🍃🌹🍃شرح_حکمت ۱۰۷
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید :
✨رُبَّ عَالِم قَدْ قَتَلَهُ جَهْلُهُ، وَعِلْمُهُ مَعَهُ لاَ يَنْفَعُهُ✨
🟢چه بسيار دانشمندى كه جهلش او را كشته، در حالى كه علمش با اوست;اما به حالش سودى نمى بخشد.
🟢 در اين كه چگونه علم و جهل در وجود آن ها جمع مى شود تفسيرهاى مختلفى مى توان بيان كرد.
🟢 از همه روشن تر اين كه علم اگر با عمل همراه نشود همچون جهل است، بنابراين نكوهش امام عليه السلام از عالمانى است كه از علم خود بهره نمى گيرند و به آن عمل نمى كنند و سبب هلاكت مادى و معنوى آنها مى شود.
🟢 اين احتمال نيز وجود دارد كه منظور از «جهل» صفات جاهلانه اى مانند غرور و تكبر و خودخواهى و سودجويى و رياكارى باشد; هر گاه علم با اين صفات نكوهيده جاهلانه همراه گردد عالم را به نابودى مى كشاند،
🟢 و احتمال اینکه ظواهرى از علم دارد ولى به عمق آن نرسيده است و به تعبيرى ديگر، علم او فاقد بصيرت است.
#نهجالبلاغه
🟥 ⃟ @marsad #مـرصــــاد
🍃🌹🍃شرح_حکمت ۱۰۸
❣امیر المومنین _علیه السلام _در ادامه می فرماید :
✨فَإِنْ سَنَحَ لَهُ الرَّجَاءُ أَذَلَّهُ الطَّمَعُ، وَإِنْ هَاجَ بِهِ الطَّمَعُ أَهْلَکَهُ الْحِرْصُ وَإِنْ مَلَکَهُ الْیَأْسُ قَتَلَهُ الاَْسَفُ✨
🟢هرگاه آرزوها (ى افراطى) در آن ظاهر شود (حالت طمع به او دست مى دهد و) طمع او را ذلیل و خوار مى کند و هنگامى که طمع در او به هیجان آمد به دنبال آن حرص، او را به هلاکت مى کشاند. و هنگامى که یأس بر او قالب گردد تأسف او را از پاى در مى آورد.
🟢 منظور از «رجاء» در اینجا امید افراطى به دیگران داشتن و چشم به اموال و امکانات آنها دوختن است واضح است که این امید افراطى، او را به طمع، و طمع، او را به حرص مى کشاند که همه از رذایل اخلاقى است.
🟢 منظور از «یأس» در اینجا ناامیدى افراطى در عالم اسباب است که انسان در صحنه هاى علم و تجارت و کسب و کار از موفقیت خود مأیوس باشد; اشخاص مأیوس به یقین در زندگى ضعیف و ناتوان و گاه نابود مى شوند.
🟢 حد وسط در میان امید افراطى و یأس همان حالت امیدوارى معتدل است که اگر نباشد انسان در زندگى به جایى نمى رسد.
#نهجالبلاغه
🟥 ⃟ @marsad #مـرصــــاد
🍃🌹🍃شرح_حکمت ۱۰۸
⭐️قسمت چهارم
❣امیر المومنین علیه السلام پنجمین و ششمین رذیله اخلاقى که در طرف افراط و تفریط قرار دارند سخن مى گوید و مى فرماید:
✨وَإِنْ غَالَهُ الْخَوْفُ شَغَلَهُ الْحَذَرُ، وَإِنِ اتَّسَعَ لَهُ الاَْمْرُ اسْتَلَبَتْهُ الْغِرَّهُ✨
🟢 هرگاه ترس بر او غالب شود احتیاط کارى (افراطى) او را به خود مشغول مى دارد و هرگاه کار بر او آسان گردد در غفلت و بى خبرى فرو مى رود.
🟢 علماى اخلاق ترس بجا و معتدل را در برابر عواقب منفى و خطرناک فضیلت مى شمرند.
🟢 در واقع خداوند آن را سپرى در برابر خطرات در وجود انسان قرار داده تا بى حساب در هر میدانى وارد نشود و دشمنانى که در کمین او هستند و خطراتى که بر سر راه رسیدن به مقصد وى را تهدید مى کنند از نظر دور ندارد;
🟢 ولى اگر این حالت جنبه افراطى به خود بگیرد صفتى رذیله به نام «جُبن» است همان گونه که اگر در جهت تفریط واقع شود و انسان بى باکانه در هر میدان و مسیرى قدم بگذارد، رذیله دیگرى است که از آن به غفلت، غرور و بى خبرى یاد مى شود.
#نهجالبلاغه
🟥 ⃟ @marsad #مـرصــــاد
🍃🌹🍃شرح_حکمت ۱۰۸
❣امیر المومنین علیه السلام رذیله نهم و دهم افراد افراطی را مورد توجه قرار داده مى فرماید:
✨وَإِنْ جَهَدَهُ الْجُوعُ قَعَدَ بِهِ الضَّعْفُ، وَإِنْ أَفْرَطَ بِهِ الشِّبَعُ کَظَّتْهُ الْبِطْنَهُ✨
🟢اگر گرسنگى پیدا کند ضعف زمین گیرش مى کند و اگر پرخورى کند شکم پرورى او را به رنج انداخته راه نفس را بر او مى بندد.
🟢 به یقین همان گونه که افراط در پرخورى نکوهیده است و سرچشمه بیمارى هاى جسمى و روحى است، کم خوردن بیش از حد نیز مایه ضعف و ناتوانى و عدم قدرت بر انجام مسئولیت هاست.
#نهجالبلاغه
🟥 ⃟ @marsad #مـرصــــاد
🍃🌹🍃شرح_حکمت ۱۱۱
❣هنگام باز گشت امير مؤمنان على عليه السلام از ميدان صفين به امام خبر دادند «سهل بن حنيف» (يكى از پيشگامان اسلام، از اصحاب خاص پيغمبر اكرم و اميرمؤمنان على عليهما السلام در كوفه چشم از دنيا فرو بسته در حالى كه محبوب ترين مردم نزد امام بود.
✨وَ قَدْ تُوُفِّيَ سَهْلُ بْنُ حُنَيْف الاَْنْصَارِيُّ بِالْكُوفَةِ بَعْدَ مَرْجِعِهِ مَعَهُ مِنْ صِفِّينَ، وَكَانَ أَحَبَّ النَّاسِ إِلَيْهِ
🟢 امام در اين هنگام در زمينه بى وفايى دنيا و از دست رفتن سريع عزيزان فرمود:
✨لَوْ أَحَبَّنِي جَبَلٌ لَتَهَافَتَ✨
🟢 حتى اگر كوهى مرا دوست بدارد از هم مى شكافد و فرو مى ريزد.
اشاره به بى وفايى و ناپايدارى طبيعت دنيا و از دست رفتن عزيزان است كه هم آزمونى براى مردان خداست و هم هشدارى براى همگان.
🟢 سپس مرحوم سيّد رضى به دنبال اين گفتار حكيمانه درباره بى وفايى دنيا مى افزايد:
🟢 «معناى اين سخن آن است كه شدائد و مصائب، به سرعت به سراغ دوستان ما مى آيند و اين سرنوشت تنها در انتظار پرهيزکاران و نيكان و برگزيدگان و خوبان است و اين سخن همانند سخن ديگرى از امام(عليه السلام) است كه فرمود: «هركس ما اهل بيت را دوست دارد بايد پوشش فقر را براى خود مهيا سازد و آماده انواع محروميت ها و گرفتارى گردد.
#نهجالبلاغه
🟥 ⃟ @marsad #مـرصــــاد
🍃🌹🍃شرح_حکمت ۱۱۰
❣امیر المومنین _علیه السلام_ می فرماید
✨لاَ يُقِيمُ أَمْرَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ إِلاَّ مَنْ لاَ يُصَانِعُ، وَلاَ يُضَارِعُ، وَلاَ يَتَّبِعُ الْمَطَامِعَ✨
🟢 فرمان خدا را تنها كسى مى تواند اجرا كند كه نه سازش كار باشد (و اهل رشوه) و نه تسليم و ذليل (در مقابل ديگران) و نه پيروى از طمع ها كند»
🟢 بديهى است آنان كه اهل «مصانعه» (به معناى سازشكارى و رشوه گرفتن) هستند هرگز نمى توانند حق را به حق دار برسانند، چرا كه زورمندان اهل باطل آنها را خريدارى مى كنند و از حق منصرف مى سازند و در اين ميان حقوق ضعفا پايمال مى شود.
🟢 همچنين كسانى كه ضعيف و ذليل و ناتوانند قدرت اجراى فرمان خدا را ندارند، زيرا اجراى فرمان حق قاطعيت و شجاعت و استقلال شخصيت را مى طلبد و افراد زبون كه به روش اهل باطل عمل مى كنند توان اين كار را ندارند.
🟢 نيز اشخاص مبتلا به انواع طمع ها; طمع در مقام، مال و خواسته هاى هوس آلود هرگز نمى توانند مجرى فرمان خدا باشند، زيرا طمع بر سر دوراهى ها و چند راهى ها آنها را به سوى خود جذب مى كند و از پيمودن راه حق باز مى دارد.
🟢 به همين دليل در طول تاريخ كمتر زمامدارى را ديده ايم كه به طور كامل مجرى فرمان حق باشد (مگر انبيا و اوليا) زيرا گاه يكى از اين سه نقطه ضعف و گاه همه آنها را داشته است، از اين رو از پيمودن راه حق باز مانده است.
#نهجالبلاغه
🟥 ⃟ @marsad #مـرصــــاد
🍃🌹🍃شرح_حکمت ۱۱۳
❣امیر المومنین _علی علیه السلام _می فرماید :
✨وَلاَ وَحْدَةَ أَوْحَشُ مِنَ الْعُجْبِ✨
🟢«هيچ تنهايى وحشتناك تر از عُجب و خودبينى نيست»
🟢 چرا كه از يك سو مردم از افراد خودبين و خودخواه متنفرند و از آنها فاصله مى گيرند و از سوى ديگر افراد خودبين مردم را در حد لياقت دوستى خود نمى بينند و برترى خيالى و وهمى، آنها را از مردم جدا مى سازد
🟢 و به اين ترتيب گرفتار تنهايى وحشتناكى مى شوند.
#نهجالبلاغه
🟥 ⃟ @marsad #مـرصــــاد
🍃🌹🍃شرح_حکمت ۱۱۳
⭐️ قسمت چهارم
❣️امير المومنين _عليه السلام _مي فرمايد :
✨ وَلاَ كَرَمَ كَالتَّقْوَى ✨
🟢هيچ شخصيت و بزرگوارى همچون تقوا نيست.
🟢 اين سخن برگرفته از قرآن مجيد است كه مى فرمايد:
✨إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللهِ أَتْقَاكُمْ✨
گرامى ترين شما نزد خداوند باتقواترين شماست».
🟢 شخص با تقوا نه تنها نزد خداوند كه نزد خلق خدا نيز گرامى و باشخصيت است،
🟢 زيرا از انجام كارهاى زشتى كه شخصيت انسان را در هم مى شكند خوددارى مى کند.
#نهجالبلاغه
🟥 ⃟ @marsad #مـرصــــاد
هدایت شده از |🟥🟥🟥 مرصاد 🟥🟥🟥|
🍃🌹🍃شرح_حکمت ۱۱۳
⭐️ قسمت نهم
❣️امير المومنين _عليه السلام _مي فرمايد :
✨وَلاَ رِبْحَ كَالثَّوَابِ ✨
🟢 «هيچ سودى همچون ثواب الهى نيست»
🟢 سودهاى مادى همه از بين مى روند ولى ثواب الهى همواره باقى و برقرار است
همان گونه كه در قرآن كريم مى خوانيم:
✨مَا عِنْدَكُمْ يَنفَدُ وَمَا عِنْدَ اللهِ بَاق✨
🟢 در واقع سود مادى همچون خواب و خيال است ولى سود معنوى واقعيتى است انكار ناپذير.
🟢 اضافه بر اين، سود مادى حدى دارد;
دو يا چند برابر و حتى ممكن است گاهى ده برابر شود در حالى كه ثواب الهى به مقتضاى آيه شريفه
✨مَثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللهِ…✨
گاه هفتصد برابر و گاه افزون بر آن است; سودى كه در هيچ تجارتى پيدا نمى شود.
#نهجالبلاغه
🟥 ⃟ @marsad #مـرصــــاد
🍃🌹🍃شرح_حکمت ۱۱۳
⭐️قسمت دوازدهم
❣امیر المومنین _علیه السلام_می فرماید :
✨وَلاَ عِلْمَ كَالتَّفَكُّرِ✨
🟢«هيچ علم و دانشى همچون تفكر نيست.
🟢كسانى كه تنها به حفظ عبارات ديگران و آنچه در روايات آمده بسنده مى كنند و درباره آن نمى انديشند علمشان چندان ثمرى ندارد و در واقع همچون دستگاه ضبط صوتى هستند كه مى تواند علوم زيادى را در خود جاى دهد;
🟢 ولى آنان كه اهل انديشه اند از جاى جاى آيات قرآن و روايات اسلام و كلمات بزرگان حقايقى كشف مى كنند كه راهنماى زندگى مادى و معنوى آن هاست و اگر تفكر نباشد و تنها به نقل علوم ديگران قناعت شود هرگز علوم، پيشرفت و نمو و بالندگى پيدا نمى كند.
🟢 به همين دليل در بعضى از احاديث كه هم از پيغمبر اكرم صلى الله عليه وآله و هم از امير مؤمنان على عليه السلام رسيده، تفكر برترين عبادت شمرده شده است.
#نهجالبلاغه
🟥 ⃟ @marsad #مـرصــــاد
🍃🌹🍃شرح_حکمت ۱۱۳
⭐️قسمت پانزدهم
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید :
✨وَلاَ حَسَبَ كَالتَّوَاضُعِ✨
🟢«هيچ ارزش و اعتبارى (براى انسان) همچون فروتنى نيست»
🟢 بسيارند كسانى كه از نظر شرافت خانوادگى در حد مطلوبى هستند و خودشان نيز صفات برجسته اى دارند;
🟢 ولى بر اثر تكبر و خودبرتربينى، در جامعه منفورند در حالى كه متواضعان هرچند حسب و نسب عالى نداشته باشند محبوب مردمند.
🟢 در حديثى از پيغمبر اكرم صلى الله عليه وآله مى خوانيم كه به يارانش فرمود:
✨«إنَّ التَّواضُعَ يَزيدُ صاحِبَهُ رَفْعَةً فَتَواضَعُوا يَرْفَعْكُمُ اللّهُ✨
🟢 تواضع و فروتنى صاحبش را به مقام بالا مى رساند، بنابراين فروتنى كنيد تا خدا شما را بالا ببرد».
#نهجالبلاغه
🟥 ⃟ @marsad #مـرصــــاد
🍃🌹🍃شرح_حکمت ۱۱۳
⭐️قسمت شانزدهم
❣امیر المومنین _علیه السلام _می فرماید :
✨وَ لاَ شَرَفَ كَالْعِلْمِ✨
🟢«هيچ شرافتى چون علم و دانش نيست»
🟢«شرف» به معناى شايستگى و عظمت و افتخار و نيكنامى است و به يقين، اين امور از طريق علم و دانش به دست مى آيد
🟢 زيرا علم و آگاهى كليد همه افتخارات و ارزش هاى انسانى است و براى افراد نادان و جاهل جايى در جامعه انسانى وجود ندارد.
🟢 قرآن مجيد و روايات اسلامى پر است از آيات و رواياتى كه در مدح و ستايش علم آمده است تا آنجا كه مركّب هاى نوك قلم دانشمندان از خون شهيدان برتر شمرده شده است.
🟢 در حديثى از امام صادق عليه السلام مى خوانيم كه فرمود:
✨طََلْبتُ الشَّرَفَ فَوَجَدْتُهُ فِى الْعِلْمِ✨
🟢 من به سراغ ارزش و شخصيت و شرف رفتم، آن را در علم و دانش يافتم».
🟢 بديهى است منظور از «علم» علوم و دانش هايى است كه يا جنبه معنوى دارد و يا دنياى انسان ها را سامان مى بخشد.
#نهجالبلاغه
🟥 ⃟ @marsad #مـرصــــاد