🌟نکات و اشارات🌟 🔰هدف از جعل حکم، چه تأثیری در استظهار از ادله دارد؟ استاد معظم حاج سید محمد جواد شبیری زنجانی: 🔹اگر قانونی جعل شود و موارد حصول موضوع آن قانون به نحو علمی نادر باشد، و یقین داشته باشیم که قانون فقط برای آن موارد نادر جعل نشده است، یا قانون قطعا مواردی را شامل می‌شود که می‌دانیم در آن موارد، علم، متعذر الحصول است، در چنین مواردی که به ثبوت قانون قطع داریم و حصول علم نیز در آن موارد ممتنع است و می‌دانیم شارع نمی‌خواهد در این موارد، اصول عملیه جاری شود، حجیت ظن کشف می‌شود. 🔸مرحوم سید مرتضی در ذریعه، به عنوان شاهد بر امکان تعبد به ظن، به اجماع بر حجیت ظن در وقت و قبله اشاره می‌کند. همه‌ی انسان‌ها(روستایی، شهری، عالم، جاهل و...) در همه‌ی اماکن(بیابان، شهر، روستا و...) موظفند به اوقات شرعی اعتنا کرده و رو به قبله نماز بخوانند. در بسیاری از موارد تحصیل قبله و اوقات اذان به نحو یقینی ممکن نمی‌باشد و شارع مقدس نخواسته است که احتیاط شود، همین نکات کاشف از معتبر بودن ظن می‌باشد. ✳️آیت الله والد در درس‌هایشان مثالی را بیان می‌کردند که مرحوم حاج آقا حسین قمی می‌فرمود در تمام عمرم عدالت یک و نیم نفر برایم احراز شد یکی مرحوم شیخ عباس قمی و عیال ایشان که فرزند مرحوم آقا میرزا احمد و برادر زاده مرحوم حاج آقا حسین قمی. 💠مرحوم جد ما که این مطلب را از مرحوم حاج آقا حسین شنید، بسیار تعجب کرد و فرمود: دین برای عمل است و این چه نوع تفکری است که در طول عمر عدالت که موضوع بسیاری از احکام شرعی مانند قضاوت، تقلید، شهادت، امام جماعت و .. . تنها در یک و نیم نفر احراز شود. به همین دلیل یا ادله ثبوتی به تضیقی که ایشان اعتقاد دارد، نیست یا شارع در مقام اثبات اماراتی برای احراز عدالت قرار داده که بسیار راحت تر از تصور ایشان عدالت قابل احراز است. ✅از مرحوم میرزای شیرازی معروف است که می فرمود: اجمالا می‌دانم یکی از این سه قاعده اشتباه است: انفعال ماء قلیل به ملاقات، منجّس بودن متنجّس و مطهّر نبودن زوال عین زیرا اگر هر سه قاعده صحیح باشد، همه جای عالم نجس خواهد بود. البته حاج آقای والد هر سه قاعده را صحیح دانسته و نکته چهارمی را قائل هستند که علم اجمالی و حتی تفصیلی حاصل از محاسباتی که عرفِ متعارف به آن توجه ندارد، حجیت ندارد. ▪️ برگرفته از دروس: خارج اصول به تاریخ ۹۷/۹/۱۷؛ و خارج فقه به تاریخ ۹۹/۶/۲۵ #نکات_اشارات #اصول ____ 🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام 👉@mfeqhi

🔰یادداشت محقق ✅ عقد فضولی جاهل به ولایت ✨اگر ولیّ با جهل به ولایت، عقدی را به عنوان فضولی منعقد کرد، آیا پس از اطلاع از ولایتش، عقد محکوم به صحّت است یا نیاز به اجازه دارد؟ 🔹در این فرض _ علم فضولی به ولایت خود پس از عقد _ دو صورت وجود دارد: 1️⃣صورت اول: صحت عقد ولیّ در شبهۀ حکمیۀ ولایت 2️⃣صورت دوم: بطلان عقد ولیّ در شبهۀ مصداقیۀ ولایت 🔆 تفصیل بحث در هر کدام از صورت‌ها و متن کامل مقاله را اینجا بخوانید: 👉https://bit.ly/3cg9JNi #یادداشت_محقق #فقه #اجاره —— 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام @mfeqhi

🌟نکات و اشارات🌟 🔰آیا حضرت امام عسکری (علیه السلام)، علی ابن بابویه را با تعبیر «شیخی و فقیهی» خطاب نموده‌اند؟ آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی: 🔹مشهور است که حضرت عسکری (علیه السلام) به علی ابن بابویه، نامه‌ای نوشت و در آن از وی به «شیخی و فقیهی» تعبیر فرمود. (ن.ک: خاتمة المستدرک، ج۳، ص ۲۷۷) 🔸به نظر من این نامه یا اساسا مجعول است، یا اصل آن درباره شخص دیگری بوده است. اشکالاتی که به نظر می‌آید، بعضی دلیل و بعضی مؤیّد است. ✅ اما دلایل: 1️⃣اول اینکه علی بن بابویه حدود هفتاد سال بعد از حضرت عسکری (علیه‌السلام) وفات کرد و مشایخش امثال سعد بن عبدالله و عبدالله ابن جعفر حمیری بودند. او حتی احمد بن محمد بن عیسی را درک نکرده. با این اوصاف چگونه ممکن است چنین کسی در زمان حضرت عسکری (علیه السلام) رئیس شیعه باشد و آن حضرت با چنین تعابیری او را مورد خطاب قرار داده باشد؟ با در نظر گرفتن طبقه مشایخ علی بن بابویه و روایاتی که اخذ کرده، او در زمان حضرت عسکری علیه السلام یا اصلا به دنیا نیامده، یا کودکی خردسال بوده است. 2️⃣دوم اینکه صدوق در چهار جای کتاب من لا یحضره الفقیه به نامه حضرت عسکری (علیه السلام) به صفّار اشاره می‌کند. در نامه‌ای که محل بحث است، توصیه حضرت به نماز شب ذکر شده و صدوق در هیچ یک از کتابهایش از جمله «ثواب الاعمال» در بخش فضیلت نماز شب به این نامه اشاره‌ای نمی‌کند؛ در حالی که اگر این نامه صادر شده بود، از کسانی که از آن مطّلع بود و در اختیار داشت، فرزندش شیخ صدوق بود و باید در یکی از کتابهایش آن را نقل می‌کرد. صدوق در کتاب «ثواب الاعمال» روایات و طرق ضعیفی چون حسن بن علی بن حمزه واقفی را نقل می‌کند، ولی بسیار بعید به نظر می‌رسد که در فرض صدور، به این توقیع مهم و معتبر حضرت عسکری (علیه‌السلام) که به پدرش نوشته شده، هیچ اشاره‌ای نکند. ✳️اما مؤیّد این اشکال، تعبیر «شیخی و فقیهی» است. «شیخ» به استاد گفته می‌شود و صدور چنین تعبیری از امام علیه السلام در حق کسی نامأنوس است و چنین اضافاتی، احتمال مجعول بودن توقیع را افزایش می‌دهد. ▪️جرعه‌ای از دریا، ج ۴، ص ۳۴۸ #نکات_اشارات #رجال ____ 🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام 👉@mfeqhi

📹 بیانات آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی در تجلیل از جایگاه مرحوم آیت‌الله‌العظمی خوئی(طاب ثراه) 🔺 انتشار به مناسبت هشتم صفر؛ سالروز ارتحال آیت‌الله‌العظمی خوئی (م ۱۴۱۳ق) 🌐@zanjani_net

🔰یادداشت محقق ✅عقد زن توسط دو وکیل برای دو نفر - بخش اول 🔸زنی دو نفر را وکیل کرده تا او را تزویج کنند، وکیل اول او را به زید و وکیل دوم به عمرو تزویج کرده است؛ مرحوم سیّد فرموده که اگر سبق یکی از عقدها زماناً معلوم باشد فقط عقد سابق صحیح است؛ زیرا با فعلیّت یافتن اوّلی، موضوع دوّمی منتفی می‌شود و عرف صحّت عقد اول را به نحو شرط متأخّر، مشروط به این نکرده که عقدی منافی با آن واقع نشود. و اگر دو عقد، مقارن باشند هر دو باطل می­باشند و اگر شک در سبق و اقتران باشد نیز فرموده­اند که محکوم به بطلان است و مانند صورتی است که یقین به اقتران دارد؛ زیرا شک در اقتران دارد و احتمال بطلان می­دهد و صحت عقد را احراز نکرده که مقتضای اصالۀ الفساد در عقود، عدم تحقق عقد صحیح در مقام است و اگر علم به سبق و لحوق دارد، ولی سابق را از لاحق تمییز نمی­دهد مسئله دو فرض دارد: 1️⃣فرض اول: یکی از آن دو معلوم التاریخ است که در این صورت عقد معلوم التاریخ صحیح است و عقد مجهول التاریخ باطل است؛ زیرا مقتضای استصحاب عدم وقوع عقد مجهول التاریخ تا زمان وقوع عقد معلوم التاریخ، صحت عقد معلوم التاریخ است. 2️⃣فرض دوم: هر دو عقد مجهول التاریخ باشند که در این صورت در مسأله چهار وجه وجود دارد که مرحوم سیّد قرعه را أوفق با قواعد دانسته است. 👈در اینجا مرحوم آقای خوئی حکم به بطلان وکالت هر دو وکیل می‌نمایند. نقد این وجه و ادامه مقاله را اینجا بخوانید: 👉https://bit.ly/3jaVMDg #یادداشت_محقق #فقه #وکالت #نکاح —— 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام @mfeqhi

سالروز ارتحال آیت الله العظمی سید عبدالهادی شیرازی(م ۱۳۸۲ه.ق) ✅ علما این‌طور مقیّد بودند آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی: آسید احمد خاتمی(امام جمعه تهران) می‌گفت: نزد آقای سیستانی در نجف رفتیم. فرمودند: جرعه‌ای از دریا را خوانده‌اید؟ گفتم: بله. مقصود چیست؟ فرمودند: «آنجا نوشته که به منزل آسید عبدالهادی رفتیم، نصف اتاقش فرش نداشت و لحاف کهنه‌ای انداخته بودند.» می‌خواست بگوید: علما این‌طور مقیّد بودند.» جرعه‌ای از دریا، ج۴، ص ۵۵۳ #پوستر —— 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام @mfeqhi

🌟نکات و اشارات🌟 🔰ارتباط اجزاء «لاضرر و لا ضرر» با معنای این عبارت استاد معظم حاج سید محمد جواد شبیری زنجانی: 🔹آقای سیستانی «لا ضرر و لا ضرار» را دو معنای مختلف معنا کرده که ارتباط نزدیکی به یکدیگر ندارند. اما به نظر ما «لا تَضَرُّر» مقدمه «لا اِضرار» است به این معنا که شارع می‌گوید: همچنان که من کاری می‌کنم توی مکلّف متضرّر نشوی، کاری می‌کنم تو دیگری را متضرّر نکنی. 🔸شبیه این مطلب که آنچه را برای تو نمی پسندم برای دیگران نیز نمی‌پسندم. پس شارع کاری می‌کند که مکلّف متضرّر نشود و از جانب دیگران ضرری به او وارد نشود و به مکلّف نیز چنین اجازه‌ای نمی‌دهد و کاری می‌کند که به دیگران ضرر وارد نکند. ▪️ برگرفته از درس خارج اصول استاد شبیری، به تاریخ ۲۵/ ۶ / ۹۹ #نکات_اشارات #اصول #لاضرر ____ 🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام 👉@mfeqhi

۱۵ صفر سالروز ارتحال ابن غضائری از علمای رجالی شیعه سال ۴۱۱ یا ۴۸۵ آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی: ابن غضائری علاوه بر کتاب «الضعفاء»، کتاب «الثقات» نیز داشته، ولی چون به دست ما نرسیده و فقط جرح‌های او به دست ما رسیده، به جرّاح بودن معروف شده است. نسبت او با سایر رجالیون در جرح و تعدیل، عامّین من وجه است؛ یعنی در برخی موارد که دیگران تعدیل کرده‌اند، جرح کرده و در مواردی هم بر خلاف دیگران، تعدیل کرده است. (جرعه‌ای از دریا، ج۴، ص ۳۵۵) #پوستر --- 🌐 مرکز فقهی امام محمدباقر علیه‌السلام @mfeqhi

🔆«پژوهش‌های اقتصاد اسلامی» حجةالاسلام و المسلمین کمیل قنبرزاده 👈پخش آنلاین از طریق اینستاگرام مدرسه فقهی امام محمدباقر علیه‌السلام https://instagram.com/mfeb.ir?igshid=17stiflm3czsh و کانال آپارات: https://www.aparat.com/mfeb.ir/live یکشنبه ۱۳مهرماه ۱۳۹۹؛ ساعت ۱۶:۳۰ #خبرنامه_پژوهشی --- 🌐 مرکز فقهی امام محمدباقر علیه‌السلام @mfeqhi

🌟نکات و اشارات🌟 🔰اشتباه بین سرائر و تحریر در تحقیق نسخ خطی استاد معظم حاج سید محمد جواد شبیری زنجانی: 🔹در تحقیق منابع و نسخ خطی گاهی اشتباه بین «سرائر» و «تحریر» اتفاق می‌افتد. دلیل این مسأله رمزهایی است که برای این دو به کار می‌برند که شبیه به هم می‌باشند. 👈«یر» رمز تحریر و 👈«ئر» رمز سرائر می‌باشد. در منابع بعدی که رمزها را به نام صریح تبدیل می‌کنند، گاهی این اشتباهات رخ می‌دهد. ✳️شبیه همین در بحار هم هست که مرحوم مجلسی از «دلائل الأئمة» روایتی را به نقل از شیخ صدوق نقل کرده است. پس از مراجعه مشخص شد که «ابی جعفر محمد بن علی» بوده است که منظور «شلمغانی» است و مرحوم مجلسی گمان کرده است که شیخ صدوق است و به جای «ابی جعفر محمد بن علی»، «شیخ صدوق» را جایگزی کرده است. ▪️درس خارج فقه، ۲۱ خرداد ۱۳۹۹ #نکات_اشارات #فقه #تحقیق #تحریف #نسخه_خطی ____ 🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام 👉@mfeqhi

#تازه‌های_نشر 👈 «ینابیع الفقه» ✳️ تقریرات درس خارج صلات مرحوم آیت‌الله العظمی سید محمود حسینی شاهرودی (از مراجع تقلید شیعه و از شاگردان میرزای نائینی و آقا ضیاء عراقی) ◀️ اطلاعات بیشتر را اینجا بخوانید: 🔸https://bit.ly/36N0iUO #خبرنامه_پژوهشی ____ 🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام 👉@mfeqhi

🌟نکات و اشارات🌟 🔰چارچوب حجیت اجماع استاد معظّم حاج سید محمد جواد شبیری زنجانی: 🔹مرحوم آقای خویی اجماع معلوم المدرک یا محتمل المدرک را حجت نمی‌دانند؛ چرا که ممکن است مجمعین به خاطر این مدرک اجماع کرده باشند، و لذا حجیتی ندارد. 🔸اغلب فقها اعتبار اجماع را از باب «حدس» می‌دانند. 🔹آیت الله زنجانی اشکال می‌کنند که «حدس»، راه کشف قول معصوم نیست، بلکه وجه حجیت اجماع، «تقریر» است و شرط «تقریر»، «اتصال اجماع به زمان معصوم» است. به این بیان که در زمان معصوم اجماع بوده است و با عدم ردع معصوم، تقریر معصوم استفاده می‌شود. 🔸لذا اجماع معلوم المدرک هم حجت است؛ زیرا دلیلی نداریم که معصوم باید خطاهای علمی علما را برطرف کند، بلکه خطای در فتوا را باید برطرف کند. در نتیجه شرط ثبوتی اجماع، مدرکی نبودن اجماع نیست. اما غالبا شرط اثباتی اجماع، مدرکی نبودن آن است، زیرا غالبا برای احراز اتصال فتوا به معصوم لازم است که اجماع مدرکی نباشد. 🔹گاهی به خاطر مدرکی بودن اجماع احتمال می‌دهیم که زمان معصوم چنین اجماعی نبوده است. البته با وجود مدرکی بودن اجماع، در دو صورت اتصال آن به زمان معصوم را احراز می‌کنیم: 1️⃣اول مطلبی که خیلی محل ابتلاست و امکان ندارد این مطلب در زمان معصوم مورد ابتلا نباشد؛ مثلا تعداد رکعات نماز صبح حتما در زمان معصوم هم محل ابتلا بوده است. 2️⃣دوم گاهی از تکرر روایات در موضوعی استفاده می‌شود که مطلبی در زمان معصوم مطرح بوده است. در چنین مواردی که اتصال به زمان معصوم احراز می‌شود، مدرکی بودن اجماع مضر نیست. ▪️درس خارج فقه، ۱۹ آذر سال ۱۳۹۸ #نکات_اشارات #اصول_فقه #اجماع ____ 🌐کانال مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام 👉@mfeqhi