#اقسام_مردم_از_نظر_واکنش_در_سختیها
#صبر
🔻واکنش انسانها در مواجهه با سختیها و ناملایمات، از چهار حالت خارج نیست و هر یک از انسانها در یکی از این درجات قرار دارند:
✅دستهی اول: بیصبران
👈گروه اول کسانیاند که وقتی بلا و مشکلی به آنها میرسد، اصلاً صبر نمیکنند؛ بلکه جزع و فزع کرده و به سرعت واکنش نشان میدهند.
🔹روشن است که بسیاری از مردم در این مرحله قرار دارند و باید به آنها توصیه کرد:
سعادت با شکیبایی بوَد یار/ز بیصبری به رسوایی کشد کار
@abolhasanmahdavi
#اقسام_مردم_از_نظر_واکنش_در_سختیها
#صبر
✅دستهی دوم: متظاهران به صبر (مُتَصَبِّران)
👈دستهی دوم کسانی هستند که در مواجهه با سختیها، در ظاهر هیچ واکنشی نشان نمیدهند؛ اما در باطن به شدت متلاطم و مضطرب هستند و آشوب درونی دارند.
🔹این گروه به رغمداشتن نگرانی روحی، به شدت از بروز آن خودداری میکنند. به عبارت دیگر، دستهی دوم صفت تسلیم را دارند؛ ولی تسلیم ظاهری، نه باطنی او قلبی.
🔸اینها به ظاهر در برابر ناملایمات به وجود آمده تسلیماند؛ ولی در باطن ناراحت و نگران اند و بهطور حتم از وقوع بلاها هیچ رضایتی ندارند.
🔻واکنش نشانندادن این گروه احتمال دارد به چند علت باشد:
🔹۱.احتمال اول این است که شاید جزع و فزع خود را بینتیجه میدانند؛ یعنی دریافتهاند بلایی که به آن دچار شدهاند، با جزع و فزع از بین نمیرود و جبران نیز نمیشود؛ مثلاً میدانند که داد و فریادِ شخصِ بلادیده مصیبت را کم نمیکند، انسان متوفا را بر نمیگرداند، باغ خشکشده را طراوت نمیبخشد، درد را از بیمار برطرف نمیکند و همینطور، سختیهای دیگری که به شخص میرسد، در اثر نالهوزاری جبران نمیشود؛ برای همین، این شخص در ظاهر تسلیم است.
▫️آیهی قرآن کریم در اینباره چنین است: «سَواءٌ عَلَینا أ جَزِعنا أم صَبَرنا مَا لَنا مِن مَّحیصٍ»؛ بر ما یکسان است چه بیتابی کنیم، چه شکیبایی. هیچ راه گریزی برای ما نیست.
🔹۲. ممکن است تسلیم ظاهری این گروه به منظور ریا و نشاندادن صفت صبر به دیگران باشد؛ یعنی طوری نشان میدهند که مردم گمان کنند آنان اشخاصی صبورند.
🔹۳. همچنین احتمال دارد از روی داشتن حیا و روحیهی خجالت باشد؛ یعنی این گروه بهسبب نگرانی از جلب توجه دیگران و انگشتنماشدن بین مردم، خود را تسلیم نشان میدهند.
🔹۴. گاهی هم ممکن است از سرِ ترس از نقص و رسوایی بین مردم و قرارگرفتن در معرض انتقاد و تذکر دیگران، صبر را به خود تحمیل میکنند.
@abolhasanmahdavi
#اقسام_مردم_از_نظر_واکنش_در_سختیها
#صبر
✅دستهی سوم: صبورانِ مشتاقِ راضی
🔻گروه دیگر کسانی هستند که در مواجهه با بلا، نه در ظاهر جزعوفزع میکنند و نه در باطن.
🔹اینان هم در ظاهر تسلیماند و هم در باطن و صبر در وجودشان رسوخ کرده است؛ در نتیجه شوق به بلا هم در وجودشان ایجاد میشود و از واقعشدن مصیبت خشنود و راضی هستند.
🔸اینان با برقراری آرامش باطنی، صبر را در اعماق وجود خود نهادینه کردهاند و اعضا و جوارحشان نیز تحت تأثیر صبر باطنی قرار گرفته و رفتارشان صبورانه شده است؛ لذا در درون خود، شوق به وقوع بلا و رضایتِ از آن دارند.
🔺بنابراین، دستهی سوم نهتنها هنگام مواجهه با بلا، در ظاهر و باطن تسلیماند، بلکه مشتاق وقوع بلا هم هستند.
@abolhasanmahdavi
#صبر
✅بینیازی از صبر برای صبورانِ مشتاقِ راضی
🔻کسیکه در مرحلهی سوم[صبورانِ مشتاقِ راضی] قرار دارد، اصلاً در این مرحله به صبر و تحمل نیاز ندارد.
🔹انسانی که به وقوع بلا شوق دارد، عقل او به دلیل وجود مصلحت قوی، از درد و مصیبت استقبال کرده و به راحتی آن را تحمل میکند؛ هرچند بلا به جسم او درد و ناراحتی وارد کند و نفس او را آزار دهد.
🔸این فرد نظیر کسی است که درد جراحی بر جسم او تأثیر میگذارد و احساس ناراحتی میکند، ولی به دلیل مصلحت کسب سلامتی، نهتنها درد و فشار بر جسم را تحمل میکند، بلکه از آن راضی و خشنود نیز هست.
🔹بر انسان صبور لازم است که بعد از تسلیم ظاهری، دربارهی این مسائل تفکر کند:
🔸اول، دربارهی لطف دائمی پروردگار؛
🔸دوم، دربارهی مصلحتهای قوی و پنهانیِ مصیبتهای وارد شده بر بندگان.
▫️انسان صبور با تفکر دربارهی این مسائل و به حکم عقل، درد وارد شده بر جسم را تحمل میکند و از وقوع آن خشنود است و از این طریق فشارهای جسمی را جبران میکند
👈چنین کسی به صبر نیازی ندارد؛ بلکه از وقوع بلا لذت میبرد.
این شخص سنگینیِ ضرر و خسارتهای آن بلا را بر جسم و زندگی مادی خود تحمل میکند؛ علاوه بر این، روح او که درککنندهی سختی و فشار است، به کمک حکم عقل و به دلیل نعمت و نتیجهی بزرگی که نصیبش میشود، به آن سختی بیتوجه است و به راحتی آن را تحمل میکند.
🔺بهبیان عرفانی، مصیبتی که به شخص مُحب وارد میشود، از الطاف خفیّهی الهی است؛ لذا مُحب شوق به وقوع آن دارد. حضرت قاسم«علیهالسلام» نیز چنین بود: وقتی امام حسین«علیهالسلام» از او میپرسند: «کَیفَ المَوْتُ عِندَکَ؟»؛ مرگ در نظر تو چگونه است؟ حضرت قاسم«علیهالسلام» می گوید: «أحلَی مِنَ العَسَلِ»؛ شیرینتر از عسل.
@abolhasanmahdavi
#صبر #آیت_الله_مولوی_قندهاری
✅نمونهای استثنائی از صبر مشتاقانه
🔻به راستی، شوق حقیقی به نزول بلا از جانبِ محبوب را میتوان در جریان کربلا ملاحظه کرد.
🔹مرحوم آیت الله مولوی قندهاری«رحمةاللهعلیه» فرمودند:
نوه امام حسین«علیهالسلام» خواب جدّشان را دید و و در خواب از امام پرسید: «شنیدهام در روز عاشورا هرچه مصیبت بر شما بیشتر وارد میشد، هم خوشحالی شما افزون میشد و هم نگرانیتان. چگونه چنین بود، در حالیکه خوشحالی و نگرانی ضدّ هم هستند؟»
👈حضرت در پاسخ فرمودند: «خوشحالی من از این بود که آنگونه که رضایت الهی بود، مصیبتها یکی پس از دیگری واقع میشد؛ اما نگرانی من از این بود که مبادا میزان مصیبت بیش از توان زنان و کودکان باشد و توانایی تحمل آن را نداشته باشند؛ در نتیجه ارادهی الهی به چیز دیگری تبدیل بشود، مانند تبدیل ذبح اسماعیل«علیهالسلام» به ذبح گوسفند.»
@abolhasanmahdavi
#اقسام_مردم_از_نظر_واکنش_در_سختیها #صبر
✅دستهی چهارم: صبورانِ مشتاقِ راضیِ شاکر
🔻گروه آخر کسانی هستند که علاوه بر داشتن شوق و رضایت به وقوع بلا و مصیبت، شاکر نیز هستند.
🔹این گروه به همراهِ داشتن شوق به نزول بلا، در باطن، از وقوع بلا رضایت کامل هم دارند؛ بهگونهای که اگر در مبتلاشدن به گرفتاریها اختیار داشتند، بهیقین همان را انتخاب میکردند.
🔸اینان علاوه بر داشتن این حالات، خداوند سبحان را به سبب دچارشدن به این بلا شکرگزارند.
👈این افراد از گروه سوم[صبورانِ مشتاقِ راضی] پیشترند؛ زیرا علاوه بر اینکه برای جلب رضایت او شوق دچارشدن به بلای الهی دارند، پروردگار عالَم را نیز سپاس میگویند، هم برای نعمتهای ظاهری و هم برای عطاکردن بلاوگرفتاری.
🔹امام صادق«علیهالسلام» فرمودند:
هرگاه چیزی برای پیامبرخدا«صلیاللهعلیهوآله» پیش میآمد که از آن خوشحال میشدند، میفرمودند: «الحَمدُللهِ عَلَی هذِهِ النِّعمَةِ»، و هرگاه اتفاقی میافتاد که حضرت را ناراحت میکرد، میفرمودند: «الحَمدُللهِ عَلَی کُلِّ حَالٍ».
عاشق درویش تا دانست ذوق صبر و شکر/بر جفاهای تو صابر و ز بلاها شاکر است
🔺توجه به این مطلب مهم است که مراحل سوم و چهارم، مقاماتی بس رفیع است و افراد معمولی به آن دسترسی پیدا نمیکنند. فایدهی بیان آن نیز این است که ما گمان نکنیم قلهی کمالات را فتح کردهایم؛ بلکه باید بدانیم که تا رسیدن به مقامات اولیای الهی فرسنگها فاصله داریم.
@abolhasanmahdavi
#صبر #حضرت_ایوب
#آیت_الله_مولوی_قندهاری
✅صبر حضرت ایوب علیهالسلام
🔻نمونهای از صبرهای کمنظیر، صبر حضرت ایوب علیهالسلام است که حقیقتاً صبری مثالزدنی است.
🔹عارف بزرگ مرحوم آیتالله مولوی قندهاری رحمةاللهعلیه میفرمودند:
به جناب ایوب علیهالسلام چند نوع مصیبت رسید:
🔸اول، دوازده پسرش در زمان کوتاهی یکی پس از دیگری از دنیا رفتند؛
🔸دوم، اموال و گوسفندانش از بین رفت و به یکباره فقیر شد؛
🔸سوم، مردم نیز کمکم به او زخم زبان میزدند و میگفتند: "مگر چه گناه بزرگی انجام داده است که خدای عزّوجل اینقدر بلا به او میرساند؟" به همین سبب، از او فاصله گرفتند تا مبادا از همنشینی با او به بلاهایش دچار شوند؛ تا جاییکه حضرت ایوب علیهالسلام ناچار شد هفت سال بیرون از شهر نجف زندگی کند. بالاخره، خداوند متعال بلا را از او دور کرد و نعمتهایش را به اندازهی دو برابر گذشته به او بازگرداند.
👈با وجود این، ایوب علیهالسلام هنگامیکه میخواست با خدای خویش مناجات کند، هیچ سخنی برای برطرف شدن آن بلاها نگفت و فقط در یک جملهی کوتاه به پروردگار خویش عرض کرد: "اَنِّی مَسَّنِیَ الضُرُّ وَ اَنتَ اَرحَمُ الرّاحِمِینَ"؛ [پروردگارا،] به من سختی رسیده است و تو مهربانترین مهربانانی.
🔹انسان حقیقتاً مبهوت چنین معرفت عظیمی میشود که در اوج بلا و مصیبتهای پیدرپی و فراوان، وقتی دست به دعا و مناجات با خدای خود بر میدارد، تنها از حال خود خبر میدهد که خدایا گرفتاری به من رسیده است؛ ولی پس از آن، برای برطرفشدن گرفتاریاش دعا نمیکند.
🔸عجیبتر این که در حین وقوع آن گرفتاریهای بزرگ، خدای خود را به "اَرحمالراحمین" توصیف میکند؛ بهاینمعنا که هیچکس به اندازهی تو به من رحمکننده نیست و تو مهربانتری از پدر و مادرِ دلسوزی که همیشه در فکر رساندن لطف به فرزندشان هستند.
🔺در بعضی روایات، به صراحت وارد شده است که ایشان خدای عزّوجل را بعد از وقوع مصیبت حمد و ستایش میکردند؛ همانطور که در ادامهی آیهی شریفه هم میفرماید: "وَ اَنت اَرحمُ الرِّاحِمینَ".
هفت سال ایوب با صبر و رضا/
در بلا خوش بود با ضیف خدا/
تا چوواگردد بلای سخترو/
پیش حق گوید به صدگون شکر او/
کز محبت با من محبوبکش/
رو نکرد ایوب یک لحظه ترش/
از وفا و خجلت علم خدا/
بود چون شیر و عسل او با بلا
@abolhasanmahdavi