💠 وعده و وعید الهی
🔹 [ذات اقدس الهی] فرمود:﴿ذلِكَ بِأَنَّ اللّهَ لَمْ یكُ مُغَیرًا نِعْمَةً أَنْعَمَها عَلی قَوْمٍ حَتّییغَیرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ وَ أَنَّ اللّهَ سَمیعٌ عَلیمٌ﴾[1] این از آن غرر آیاتی است كه هم در سوره مباركه «انفال» آمده هم در سوره مباركه «رعد»[2] و بیانگر سنّت الهی در #وعده و #وعید است.
1️⃣ فرمود اولاً نعمی كه افراد دارند از #انعام_الهی است، از خودشان نداشتند و از دیگران هم نگرفتند؛ هر نعمتی كه در دست دیگران است ذات اقدس الهی داد ﴿وَ ما بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللّهِ﴾،[3] این یك اصل.
2️⃣ اصل دوم تداوم نِعَم [یعنی] ادامه نعمت هاست كه این هم نعمتی [بر] روی نعمت است. این ﴿وَ ما بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ﴾ بقای نعمت را هم شامل می شود، اینكه در سوره مباركه «ابراهیم»[4] و مانند آن آمده است كه ﴿وَ ما بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللّهِ﴾ اصل نعمت «من الله» است، تداوم نعمت هم «نعمة الاخری» این «من الله» است، پس این دو مطلب رایگان از طرف ذات اقدس الهی آمده است.
3️⃣ امر سوم آن است كه نعمتی را كه داد و ادامه هم داد حالا می گیرد یا نمی گیرد؟ فرمود مادامی كه تحوّل درونی پیدا نشود ما [نعمت را] نمی گیریم و همچنان ادامه می دهیم،اگر تحوّل پیدا بشود میگیریم. خب پس آن نعمت ابتدایی كه «مِنَّتُكَ ابْتِدَاءٌ»[5] و «نِعَمِكَ ابْتِدَاءٌ»[6] در صحیفه سجادیه آمده است، #نعمت_ابتدایی است؛ ادامه نعمت كه نعمت فوق نعمت است، این هم نعمت الهی است؛ [در] ازاله این نعمت سخن از #وعید است دیگر #وعده تمام شد. فرمود: ﴿لَمْ یكُ مُغَیرًا نِعْمَةً أَنْعَمَها عَلی قَوْمٍ﴾ تا اینجا مرز وعده بود؛ یعنی نعمتی كه ما دادیم رایگان دادیم و مدتی هم ادامه دادیم همچنان ادامه می دهیم، ما از كسی نمی گیریم؛ از اینجا مرز #وعید شروع می شود، مگر اینكه خود شخص باعث بشود كه نعمت از او رخت بربندد ﴿حَتّییغَیرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ﴾، این یك اصل كلّی است.
🔹 #وعده_الهی چه نسبت به فرد، چه نسبت به امت و جامعه مطلق است و هرگز ذات اقدس الهی عمل كسی را بی اثر نمی گذارد، مشابه این اصل كلی در آیه نود سوره مباركه «یوسف» به این صورت آمده است: وقتی برادران یوسف آن آخرین بار به حضور مبارك یوسف آمدند و او را شناختند ﴿قالُوا أَ إِنَّكَ َلأَنْتَ یوسُفُ﴾ وجود مبارك یوسف (سلام الله علیه) فرمود: ﴿قالَ أَنَا یوسُفُ وَ هذا أَخی قَدْ مَنَّ اللّهُ عَلَینا﴾، چرا؟ این ﴿إِنَّهُ﴾ اصل كلی است،﴿إِنَّهُ مَنْ یتَّقِ وَ یصْبِرْ فَإِنَّ اللّهَ لا یضیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنینَ﴾،[7] هر كه باشد! من هم #صبر كردم و خدا اجر من را داد، لازم نیست كه یك ملت صبر بكند! هر كسی چه فرد چه امت اهل #تقوا_و_صبر بود، خدای سبحان جزای چنین احسانی را خواهد داد. پس درباره #وعده فرقی بین فرد و امت نیست، هر كس اهل پرهیزكاری بود پاداش خود را دریافت می كند؛ اما درباره #وعید اگر امتی و ملّتی پشت پا به #حق بزند، این زودتر منقرض می شود؛ حكومتی پشت پا به #حق بزند زودتر منقرض می شود، اما درباره فرد ممكن است ذات اقدس الهی مدّتی عفو كند.
[1]. سوره انفال, آیه53.
[2]. سوره رعد, آیه11؛ ﴿... إِنَّ اللَّهَ لاَ یغَیرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یغَیرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ ...﴾.
[3]. سوره نحل، آیه 53.
[4]. سوره ابراهیم, آیه6؛ ﴿..اذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیكُمْ ..﴾.
[5]. صحیفه سجادیه، دعای 45.
[6]. صحیفه سجادیه، دعای 12.
[7]. سوره یوسف، آیه 90.
#سنت_الهی
#تقوا_و_صبر
#نعمت_های_الهی
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚سوره انفال ـ جلسه 64
تاریخ: 1379
🆔 @a_javadiamoli_doross
💠 شیاطین الإنس
🔹 آیات قرآن خیلی برای ما، برای نظام ما، دولت ما، ملت و مملكت ما نور است. هر كاری كه ما ـ خدای ناكرده ـ بفهمیم به دین ما و به نظام ما صدمه می زند، باید مواظب گفتار و كردارمان باشیم، این #خطر هست! مسئله تعلیم «اسماء» چون مربوط به ما نیست، فقط یك بار در قرآن كریم ذكر شد ﴿وَ عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْماءَ كُلَّها﴾،[1] که داستانی است برای #انسان_كامل و مربوط به دیگران هم نیست كه تعلیم «اسماء» بگیرند، عالِم شوند، شاگردی خدا را كنند که مقدور همه نیست و فقط یك بار خدای سبحان جریان ﴿وَ عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْماءَ كُلَّها﴾ را ذكر كرد، اما جریان شیطنت و استكبار و #غرور و خودخواهی این غدّه ای در درون همه ماست که هر روزه با آن درگیریم؛ چرا نام مرا نبردند؟! چرا من این حرف را نزدم؟! چرا به من نگفتند؟! چرا من جلو نیفتادم؟! هر جا سخن از ﴿أَنَا خَیرٌ مِنْهُ﴾[2] است معلوم می شود که گوینده شیطان است، هر جا سخن از ﴿نَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ﴾[3] است، معلوم می شود سخنگو شیطان است. از این شفاف تر و روشن تر! فرمود ما حرف شفاف داریم ﴿ما أَنَا مِنَ الْمُتَكَلِّفینَ﴾، ما حرف قلمبه سلمبه نگفتیم.
🔹 فرمود به مردم بگو «سوابق» ما را كه می دانید، «لواحق» ما را كه می دانید، وضع ما را می دانید، ما طمعی نداریم، غرضی نداریم، مرضی نداریم، چیزی هم از شما نخواستیم و حرف ما هم شفاف است. من برای چیزی كه #دلپذیر نباشد و #دلمایه نداشته نباشد «تصنّع»ی بیان كنم و قلمبه سلمبه بگویم؟ ما چنین حرفی نداریم! ما كلّ اوضاع عالم را شرح دادیم، وضع شما را شرح دادیم، گذشته شما را شرح دادیم، آینده شما را شرح دادیم و میگوییم اینكه من باید این كار را كنم و من باید جلو بیفتم غدّه است، خودتان را به سرطان مبتلا نكنید؛ از این حرف شفاف تر؟! فرمود ما كه تكلّفی نداریم، حرف های بدی نزدیم، حرف های پیچیده ای نزدیم، به خیرِ شما گفتیم، شما این راه را بپذیرید! هر چه ما می چشیم از ﴿أَنَا خَیرٌ مِنْه﴾ می چشیم، هر جا به مقصد رسیده ایم «هو خَیرٌ مِنْه» بود «الله خَیرٌ مِنْه، الحقّ خَیرٌ مِنْه العَدل خَیرٌ مِنْه» اینها بود. فرمود مگر ما این كتاب را نفرستادیم كه ترازو باشد؟ شما هر روز خودتان را با این ترازو بسنجید، اگر دیدید رهبری انقلاب را داود (سلام الله علیه) به عهده گرفته ﴿وَ قَتَلَ داوُدُ جالُوتَ﴾،[4] بعد از نبی شان سؤال كردند و نبی شان فرمود خدای سبحان ﴿بَعَثَ لَكُمْ طالُوتَ مَلِكاً﴾ عدّه ای گفتند: ﴿نَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَ لَمْ یؤْتَ سَعَةً مِنَ الْمالِ﴾؛[5] این ﴿نَحْنُ أَحَقُّ﴾ در آن سوره و در جریان طالوت، حرف شیطان است.
🔹 این ﴿أَنَا خَیرٌ مِنْهُ﴾ كه خیلی از ماها گرفتار آن هستیم هم حرف شیطان است. هر جا سخن از این است كه من از او بهترم حرف شیطان است؛ بله! ممكن است که بهتر باشید؛ اما شما كه می گویید یعنی چه؟ یعنی من باید جلو بیفتم؟! مگر همه كارهای را انسان های خوب انجام می دهند؟! این #صبر را پس برای چه خلق كردند؟! این امتحان را برای چه خلق كردند؟! یعنی شما به همه اسرار عالَم عالِم هستید؟! حرفتان را می زنید، طرح می دهید و پیشنهاد می دهید، اینها خوب است، اما حتماً من باید جلو بیفتم؟! اینكه به ما گفتند هر روز قرآن بخوانید و هر روز خودتان را با قرآن بسنجید برای همین است. این بیان نورانی امام باقر (سلام الله علیه) است که در تحف العقول آمده و فرمود هر روز خودتان را با قرآن بسنجید،[6] اصلاً كتاب را برای همین فرستادند! هر جا سخن از این است كه من «أعلم» و من «عُظما» هستم، همین حرف اوست. كجا حرف، حرفِ شیطان است؟ چه كسی جزء «شیاطین الإنس» است؟ این کسی كه می گوید: ﴿أَنَا خَیرٌ مِنْهُ﴾. اگر نعمتی خدا به شما داد ﴿وَ ما بِكُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ﴾[7] شكر كن، چرا می گویی من باید جلو بیفتم؟ اگر این غدّه از ما گرفته شد آن وقت در روح و ریحان هستیم، راحت زندگی می كنیم، راحت می میریم و هیچ رنجی برای ما نیست.
[1]. سوره بقره، آیه31.
[2]. سوره اعراف، آیه12؛ سوره ص، آیه76.
[3]. سوره بقره، آیه247.
[4]. سوره بقره، آیه251.
[5]. سوره بقره، آیه247.
[6]. تحف العقول، ص284؛ «...وَ لَكِنِ اعْرِضْ نَفْسَكَ عَلَی كِتَابِ اللَّهِ...».
[7]. سوره نحل، آیه53.
#غرور_و_خودخواهی
#روح_و_ریحان
#سنجش_با_قرآن
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 درس تفسیر سوره مبارکه ص جلسه 16
تاریخ: 1393/03/10
🆔 @a_javadiamoli_doross
هدایت شده از کانال رسمی آیت الله العظمی جوادی آملی
💠 شعار در صلح
🔹 در سوره «فتح» آیه 24 اینچنین است: ﴿وَهُوَ الَّذِی كَفَّ أَیدِیهُمْ عَنكُمْ وَأَیدِیكُمْ عَنْهُم بِبَطْنِ مَكَّةَ مِن بَعْدِ أَنْ أَظْفَرَكُمْ عَلَیهِمْ وَكَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیراً﴾ در جریان #صلح_حدیبیه كه جنگی رُخ نداده است، فرمود این كفّ ایدی است؛ یعنی دست درازی حاصل نشد، نه آنها، نه شما جنگی نكردید. البته شما پیروزمندانه در آن #صلح از عهده برآمدید.
🔹 مطلب دیگر آن است كه این گروه كه می گفتند چرا ما اجازه #دفاع نداریم، اینها تنها تقاضای دفاع نمی كردند گاهی شعارهای تند و تیز هم می دادند، چه اینكه این مضمون قبلاً هم اشاره شد. آیه نوزده سوره «احزاب» این است كه فرمود: بعضی ها هستند كه در #زمان_صلح و آرامش شعار تند و تیز می دهند: ﴿فَإِذَا جَاءَ الْخَوْفُ رَأَیتَهُمْ ینظُرُونَ إِلَیكَ تَدُورُ أَعْینُهُمْ كَالَّذِی یغْشَی عَلَیهِ مِنَ الْمَوْتِ فَإِذَا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوكُم﴾ «سَلَق» یعنی تند و تیز ترغیب می كند، تشویق می كند، شعار می دهد، این را می گویند «سَلق» ﴿سَلَقُوكُم بِأَلْسِنَةٍ حِدَادٍ﴾؛ با #زبان_های_تند_و_تیز ﴿أَشِحَّةً عَلَی الْخَیرِ﴾[1]؛ خیلی خودشان را #خیر_خواه و شحیح و علاقه مند و طمّاع به خیر معرّفی می كنند، این همیشه بود. پس یك عده تنها درباره خودشان می گویند اجازه #دفاع بدهید، یك عده دیگران را هم ترغیب می كنند؛ اما وقتی كه مسئله #دفاع_و_جهاد واجب شد هم خودشان كنار میروند، هم دیگران را از صحنه خارج می كنند!
🔹 مطلب بعدی آن است كه در زمان #امام_مجتبی_سلام_الله_علیه برنامه، برنامه #صبر بود. زمان #سید_الشهداء_سلام_الله_علیه برنامه، برنامه #دفاع هست. گروهی كه در عصر امام مجتبی (سلام الله علیه) می گفتند پروردگارا! اجازه #دفاع به ما بدهید. وقتی سیدالشهداء (سلام الله علیه) قیام كرد و دستور دفاع داده شد، اینها ﴿یخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْیةِ اللّهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْیةً﴾.
روایاتی كه به این مضمون، در ذیل این آیه نقل شده است اینها تفسیر آیه نیست اینها #تطبیق_آیه است، چون این آیات #الی_یوم_القیامه جاری است، قبل از جریان سیدالشهداء و امام مجتبی (علیهما السلام) بود در آن عصر هم بود و در اعصار بعدی هم هست.
[1] – سوره احزاب، آیه 19.
#صلح_امام_حسن_مجتبى_علیه_السلام
#قرآن_برای_اعصار
#صبر_و_دفاع
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
📚 سوره مارکه نساء
جلسه 171
🆔 @a_javadiamoli_esra