🟠ایران در دهه هفتاد چگونه از «فروپاشی اقتصادی» نجات پیدا کرد؟ 🟡 مقدمه در سال‌های ۱۳۷۴ و ۱۳۷۵، اقتصاد ایران با یک بحران جدی روبه‌رو شد که منجر به افزایش تورم تا ۵۰٪، کاهش ارزش پول ملی و اعتراضات گسترده شد. اما با تغییر سیاست‌های اقتصادی، این بحران مهار شد. این ماجرا، درسی مهم از مدیریت بحران اقتصادی در ایران به‌جا گذاشت. 🔸زمینه‌های بحران پس از پایان جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۶۷، کشور نیاز شدیدی به بازسازی داشت. در همین راستا، دولت هاشمی رفسنجانی سیاست‌های اقتصادی جدیدی را تحت عنوان «تعدیل اقتصادی» اجرا کرد. این سیاست‌ها که بر مبنای توصیه‌های صندوق بین‌المللی پول (IMF) طراحی شده بودند، شامل مواردی چون حذف یارانه‌ها، آزادسازی قیمت‌ها، خصوصی‌سازی، و شناورسازی نرخ ارز بود. 🔹اجرای سیاست‌های تعدیل و شروع بحران با آغاز اجرای سیاست‌های تعدیل، نرخ ارز افزایش یافت، واردات کالاهای مصرفی رشد کرد و هزینه‌های دولتی بالا رفت. این امر منجر به افزایش تقاضا برای دلار شد، درحالی‌که درآمدهای نفتی کشور برای تأمین آن کافی نبود. نتیجه این شرایط، افزایش شدید تورم از ۹٪ در سال ۱۳۶۹ به ۳۵٪ در سال ۱۳۷۳ و در نهایت ۵۰٪ در سال ۱۳۷۴ بود. در همین حال، بدهی‌های خارجی نیز فشار مضاعفی بر اقتصاد وارد کرد. 🔸اعتراضات اجتماعی و شکل‌گیری بحران افزایش قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مردم، موجب اعتراضات گسترده در شهرهایی مانند قزوین، مشهد و اسلامشهر شد. در این شرایط، بازار ارز دچار نوسانات شدیدی شد و قیمت دلار از ۲۵۰ تومان به بیش از ۷۰۰ تومان رسید. این وضعیت، زنگ خطر بزرگی برای دولت بود که در نهایت مجبور شد دست به اقدامات فوری بزند. 🔹تغییر مسیر اقتصادی و اجرای سیاست تثبیت با تشدید بحران، کمیته‌ای ویژه با حضور وزیر اقتصاد و کارشناسانی مانند ناصر شرافت جهرمی تشکیل شد که راهکارهایی برای مهار بحران ارائه داد. مهم‌ترین اقدام این کمیته، بازگشت به کنترل شدید نرخ ارز بود. دولت نرخ رسمی دلار را ۳۰۰ تومان اعلام کرد و صادرکنندگان را مجبور کرد ارز حاصل از صادرات را به این نرخ به بانک مرکزی بفروشند. همچنین، برخورد با صرافی‌های غیرمجاز و قاچاقچیان ارز تشدید شد. 🔸 نتایج سیاست‌های جدید این تغییر سیاست، موجب کاهش تورم از ۵۰٪ در سال ۱۳۷۴ به ۲۱٪ در سال ۱۳۷۵ و افزایش رشد تولید ناخالص داخلی از ۲.۳٪ به ۶٪ شد. این اقدام توانست اقتصاد ایران را از یک بحران تمام‌عیار نجات دهد و ثبات نسبی را به بازار بازگرداند. 🔹درس‌هایی از بحران ۱۳۷۴ این تجربه نشان داد که اجرای سیاست‌های اقتصادی بدون در نظر گرفتن شرایط داخلی و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، می‌تواند منجر به بحران‌های شدید شود. همچنین، نقش مدیریت قاطع در عبور از بحران بسیار مهم است. در سال‌های اخیر، برخی از سیاست‌های مشابه تعدیل اقتصادی، دوباره در ایران مطرح شده‌اند، اما بدون چترهای حمایتی مناسب، ممکن است کشور را بار دیگر با بحران تورمی مواجه کنند. 🔸نتیجه‌گیری بحران اقتصادی ۱۳۷۴، نمونه‌ای از تأثیر سیاست‌های نادرست اقتصادی و اهمیت تصمیم‌گیری قاطع در شرایط بحرانی است. اگرچه شرایط امروز ایران با آن زمان تفاوت‌هایی دارد، اما همچنان می‌توان با تکیه بر دانش اقتصادی داخلی و اجرای سیاست‌های صحیح، از بحران‌های مشابه جلوگیری کرد. #برنامه‌های_حکمران حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد @HokmranOnline

🟡خلاصه ارائه دکتر منان رئیسی در مورد ارتباط اقتصاد شهری با مسئله عفاف و حجاب 🔸 مقدمه دکتر منان رئیسی در این ارائه، به پیوند عمیق میان اقتصاد شهری و سبک شهرسازی با مقولۀ عفاف و حجاب می‌پردازد. او معتقد است که بسیاری از مشکلات فرهنگی و اجتماعی در حوزهٔ حجاب، ریشه در نوع معماری و شهرسازی معاصر ایران دارد که متأثر از مدل‌های غربی و سودمحور است. وی ابتدا از مفاهیمی مانند اشراف بصری**، الگوی درون‌گرا در معماری سنّتی و توسعهٔ عمودیِ شهرها سخن می‌گوید و سپس نشان می‌دهد چگونه این الگوهای تحمیل‌شده بر شهرها با ارزش‌های عفیفانه و پوشانندگی در تضاد قرار گرفته‌اند. 🔹 نقش شهرسازی در فرهنگ عفاف یکی از نکات کلیدی این ارائه، رابطهٔ ظرف و مظروف است: - ظرف: کالبد شهر، معماری خانه‌ها و شکل محله‌ها. - مظروف: سبک زندگی، باورهای دینی و فرهنگ عفاف و حجاب. اگر ظرف (فضای شهری) برون‌گرا و فاقد حریم باشد، قطعاً بر مظروف (رفتار شهروندان) اثر گذاشته و حفظ حجاب را دشوار می‌کند. ایشان با ذکر مثال‌هایی مانند آشپزخانه‌های اپن، آپارتمان‌های متراکم و نبود حیاط‌های مرکزی در خانه‌های جدید، توضیح می‌دهد که چگونه پوشانندگی به‌عنوان عنصر اصلی سکون و آرامش از دست می‌رود و در نتیجه، تبرّج (خودنمایی) و بدحجابی در جامعه تشدید می‌شود. 🔸 اقتصاد شهری و رشد عمودی شهرها دکتر رئیسی توضیح می‌دهد که سیاست‌های اشتباه اقتصادی و تمرکز صنایع در شهرهای بزرگ از عصر پهلوی تا کنون، موجب مهاجرت گسترده از روستاها به شهرها شده است. کمبود زمین در کلان‌شهرها و تبدیل زمین به کالایی سودآور سبب شد تا توسعهٔ عمودی (ساخت ساختمان‌های بلندمرتبه) جایگزین خانه‌های ویلایی و درون‌گرا شود. وی یادآور می‌شود که مسئولان، تنها با توجیه «مقرون‌به‌صرفه‌تر بودن» این رویه، هزینه‌های اجتماعی و فرهنگی کلان آن را نادیده گرفته‌اند؛ هزینه‌هایی از قبیل ناامنی محله‌ها، از بین رفتن روابط همسایگی و در نتیجه، گسترش بی‌حجابی و آسیب‌های اجتماعی. 🔹 تأثیر “از جا کندگی” و فقدان حریم از دیگر موارد مهمی که رئیسی بر آن تأکید می‌کند، از جا کندگی جمعیت است: - مهاجرت‌های مداوم روستاییان به شهرها - جابه‌جایی‌های پیاپی در خودِ شهر (به‌دلیل اجاره‌نشینی یا تلاش برای ارتقاء سطح سکونت) این پدیده باعث می‌شود افراد ثبات مکانی و هم‌محله‌ای‌های قدیمی را از دست بدهند. در نتیجه، فرصت شناخت عمیق (تعارف قرآنی) جای خود را به روابط سطحی می‌دهد و زمینه برای خودنمایی و تبرّج فراهم‌تر می‌شود. به تعبیر او، هرچه تراکم جمعیت و ساختمان‌های مرتفع بیشتر باشد، روابط همسایگی و شناخت عمیق کمتر شده و فضای اجتماعی برای حفظ حجاب، محدودتر می‌گردد. 🔸 جمع‌بندی و راهکار در پایان، دکتر رئیسی پیشنهاد می‌کند که برای احیای فرهنگ عفیفانه، باید به اصلاحات جدی در **نظام اقتصاد شهری و سیاست‌های شهرسازی دست زد. این اصلاحات شامل: - توسعهٔ افقی شهرها به‌جای برج‌سازی افراطی - بازگشت به الگوهای سنّتی درون‌گرا که پوشانندگی و حریم خانواده را تضمین می‌کنند - قانون‌گذاری و اعمال ابزارهای کنترلی در حوزهٔ زمین و مسکن، تا مسکن از کالای سرمایه‌ای به کالای مصرفی تبدیل شود. 🔹او معتقد است تنها در چنین چارچوبی می‌توان ظرف مناسبی برای تحقق مظروف عفاف و حجاب فراهم کرد و از هزینه‌های سنگین اقتصادی و اجتماعی بعدی جلوگیری نمود. #برنامه‌های_حکمران حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد @HokmranOnline