🔆سه نکته در باب اجماع منقول 1️⃣. «بلاخلاف»، در کلام مرحوم شیخ در مبسوط قوی‌تر است از «عند علمائنا» در کتاب علامه یا از «بلاخلاف» در کتاب‌های بعدی؛ زیرا شیخ طوسی و محقق حلّی و علمای این دوران حتی کتاب غنیه نیز ناظر به همه مسلمانان بوده‌اند؛ اما در کتاب‌های بعدی که فقه اماميه از فقه اهل سنت تجريد شده، مقصود «بلاخلاف» بين امامیه است. شیخ طوسی در مبسوط چنین گفته است: «والمحجور علیه اذا کان بالغاً یقع طلاقه بلاخلاف الا ابن ابي ليلي فانه خالف فيه»؛ اين عبارت شاهد است بر اينکه مقصود از «بلاخلاف» در کلام وی، «بلاخلاف بين المسلمين» است. 2️⃣. فقیهانی مثل شيخ طوسي و محقق كركي، موارد اختلافي را متذكر می‌شوند؛ بنا‌بر‌این اگر در مسأله‌ای از اختلاف آرا سخنی به میان نیاوردند، ظاهرش تحقق اجماع و يا حدأقل نفي خلاف است. 3️⃣. اینکه مخالفت یک فقیه بتواند به اجماع ضرر بزند، وابسته به خصوصیات آن فقیه است؛ برای مثال، محقق حلی زنا کردن با ذات بعل یا معتده رجعیه که باعث حرمت ابد می‌شود را به شهرت نسبت می‌دهد. مرحوم آقاي حكيم در مستمسک می‌گوید: اجماع براي محقق حلّي ثابت نشده است؛ ولي ديگران اجماع را نقل كرده و همين نقل اجماع برای ما کفایت می‌کند. ولي هنگامی که فقيه برجسته‌ای همچون محقق حلّي با نزدیکی عصر او به قدما و اطلاع وي از اقوال آنان و نیز در دست‌ داشتن کتب فقهي كه برخي از آنها به دست ما نرسيده است، نسبت به ثبوت اجماع در مسأله ترديد نموده، چگونه ميتوان ادعاي اجماع را پذيرفت. محقق حلّي كسي است كه شبهه افقهيّت مطلق وی در ميان است. در حالی‌ که مخالفت ابن جنيد - با توجه به نادر بودن برخي آراي فقهي او كه در بسياري موارد با ضروريات اماميه ناسازگار است - به اجماع لطمه‌ای نمی‌ساند. 🔸به نقل از: http://l1l.ir/5h7g #اجماع #نکات_اشارات ___ 👈کانال مرکز فقهی امام محمد باقر علیه‌السلام @mfeqhi