#دوگانگی‌های شناختی در #جنگ_روایت‌ها
✍مهدی جمشیدی
۱- روایت‌های متضاد، ما را از هر سو در بر گرفته‌اند، اما یکی از این تضادهای روایتی، حیرت‌انگیز و عبرت‌آموز است؛
برخی می‌گویند: "ناکارآمدی نظام"!
ایشان می‌گوید: "پیشرفت نظام"!
برخی می‌گویند: "بحران مشروعیّت"!
ایشان می‌گوید: "تودهنی مردم به جریان اغتشاش"!
برخی می‌گویند: "خودجوش‌بودن اغتشاش"!
ایشان می‌گوید: "برنامه‌ریزی دشمن"!
برخی می‌گویند: "مردم"!
ایشان می‌گوید: "عدّۀ بسیار کم در نسبت با مردم"!
برخی می‌گویند: "چرخۀ خشونت"!
ایشان می‌گوید: "تنبّه هیجان‌زدگان و مجازات مجرمان"!
برخی می‌گویند: "هزینه‌تراشی ایدئولوژی مقاومت"!
ایشان می‌گوید: "بی‌عملیِ دولت اعتدال‌گرایان"!
برخی می‌گویند "فساد ساختاری در نظام"!
ایشان می‌گوید: "الگوشدن نظام در گسترۀ جهانی"!
۲- نه ارتباطات آیت‌الله خامنه‌ای محدود است که بتوان گفت خلاء اطلاعاتی وجود دارد، و نه ایشان که اهل تقوا و اخلاق است، خلاف واقع می‌گوید. این "جور دیگر دیدن ایشان"، مسأله‌ای است برای کسانی که می‌خواهند طوطی‌وار، "حرف دشمن" را تکرار کنند و "نظام" را به محکمه فرابخوانند و آن‌گاه به‌ظاهر، دلسوزانه و دوستانه، ادّعای بنانهادن "حمکرانی نو" کنند.
۳- اینان همواره طلبکار و مدّعی هستند و حاضر نیستند پاسخگوی این حقیقت باشند که در موقعیّت "تعارض منافع"، مصالح نظام و سعادت مردم را نادیده انگاشتند و داروی تلخ را تجویز نکردند و "زمینۀ مجازیِ" این فجایع و مصائب را از میان نبردند. زخم‌های امروز، حاصل "تعلل‌های منفعت‌جویانۀ دیروز اینان" است؛ هم‌اینان که خود را به فراموشی زده‌اند، ولی ما به یاد داریم که ذهن نوجوان و جوانان را با ام‌الفساد و علت‌العللِ کج‌روایت‌ها تنها نهادند تا فارغ از تنظیم‌گری و قاعده‌مندسازیِ فضای مجازی، مجال برای توطئه‌چینی و یارگیری و بسیج‌گری فراهم شود. آنچه که امروز در "خیابانهای شهرها" می‌گذرد، سال‌هاست که در "خیابانهای فضای مجازیِ ول" می‌گذرد. این است عاقبت رهاشدگی و اِعمال قدرت نکردن. مدعیان حکمرانیِ نو، "متهمان ردیفِ اوّل" هستند. مشکل، منطق حکمرانی نظامِ نیست، بلکه مشکل، حضور کارگزارانی چون شماست که در بستر احتضار، همچنان طمع تداومِ هم‌خوابگی با قدرت را دارید.
۴- و صدالبتّه اگر هم نظام، محتاج "حکمرانی نو" باشد، محتاج "حاکمان نو" نیز خواهد بود و این فصل جدید، غایبانِ حذف‌شده‌ای خواهد داشت که شما از آن جمله‌اید. به تجربه دریافتیم که راهِ تمدّنیِ انقلاب با حضور نیروهای "عمل‌گرا" و "موقعیّت‌زده"ای چون شما، گشوده نخواهد شد. این بار باید عزم جبهۀ انقلاب، راندن "متوسطانِ منفعت‌اندیش" از قدرت و نشاندن "اقویای تمدّن‌اندیش" باشد تا جهش تاریخی رخ بدهد.
۵- تصورّشان این است که میان "نظام" و "جامعه"، اختلاف و نزاع افتاده و جامعه می‌خواهد حقّ خویش را از نظام بستاند، امّا نظام، سخت ایستاده و حاضر نیست سخن مردم را بپذیرد؛ درحالی‌که نظام باید در قالب "حکمرانی نو"، خویش را نوسازی کند تا به کام و ذائقۀ مردم، خوش آید. این در حالی است که تمام پیش‌فرض‌های تحلیل یادشده، خطاست. جامعه، همچنان به نظام، وفادار است و در برابر آن قرار نگرفته و نظام بر "لبۀ پرتگاه" نیست. آنچه که مردم می‌خواهند گره‌گشاییِ عملی و عینی است، نه برافراشتن عنوان‌های درشت و خالی از حقیقت. مردم در انتظارند تا دولت، گشایشی ایجاد کند. آری، جامعه "در انتظار" است نه "در انفجار". اختلال‌های برآمده از حاکمیّت دولت اعتدال‌گرا در دهۀ نود نیز، به معنی "ناکارآمدیِ نظام" نیست.
۶- و از اینها گذشته، آنان که سر در جریان اغتشاش دارند، هرگز چنین مطالبه‌هایی نداشته و ندارند. جنسِ جریان اغتشاش یا "تجزیه‌طلبی" و "قومیّت‌مداری" است، یا "براندازی" و "وطن‌فروشی"، یا "استحالۀ هویّتی" و "ارزش‌زدایی"، یا "سهم‌خواهی" و "امتیازگیری"، یا "هیجان‌زدگی" و "فریب‌خوردگی". از این جهت است که آیت‌الله خامنه‌ای تاکنون، جریان اغتشاش را به رسمیّت نشناخته است.
پ ن: آیت‌الله خامنه‌ای تاکنون، جریان اغتشاش را به درستی به رسمیّت نشناخته است.
#لبیک_یا_خامنه_ای #جام_جهانی
موضوع «جنگ روایت‌ها؛
مقایسه تصویر ایران در رسانه‌های داخلی و خارجی» از جمله پروژه‌هایی است که هم کاربرد پژوهشی دارد، هم کارکرد فرهنگی-رسانه‌ای و تبیینی. در ادامه طرح کامل این پژوهش را گام‌به‌گام ارائه می‌دهم:
---
۱. عنوان کامل پژوهش
جنگ روایت‌ها؛ تحلیل گفتمان رسانه‌ای از تصویر ایران در رسانه‌های داخلی و خارجی (مطالعه موردی: BBC فارسی، ایران اینترنشنال، پرس‌تی‌وی و صداوسیما)
---
۲. مقدمه و بیان مسأله
در جهان امروز، رسانه‌ها فقط گزارشگر وقایع نیستند؛ بلکه روایت‌سازند. آنچه رسانه‌ها انتخاب، برجسته‌سازی و معنا می‌کنند، به‌شدت بر ادراک عمومی از هویت، سیاست، بحران‌ها و آینده یک کشور اثر می‌گذارد. در این میان، «ایران» به‌عنوان یک قدرت مستقل با الگوی خاص حکومت‌داری (جمهوری اسلامی) همواره مورد توجه رسانه‌های معارض یا وابسته به قدرت‌های جهانی بوده است.
از سوی دیگر، رسانه‌های داخلی مانند صداوسیما یا پرس‌تی‌وی نیز تلاش می‌کنند تصویری خاص، متناسب با گفتمان انقلاب اسلامی از ایران ارائه دهند.
بنابراین جنگ روایت‌ها میان «تصویر ایران» در رسانه‌های داخلی و خارجی، به‌ویژه برای نسل جوان، یک موضوع حیاتی است که نیازمند تحلیل دقیق گفتمان و بازآفرینی روایت مؤثر است.
---
۳. اهداف پژوهش
اهداف اصلی:
تحلیل و مقایسه روایت‌های متضاد درباره ایران در رسانه‌های داخلی و خارجی
شناسایی مفاهیم تقویت‌شونده یا تضعیف‌شونده در هر گفتمان رسانه‌ای
ارائه راهبردهایی برای بازسازی روایت مؤثر از ایران
اهداف کاربردی:
ارتقای سواد رسانه‌ای جوانان
تولید محتوای دقیق و مؤثر در جهاد تبیین
کمک به رسانه‌های انقلابی برای ارتقاء تصویرسازی هویتی و واقعی از ایران
---
۴. پرسش‌های پژوهش
1. رسانه‌های بی‌بی‌سی فارسی، ایران‌اینترنشنال، پرس‌تی‌وی و صداوسیما چگونه ایران را تصویر می‌کنند؟
2. چه مفاهیم و کلیدواژه‌هایی در این رسانه‌ها برجسته‌سازی یا تضعیف می‌شود؟
3. گفتمان حاکم در هر رسانه چه ویژگی‌هایی دارد (مثلاً گفتمان امنیت‌محور، هویتی، دموکراسی‌محور و...)؟
4. در روایت رسانه‌های معارض چه راهبردهایی برای القای ناامیدی، بحران، فساد یا تجزیه استفاده می‌شود؟
5. چگونه می‌توان روایتی بدیل، واقعی و اثرگذار از ایران طراحی و ترویج کرد؟
---
۵. چارچوب نظری پژوهش
نظریه گفتمان لاکلا و موفه (تحلیل تضادها و دال‌های مرکزی/شناور)
نظریه بازنمایی رسانه‌ای استوارت هال
نظریه برجسته‌سازی (Agenda Setting)
نظریه تحلیل انتقادی گفتمان (ون‌دایک / فِرکلاف)
نظریه جنگ نرم و روایت‌سازی (رهیافت تمدنی جمهوری اسلامی)
---
۶. روش تحقیق
نوع تحقیق: کیفی (تحلیل گفتمان رسانه‌ای)
روش گردآوری داده‌ها: نمونه‌گیری هدفمند از محتوای متنی، تصویری یا ویدئویی (حداقل ۳ ماه از هر رسانه)
واحد تحلیل: گزارش خبری، برنامه تحلیلی، مستند یا پست شبکه اجتماعی مرتبط با تصویر ایران
ابزار تحلیل:
جدول تحلیل گفتمان (بر اساس دال مرکزی، دال‌های شناور، حذف‌ها، برجسته‌سازی‌ها، مفاهیم کلیدی)
راهنمای مصاحبه نیمه‌ساختاریافته برای تکمیل فهم گفتمانی (پژوهشگر یا تحلیل‌گر رسانه)
---
۷. ابزار تحلیل محتوای رسانه‌ها
جدولی مانند زیر برای هر رسانه تکمیل می‌شود:
رسانه عنوان برنامه/گزارش دال مرکزی دال‌های فرعی/شناور مفاهیم حذف‌شده تصویربرداری/لحن پیام ضمنی
BBC فارسی برنامه صفحه دو بحران فقر، مهاجرت، سرکوب پیشرفت‌های علمی، مقاومت تیره، مستندگونه نظام ناکارآمد است
---
۸. نمونه راهنمای مصاحبه با کارشناسان رسانه یا جوانان
1. وقتی نام «ایران» را در بی‌بی‌سی یا اینترنشنال می‌شنوید، چه تصوری به ذهن‌تان می‌آید؟
2. به نظر شما چرا این رسانه‌ها بیشتر روی ناامیدی، بحران و مهاجرت تمرکز دارند؟
3. رسانه‌های داخلی مثل صداوسیما یا پرس‌تی‌وی چقدر موفق بوده‌اند؟ چرا؟
4. اگر بخواهید تصویر بهتری از ایران بسازید، چه چیزهایی را برجسته می‌کنید؟
5. به‌نظر شما چه عواملی باعث اعتماد یا بی‌اعتمادی به رسانه‌ها شده‌اند؟
---
۹. پیشنهادهای اجرایی و تولید محتوا
طراحی مستند کوتاه با عنوان: «ایران از نگاه دشمنان و خودی‌ها»
ساخت موشن‌گرافیک برای هر روایت با داده‌های آماری واقعی
تشکیل کارگاه‌های آموزشی «سوگیری رسانه‌ای» برای دانش‌آموزان و دانشجویان
استخراج روایت‌های مقایسه‌ای برای پست‌های شبکه‌های اجتماعی با هشتگ‌هایی چون:
#جنگ_روایت‌ها | #چهره_واقعی_ایران | @modafeanharmim
---
۱۰. نمودار درختی محتوای این پروژه:
جنگ روایت‌ها
گام نخست «تحلیل گفتمان رسانه‌ای بی‌بی‌سی فارسی از ایران» را آغاز می‌کنیم. این تحلیل هم جنبه‌ی پژوهشی دارد، هم می‌تواند به‌صورت پست‌های رسانه‌ای برای جهاد تبیین آماده شود.
---
تحلیل گفتمان BBC فارسی از ایران
۱. دال مرکزی گفتمان بی‌بی‌سی فارسی درباره ایران
«بحران فراگیر و ناکارآمدی نظام»
۲. دال‌های فرعی و تقویت‌شونده
فقر گسترده
سرکوب سیاسی
مهاجرت نخبگان
ناامیدی جوانان
فساد سیستماتیک
سرکوب زنان
ایران‌هراسی منطقه‌ای
منزوی بودن در دنیا
سانسور رسانه‌ای
بی‌اعتمادی عمومی
۳. دال‌های حذف‌شده یا تضعیف‌شده
پیشرفت‌های علمی، پزشکی، نانو، فناوری
امید به آینده
نقش مردم در انتخابات
مقاومت در برابر سلطه جهانی
نقش ایران در امنیت منطقه
هویت تمدنی و اسلامی
شکوفایی نخبگان در داخل
جهاد تبیین و نهضت سواد رسانه‌ای
۴. نمونه محتوای بررسی‌شده (عناوین تکراری):
«وضعیت وخیم اقتصادی در ایران»
«صدای مردم ایران در خیابان‌ها»
«ایران، تهدیدی برای خاورمیانه؟»
«دختران ایران و حقوق از دست رفته»
«مردم ایران خواهان تغییر اساسی هستند؟»
۵. شیوه‌های بی‌بی‌سی برای ساخت روایت
تکنیک رسانه‌ای شرح کوتاه
برجسته‌سازی گزینشی انتخاب فقط خبرهای منفی، با لحن دراماتیک
تصویرسازی سیاه استفاده از رنگ‌های تیره، نماهای اعتراض، چهره‌های خسته
مصاحبه‌های هدفمند گفتگو با اپوزیسیون یا افراد ضدنظام با نمایش آن به‌عنوان صدای مردم
برساخت مفهومی القای تضاد دائم میان «ملت» و «نظام»
حذف پیشرفت‌ها حتی یک مورد از موفقیت‌های بومی، علمی یا مردم‌پایه را نشان نمی‌دهد
۶. پیام ضمنی
«ایران کشوری رو به فروپاشی است که نیاز به مداخله یا تغییر دارد.»
---
۷. تحلیل گفتمانی خلاصه (بر اساس لاکلا و موفه)
عنصر محتوای رسانه توضیح گفتمانی
دال مرکزی ایران = بحران نظام جمهوری اسلامی، بحران‌زا تصویر می‌شود
دال‌های شناور مردم، عدالت، آزادی بازتعریف‌شده به‌گونه‌ای که با نظام ناسازگار نشان داده شوند
دال‌های حذف‌شده مقاومت، پیشرفت به‌عمد نادیده گرفته می‌شوند تا تصویر ایران کاملاً منفی باشد
---
۸. نتیجه‌گیری: چه باید کرد؟
راهکارهای جهاد تبیین مقابل این گفتمان:
1. بازروایی حقیقت: ارائه روایت متوازن، شامل موفقیت‌ها و چالش‌ها
2. ایجاد روایت مردم‌پایه: نشان دادن نقش فعال مردم در ساخت ایران
3. روایت‌سازی تصویری: انتشار مستند کوتاه، پادکست، موشن‌گرافیک با تمرکز بر شکوفایی جوانان
4. پاسخ‌گویی تحلیلی: بررسی علمی و منصفانه محتوای BBC و افشای سوگیری آن
5. افزایش سواد رسانه‌ای: آموزش رمزگشایی از تکنیک‌های رسانه‌های معاند به دانش‌آموزان و دانشجویان
---
۹. نمونه پست برای شبکه‌های اجتماعی:
عنوان:
چرا BBC همیشه می‌گوید ایران در حال فروپاشی است؟
متن پست:
آیا تا حالا دیدی بی‌بی‌سی یه گزارش درباره نخبگان ایرانی یا پیشرفت‌های پزشکی پخش کنه؟
نه! چون دال مرکزی روایتش «ایرانِ بحران‌زده» است.
تو این روایت، همه‌چیز تیره‌ست؛ تا حس امیدواری در تو بمیرد.
مراقب جنگ روایت‌ها باش...
#جنگ_روایت‌ها | #BBC | @modafeanharmim
ایرانِ بی‌بی‌سی = ایران واقعی؟
متن:
تو اخبار بی‌بی‌سی فارسی، ایران همیشه در حال سقوطه!
اما چرا هیچ‌وقت از پیشرفت نانو، تولید واکسن، یا رشد علمی نمی‌گه؟
چون فقط یه چیز براش مهمه:
سیاه‌نمایی برای ناامید کردن تو!
#جنگ_روایت‌ها | #BBC | #جهاد_تبیین @modafeanharmim
حقوق بشر یا ابزار کنترل؟
ما نسل Z هستیم! ما می‌پرسیم:
اگه واقعاً حقوق بشر مهمه، چرا آمریکا حتی تو شورای حقوق بشر سازمان ملل هم نمی‌مونه؟
چرا همزمان که از "کرامت بشر" حرف می‌زنن، فلسطینی‌ها رو با بمب می‌زنن؟
چرا یونسکو ساکته وقتی تمدن‌های واقعی زیر خاک غزه دفن می‌شن؟
جواب؟ واضحه:
وقتی یه گرگ، ماسک بره می‌زنه، یعنی وقت شکار رسیده!
ما می‌فهمیم...
وقتی اسم‌ها قشنگن ولی کارکردشون پُر از تناقضه، یعنی باید شک کرد.
یعنی باید بدونیم:
حقوق بشر غربی = طناب نرمی که ملت‌ها رو باهاش خفه می‌کنن!
تو انتخاب کن:
برده نرم‌افزارهای تمدن دروغ باشی، یا مؤمن آگاه تمدن توحیدی؟
#نسل_بیدار
#جنگ_روایت‌ها
# حق_وتو_یا_حق_ملت‌ها؟
#جهاد_تبیین
@modafeanharmim
FATF، پاسپورت بانکی یا قلاده نامرئی؟
می‌گن FATF یعنی شفافیت مالی؛
ولی واقعاً یعنی:
«هرکی با آمریکا دشمنه، ما حساب بانکیشو خفه می‌کنیم!»
یعنی اگه کشور تو بخواد با یه کشور تحریمی داد و ستد کنه،
FATF فوری می‌گه:
«تروریستی!»
حتی اگه اون داد و ستد فقط دارو باشه برای بچه‌های بیمار...
واقعیت چیه؟
FATF یعنی:
«ما تعیین می‌کنیم کی خوبه، کی بده، کی حق زندگی داره!»
و تو هم اگه عضو بشی، باید قوانینشونو اطاعت کنی؛
حتی اگه اون قانون به ضرر ملتت باشه!
یعنی چی؟
یعنی اگر امروز «شهید سلیمانی» بود،
تو لیست سیاه FATF بود...
ما نسل توییت نیستیم، نسل تحلیل‌ایم.
ما نمی‌خوایم امنیت و استقلال‌مون رو با لبخند دشمن معامله کنیم.
# FATF_یا_تسلیم؟
#نسل_زیر_پوست_ما_بیداره
#استقلال_بانکی
#جنگ_روایت‌ها
@modafeanharmim