استاد معظم حاج سید محمدجواد شبیری زنجانی: 📌نسبت به کتاب سلیم بن قیس به نظرم می‌رسد که پیگیری اعتبار یا عدم اعتبار این کتاب، ثمرۀ اساسی‌‌ای ندارد؛ چون نوع مضامینی که در این روایت هست، در روایت‌های دیگر هم آمده است. البته یکسری اشکالات از قدیم به این کتاب شده است؛ یعنی از زمان ابن غضائری. یکی از اینها اشکالی است که ابن غضائری می‌کند که کاملاً هم وارد هست. وی می‌گوید: شکی نیست که این کتاب «موضوع» هست و قراینی بر این مسئله هم هست. از جمله در این کتاب آمده ائمه پس از امیرالمؤمنین(ع) دوازده نفرند که با حضرت(ع) سیزده نفر می‌شوند. اما گاهی مراد از 12 بعد از امیرالمؤمنین یعنی 12 با امیرالمؤمنین که مسامحه در تعبیر شده است. ✳️اما اشکال دیگر ابن غضائری کاملاً وارد است که می‌گوید در روایتی آمده است که محمد بن ابی بکر، پدرش ابوبکر را نصیحت کرد که این قطعاً غلط است؛ زیرا این جزو مسلمات تاریخ است که محمد بن ابی بکر در حجة الوداع در بیداء به دنیا آمده است که بیداء اولِ مسجد شجره است. روایات معتبر بر این وارد شده است و جزو مسلمات و محکمات تاریخ است که نسبت به محمد بن ابی بکر وارد شده است که «نفثت أسماء بنت عمیس بالبیداء» که بیداء همان مسجد شجره است. ولی من تصور می‌کنم حتی همین هم قابل پاسخ است؛ ممکن است محمد بن ابی بکر با برادرش عبدالرحمن اشتباه شده باشد. 👈به هر تقدیر، اگرچه این ان قلت و قلت‌ها دربارۀ این کتاب هست، ولی من چندان نیاز به بررسی در این مورد ندیدم؛ زیرا قالب موارد مضامین موارد، روایت‌های دیگری هم در کنارش وجود دارد. وقتی مقالۀ شهادت حضرت زهرا(س) را می‌نوشتم، سعی می‌کردم نسبت به مضامینی که در کتاب سلیم بود از منبع دیگری هم آدرس بدهم که اگر کسی در این منبع اشکالی داشته باشد، منبع دیگر تکمیل کند. به هر حال چندان نسبت به او نمی‌توانم اظهارنظر جدی کنم. #کتابشناسی #سلیم_بن_قیس --- 🌐مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام @mfeqh