارد بلکه بعد ژئوپلیتیکی مهمی هم دارد. #هند در سالهای اخیر تلاش کرده با سرمایهگذاری در پروژههای محلی و اجتماعی، نفوذ خود را در سریلانکا و در برابر گسترش حضور #چین تقویت کند. ورود به بخش شیلات، که برای معیشت بخش بزرگی از مردم سریلانکا حیاتی است، میتواند ابزار مؤثری برای ایجاد وابستگی مثبت و افزایش محبوبیت هند در میان مردم عادی باشد. در عین حال، این سیاست بخشی از رقابت گستردهتر دهلی - پکن برای کنترل مسیرهای راهبردی #اقیانوس_هند به شمار میرود. ✍️ شبهقاره | امین رضایینژاد 🔰 استفاده از محتوای کانال با ذکر منبع بلامانع است. @Sub_ContinentStudies
♨️ اجرای توافق تجارت آزاد چین و مجمعالجزایر مالدیو؛ گامی تازه در نفوذ پکن در اقیانوس هند
🔻 توافق تجارت آزاد میان #چین و #مالدیو وارد مرحله اجرایی شده است. این پیمان که نخستین بار در هفتم دسامبر 2017 امضا شده بود، اکنون شرایطی فراهم میآورد تا کالاهای چینی با تعرفه پایینتر وارد بازار مالدیو شوند و در مقابل، محصولات و خدمات مالدیو دسترسی بیشتری به بازار چین پیدا کنند. مقامات دو کشور این توافق را زمینهای برای تقویت روابط اقتصادی و افزایش سرمایهگذاریهای مستقیم چین در بخشهای گردشگری، زیرساختی و انرژی مالدیو توصیف کردهاند.
👈 اجرای این توافق پیامدهایی فراتر از اقتصاد مالدیو دارد و به رقابت ژئوپلیتیکی در #اقیانوس_هند گره خورده است. چین با تثبیت حضور اقتصادی خود در مالدیو، عملاً در حال تقویت نفوذ راهبردی در یک نقطه کلیدی از مسیرهای دریایی است، موضوعی که برای #هند و #ایالات_متحده نگرانکننده خواهد بود. از سوی دیگر، دولت ماله که به دنبال کاهش وابستگی صرف به گردشگری اروپایی است، این پیمان را فرصتی برای تنوعبخشی به منابع درآمد و جذب سرمایهگذاری میداند.
✍️ شبهقاره | امین رضایینژاد
🔰 استفاده از محتوای کانال با ذکر منبع بلامانع است.
@Sub_ContinentStudies
♨️ مقامات پاکستانی بهدنبال بهکارگیری نفوذ و کمک #ایالات_متحده برای یک پروژه بندری بزرگ در سواحل #اقیانوس_هند هستند و مشاوران دولت #پاکستان با طرفهای غربی گفتوگو کردهاند.
✍️ شبهقاره | امین رضایینژاد
🔰 استفاده از محتوای کانال با ذکر منبع بلامانع است.
@Sub_ContinentStudies
♨️ توافق جدید سریلانکا با صندوق بینالمللی پول؛ تنفس کوتاه در بحران بلندمدت اقتصادی
🔻 #صندوق_بینالمللی_پول (IMF) در ۹ اکتبر ۲۰۲۵ اعلام کرد که با دولت #سریلانکا به یک توافق در سطح کارشناسی (Staff-Level Agreement) برای تکمیل پنجمین بازبینی از برنامه اصلاحات مالی این کشور دست یافته است. این توافق، در صورت تأیید هیئت اجرایی صندوق، منجر به آزادسازی ۳۴۷ میلیون دلار از بسته کمک ۳ میلیارد دلاری میشود. هدف این بسته، تثبیت بدهیها، اصلاح نظام مالیاتی و حمایت از اقشار آسیبپذیر در برابر تورم است. مقامات کلمبو این گشایش را گامی مثبت برای بازگرداندن اعتماد سرمایهگذاران خارجی دانستهاند، اما صندوق تأکید کرده که پرداخت مرحله جدید منوط به تداوم اصلاحات مالی و شفافسازی در هزینهکردهای دولتی است.
👈 این توافق برای سریلانکا بیش از آنکه نشانهی بهبود واقعی باشد، حکم توقف کوتاه در سقوط آزاد اقتصادی را دارد. دولت هنوز در بازپرداخت بدهیهای کلان به #چین و #هند با چالش روبهرو است و کسری بودجه ساختاری همچنان پابرجاست. توافق با IMF میتواند تا حدی جریان سرمایهگذاری را به کشور بازگرداند، اما تکیه بیشازحد بر ریاضت اقتصادی خطر بیثباتی سیاسی و اجتماعی را افزایش میدهد. از منظر ژئوپلیتیک، این رویداد توازن حساسی میان نفوذ چین (بهعنوان بزرگترین طلبکار) و نفوذ نهادهای مالی غربی ایجاد میکند؛ سریلانکا عملاً در میانهی رقابت چین و #ایالات_متحده بر سر نفوذ اقتصادی در #اقیانوس_هند قرار گرفته است. تداوم یا شکست این توافق، تعیینکنندهی مسیر آینده نقش این کشور در معادلات دریایی #جنوب_آسیا خواهد بود.
✍️ شبهقاره | امین رضایینژاد
🔰 استفاده از محتوای کانال با ذکر منبع بلامانع است.
@Sub_ContinentStudies
♨️ پاکستان و آزمون چندمحوری بودن: توسعه با چین، معامله با ایالات متحده
🔸 در روزهای اخیر تحرکات تازهای در محور اقتصادی و ژئوپلیتیکی #پاکستان مشاهده شده که میتواند نشانهای از تغییر ظریف اما معنادار در توازن روابط این کشور میان چین و ایالات متحده باشد. از یک سو، گزارشهایی منتشر شده که اسلامآباد در حال بررسی پیشنهادی برای واگذاری یا اشتراک در توسعه #بندر_پسنی (Pasni) با همکاری یا سرمایهگذاری #ایالات_متحده است. این بندر در ساحل #ایالت_بلوچستان و در نزدیکی #بندر_گوادر قرار دارد؛ نقطهای که بهطور سنتی تحت سیطره نفوذ چین و پروژه کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) بوده است. در صورت تحقق چنین معاملهای، واشنگتن میتواند در یکی از نقاط کلیدی #دریای_عرب و در حاشیه #اقیانوس_هند، جای پایی در برابر حضور فزاینده #چین بیابد.
🔹 در همین حال، خبرهای تازهای درباره تداوم گسترش همکاریهای اقتصادی میان اسلامآباد و پکن منتشر شد. طبق اعلام رسانههای پاکستانی، بیش از ۶۰۰ شرکت جدید در چارچوب پروژه CPEC ثبت شدهاند و دولت پاکستان با راهاندازی آزمایشگاه گمرکی در #پایانه_خشک_آزاکهل گامی دیگر برای تسهیل ترخیص کالا و تسریع تجارت دوجانبه برداشته است. این اقدامات نشان میدهد که علیرغم زمزمههای نزدیکشدن به واشنگتن، ستون فقرات اقتصادی پاکستان همچنان بر محور چین میچرخد.
🔸 ترکیب این دو روند - یعنی حفظ عمق اقتصادی با پکن در کنار گشودن درهای محدود به سوی همکاری با واشنگتن - بازتابی از سیاست خارجی «چندمحوری و عملگرایانه» پاکستان است. اسلامآباد، که درگیر بحران مالی، تهدیدهای امنیتی و فشارهای داخلی است، تلاش میکند با توزیع ریسک در میان قدرتهای جهانی، از وابستگی مطلق به یک محور بکاهد. با این حال، ورود آمریکا به عرصه بندر Pasni اگر عملی شود، میتواند پیامدهای ژرفی برای رقابت ژئواقتصادی چین و آمریکا در جنوب آسیا داشته باشد و فشار جدیدی بر توازن حساس در روابط اسلامآباد–پکن وارد کند.
🔹 در سطح منطقهای، چنین تغییراتی نهتنها مسیرهای تجاری در امتداد دریای عرب و خلیج عمان را بازتعریف میکند، بلکه بر طرحهای موازی ایران در چابهار نیز اثر میگذارد. اگر پاکستان موفق شود میان چین و آمریکا بازی متعادلی برقرار کند، ممکن است بتواند موقعیت خود را از یک گذرگاه وابسته به یک قدرت خارجی، به بازیگری مستقلتر در شبکه کریدورهای منطقهای بدل سازد. اما اگر این چرخش بدون پشتوانه اقتصادی و سیاسی واقعی ادامه یابد، خطر آن وجود دارد که پاکستان میان دو قطب متخاصم گرفتار شود و اعتماد استراتژیک هر دو طرف را از دست بدهد.
✍️ شبهقاره | امین رضایینژاد
🔰 استفاده از محتوای کانال با ذکر منبع بلامانع است.
@Sub_ContinentStudies
♨️ بازگشت پروازهای هند–چین؛ رقابت یا همکاری زیر سایه موازنهسازی هند با آمریکا؟
🔻 شرکت هواپیمایی IndiGo بزرگترین خطوط هوایی #هند، اعلام کرد که پروازهای مستقیم روزانه بین دهلی–گوانگژو را از سر میگیرد و علاوه بر آن مسیر کلکته–گوانگژو نیز راهاندازی خواهد شد. این تصمیم پس از وقفهای چندساله در پروازهای مستقیم میان هند و #چین، که بر اثر تنشهای مرزی لداخ و محدودیتهای کرونایی متوقف شده بود، اتخاذ شده است. مقامات هندی اعلام کردند این اقدام با هدف احیای تجارت هوایی، تسهیل تبادلات صنعتی و تقویت واردات قطعات الکترونیک و تجهیزات تولیدی از چین انجام میشود.
👈 بازگشت پروازهای مستقیم میان هند و چین در حالی انجام میشود که هند همزمان روابط امنیتی خود با #ایالات_متحده را در چارچوب مهار چین تقویت میکند. این رویکرد نشاندهنده دوگانگی حسابشده در سیاست خارجی دهلینو است: همکاری اقتصادی با چین – رقابت راهبردی با چین. هند با احیای پروازها و تسهیل تجارت با چین تلاش میکند خلأ صنعتی و واردات فناوریهای میانی را جبران کند، بدون اینکه از فشار ژئوپلیتیکی علیه پکن عقبنشینی کند. این تعادلگرایی بخشی از استراتژی چندجانبهگرایی هوشمند هند است تا هم از مزایای بازار چین بهره ببرد و هم با کمک آمریکا، قدرت بازدارندگی خود را در #شبه_قاره و #اقیانوس_هند افزایش دهد. پیامد منطقهای این وضعیت برای کشورهایی مانند #ایران و #پاکستان مهم است: رقابت دهلی–پکن میتواند کریدورهای موازی #بندر_چابهار–INSTC و CPEC– #بندر_گوادر را بیش از قبل در مرکز رقابت ژئوپلیتیکی قرار دهد.
✍️ شبهقاره | امین رضایینژاد
🔰 استفاده از محتوای کانال با ذکر منبع بلامانع است.
@Sub_ContinentStudies
♨️ افزایش هزینههای بندری سنگین بر اقتصاد بنگلادش؛ نگرانی از عقبنشینی سرمایهگذاری چین در زیرساختها
🔻 اتحادیه بازرگانان و انجمن واردکنندگان #بنگلادش نسبت به افزایش ناگهانی تعرفههای بندری و هزینههای انبارداری در بنادر #چیتاگونگ و #مونگلا هشدار دادند. فعالان اقتصادی میگویند که این تصمیم نهتنها فشار مالی بر تجارت خارجی وارد کرده، بلکه ممکن است سرمایهگذاری #چین در پروژههای انرژیهای تجدیدپذیر، زیرساختهای بندری و زنجیره تأمین صنعتی را نیز تحت تأثیر قرار دهد. این وضعیت همزمان با کندی رشد اقتصادی بنگلادش و کاهش ذخایر ارزی این کشور گزارش شده است.
👈 این خبر فراتر از یک مشکل اقتصادی داخلی است و ابعاد ژئوپلیتیکی دارد. بنگلادش طی سالهای اخیر یکی از مقصدهای اصلی سرمایهگذاری چین در چارچوب #ابتکار_کمربند_و_جاده (BRI) بوده و پکن میلیاردها دلار در پروژههای نیروگاهی، زیرساختی و صنعتی این کشور سرمایهگذاری کرده است. اما افزایش هزینههای بندری و سردرگمی در سیاستگذاری اقتصادی میتواند اعتماد #چین را نسبت به پایداری محیط سرمایهگذاری در بنگلادش کاهش دهد. در صورت کاهش حضور اقتصادی چین، بنگلادش ممکن است به سمت تنوعبخشی شرکا و نزدیکی بیشتر به #هند و #ایالت_متحده حرکت کند؛ امری که توازن رقابت اقتصادی پکن–دهلی در #خلیج_بنگال و #اقیانوس_هند را تغییر خواهد داد. از نگاه راهبردی، تضعیف نفوذ چین در بنگلادش میتواند بر رقابت ژئواقتصادی منطقهای و حتی بر معادلات کریدورهای دریایی و پروژههای ترانزیتی از جمله #بندر_چابهار اثر غیرمستقیم بگذارد.
✍️ شبهقاره | امین رضایینژاد
🔰 استفاده از محتوای کانال با ذکر منبع بلامانع است.
@Sub_ContinentStudies