📖آیه امروز📖
سوره بقره(۲)
آیه ۸۵
آیه هشتاد و پنجم
ثُمَّ أَنتُمْ هَٰؤُلَاءِ تَقْتُلُونَ أَنفُسَكُمْ وَتُخْرِجُونَ فَرِيقًا مِّنكُم مِّن دِيَارِهِمْ تَظَاهَرُونَ عَلَيْهِم بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَإِن يَأْتُوكُمْ أُسَارَىٰ تُفَادُوهُمْ وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْرَاجُهُمْ أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتَابِ وَتَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَمَا جَزَاءُ مَن يَفْعَلُ ذَٰلِكَ مِنكُمْ إِلَّا خِزْيٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يُرَدُّونَ إِلَىٰ أَشَدِّ الْعَذَابِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ
ﺑﺎﺯ ﺍﻳﻦ ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﻣﻰ ﻛﺸﻴﺪ ، ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺍﺯ ﺧﻮﺩﺗﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺁﻭﺍﺭﻩ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﺪ ، ﻭ ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﮔﻨﺎﻩ ﻭ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺁﻧﺎﻥ [ ﻛﻪ ﺁﻭﺍﺭﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﻳﺪ ] ﻳﺎﺭﻱ ﻭ ﻛﻤﻚ ﻣﻰ ﺩﻫﻴﺪ ، ﻭ ﺍﮔﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺍﺳﺎﺭﺕ ﻧﺰﺩ ﺷﻤﺎ ﺁﻳﻨﺪ ، ﺑﺮﺍﻱ ﺁﺯﺍﺩ ﺷﺪﻧﺸﺎﻥ ﻓﺪﻳﻪ ﻣﻰ ﺩﻫﻴﺪ ، ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﺁﻭﺍﺭﻩ ﻛﺮﺩﻧﺸﺎﻥ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺣﺮﺍم ﺑﻮﺩ . ﺁﻳﺎ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏ [ ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ ] ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻣﻰ ﺁﻭﺭﻳﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﻛﻔﺮ ﻣﻰ ﻭﺭﺯﻳﺪ ؟ [ ﺣﺮﺍم ﺑﻮﺩﻥ ﺟﻨﮓ ﻭ ﺁﻭﺍﺭﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺭﺍ ﻣﺮﺩﻭﺩ ﻣﻰ ﺷﻤﺎﺭﻳﺪ ، ﻭ ﻭﺟﻮﺏ ﺁﺯﺍﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﻫﻢ ﻛﻴﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﺳﺎﺭﺕ ﻗﺒﻮﻝ ﻣﻰ ﻛﻨﻴﺪ ! ] ﭘﺲ ﻛﻴﻔﺮ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺒﻌﻴﻀﻲ ﺭﺍ [ ﺩﺭ ﺁﻳﺎﺕ ﺧﺪﺍ ] ﺭﻭﺍ ﻣﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ، ﺟﺰ ﺧﻮﺍﺭﻱ ﻭ ﺭﺳﻮﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺩﻧﻴﺎ ﻧﻴﺴﺖ ، ﻭ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺳﺨﺖ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﺬﺍﺏ ﺑﺎﺯﮔﺮﺩﺍﻧﻴﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ، ﻭ ﺧﺪﺍ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻧﺠﺎم ﻣﻰ ﺩﻫﻴﺪ ، ﺑﻲ ﺧﺒﺮ ﻧﻴﺴﺖ .(٨٥)
#ختم_قرآن
محل نزول:
این آیه در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است.
شأن نزول:
در تفسير على بن ابراهيم چنين ذكر شده كه اين آيه درباره ابوذر و تبعيد شدن او از طرف عثمان بن عفان به ربذه نازل گرديده است.
تفسیر👇
خداوند در اين آيه، بنىاسرائيل را سرزنش مىكند كه عليرغم پيمان و ميثاقى كه داشتيد، همديگر را كشتيد و يكديگر را از سرزمينهايتان بيرون كرديد. شما موظّف بوديد يك جامعهى متّحد براساس روابط صحيح خانوادگى و رسيدگى به محرومان تشكيل دهيد، ولى
«1». از كلمه «دِماءَكُمْ» و «أَنْفُسَكُمْ» استفاده مىشود، كشتن يا اخراج ديگرى در واقع كشتن و اخراج خود است. سعدى مىگويد:
بنى آدم اعضاى يكديگرند
كه در آفرينش زيك گوهرند
جلد 1 - صفحه 153
به جاى آن در گناه و تجاوز به حقوق ديگران، يكديگر را يارى و حمايت نموديد و در جامعه، هرج و مرج و تفرقه و خونريزى را رواج داديد. با حمايت شما، حاكمان ظالم جرأت قتل و تبعيد پيدا كردند و عجيب اينكه شما به حكم تورات، اگر در اين درگيرىها اسيرى داشته باشيد با پرداخت فديه آزادش مىنماييد، در حالى كه حكم تورات را در تحريم قتل و تبعيد، گوش نمىدهيد. حاضريد همديگر را به دست خود بكشيد، ولى حاضر نيستيد اسير يكديگر باشيد! اگر اسارت توهين است، كشتن از آن بدتر است، و اگر فديه دادن و آزاد كردن اسيران، فرمان تورات است، نهى از قتل و تبعيد هم فرمان خداوند است! آرى، شما تسليم فرمان خداوند نيستيد، بلكه آيات الهى را هر جا مطابق ميل و سليقهى خودتان باشد مىپذيريد وهر كجا نباشد، زير بار نمىرويد.
اين آيه نسبت به خطر التقاط، هشدار مىدهد كه چگونه افرادى بخشى از دين را مىپذيرند و قسمت ديگر آنرا رها مىكنند. مسلمانانى كه به احكام فردى عمل مىكنند، ولى نسبت به مسائل اجتماعى بىتفاوتند، بايد در انتظار خوارى و ذلّت دنيا و عذاب قيامت باشند. اى بسا! كسانى كه شرايط و احكام نماز و روزه را مراعات مىكنند، ولى در شرايط و وظايف حاكم و حكومت، متعهّد نيستند.
پیام ها
1- قرآن، كشتنِ ديگران را، به كشتن نفسِ خود تعبير كرده است تا بگويد ديگركشى، خودكشى است و افراد يك جامعه همچون اعضاى يك پيكرند.
«تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ»
2- يارى رسانى وهمكارى در گناه وتجاوز، ممنوع است. «1» «تَظاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ»
«1». در احاديث آمده است: اگر كسى ستمگر را در ظلم و ستم راهنمايى و كمك كند، در دوزخقرين «هامان» وزير فرعون خواهد بود. و حتّى آماده كردن دوات و قلم براى ستمگر، جايز نيست. امام كاظم عليه السلام خطاب به يكى از مسلمانان بزرگوار فرمود: كرايه دادن شتر به دستگاه هارون الرشيد هر چند براى سفر حج باشد، جايز نيست. تفسير اطيبالبيان.
جلد 1 - صفحه 154
3- علامت ايمان، عمل است و اگر كسى به دستورات دين عمل نكند، گويا ايمان ندارد. «أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتابِ وَ تَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ» قرآن، به جاى انتقاد از اينكه چرا بعضى دستورات را عمل مىكنيد و بعضى را رها مىكنيد، فرموده است:
چرا به بعضى ايمان مىآوريد و به بعضى كفر مىورزيد.