📖آیه امروز📖 سوره بقره(۲) آیه ۱۸۸ آیه صد و هشتاد و هشتم وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُوا فَرِيقًا مِّنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالْإِثْمِ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ ﻭ ﺍﻣﻮﺍﻟﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺑﺎﻃﻞ ﻭ ﻧﺎﺣﻖ ﻣﺨﻮﺭﻳﺪ . ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺷﻮﻩ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺣﺎﻛﻤﺎﻥ ﻭ ﻗﺎﺿﻴﺎﻥ ﺳﺮﺍﺯﻳﺮ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﻣﺮﺩم ﺭﺍ [ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺣﻜﻢ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ ﺁﻧﺎﻥ ] ﺑﻪ ﮔﻨﺎﻩ ﻭ ﻣﻌﺼﻴﺖ ﺑﺨﻮﺭﻳﺪ ، ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ [ ﺯﺷﺘﻲِ ﻛﺎﺭﺗﺎﻥ ﺭﺍ ] ﻣﻰ ﺩﺍﻧﻴﺪ .(١٨٨) #ختم_قرآن محل نزول: این آیه در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. شأن نزول: دو مرد در زمان رسول خدا صلى الله عليه و آله بنام امرؤالقيس بن عابس الكندى و عبدان بن الاشوع با يكديگر بر سر زمينى به خصومت برخاستند امرؤالقيس خواست تا با اظهار سوگند و قسم حق خود را ثابت نمايد. خداوند آيه 77 از سوره آل عمران «إِنَّ الَّذِينَ يَشْتَرُونَ بِعَهْدِاللَّهِ وَ أَيْمانِهِمْ ثَمَناً قَلِيلًا» را نازل فرمود وقتى كه پيامبر اين آيه را براى او قرائت نمود، امرؤالقيس از سوگند ياد نمودن منصرف شد و خصومت را فروگذاشت و زمين را به عبدان واگذار نمود سپس اين آيه درباره او نازل گرديد. تفسیر👇 «تدلوا» به معناى سرازير كردن دَلو در چاه است كه در اين آيه، رشوه به قاضى به آن تشبيه شده است. رشوه در حكم، پرداخت كالا يا پولى به قاضى جهت تغيير نظر او مى‌باشد. مراد از «أَمْوالِ النَّاسِ‌» هم اموال عمومى است وهم اموال خصوصى. علاوه بر آنكه رشوه براى گرفتن حقوق غيرمالىِ مردم نيز ممنوع است. «1». اين سوره كه با جمله‌ى‌ «هُدىً لِلْمُتَّقِينَ» آغاز گرديده است، در آيات مختلف تقوا را به عنوان هدف دستورات الهى مطرح مى‌كند. جلد 1 - صفحه 295 رشوه‌ رشوه، يكى از گناهان بزرگى است كه مفاسد اجتماعى متعدّدى را به دنبال دارد، از جمله: حذف عدالت، يأس و نااميدى ضعفا، جرأت و جسارت اقويا، فساد و تباهى حاكم و قاضى، از بين رفتن اعتماد عمومى. با توجّه به اين آثار و عوارض منفى، در روايات شديداً از اين عمل انتقاد شده است؛ رسول اكرم صلى الله عليه و آله خطاب به حضرت على عليه السلام فرمود: «يا علىّ! من السُّحت ثمن الميتة والكلب والخمر و مهر الزانية والرشوة فى الحكم» «1» اى على! درآمد حاصل از فروش مردار، سگ، شراب، زنا و رشوه يكسان و حرام است. حضرت على عليه السلام در ذيل آيه شريفه‌ى‌ «أَكَّالُونَ لِلسُّحْتِ» «2» فرمود: اينان كسانى هستند كه مشكل مردم را حل نموده و در برابر، هداياى آنان را مى‌پذيرند. «3» امام صادق عليه السلام رشوه را در حد كفر به خدا مى‌داند. رسول اكرم صلى الله عليه و آله رشوه دهنده و گيرنده و واسطه را لعنت كرد و فرمود: بوى بهشت به صاحب رشوه نمى‌رسد. «4» در حديث ديگر مى‌خوانيم: هر حاكمى كه نسبت به گرفتارى‌هاى مردم بى تفاوت باشد، خداوند لطفش را نسبت به او مى‌پوشاند و اگر هديه قبول كند تا كار مردم را انجام دهد، در زنجير است و اگر رشوه بگيرد، مشرك مى‌باشد. «5» حضرت على عليه السلام رشوه گيرنده را از حقّ ولايت محروم مى‌داند. «6» همچنين فرمودند: هيچ گروهى گرفتار رشوه نشدند، مگر آنكه گرفتار ترس و اضطراب و نگرانى شدند! «7» بعضى براى توجيه خلاف خود، نام‌هاى مختلف بر رشوه مى‌گذارند، از جمله: هديه، تحفه، حقّ‌الزحمه، چشم روشنى و .... شخصى به نام «اشعث‌بن قيس»، حلوائى به در خانه على عليه السلام به عنوان هديه آورد تا در محكمه شايد امام به نفع او حكم صادر كند. امام فرمود: «1». بحار، ج 77، ص 54. «2». مائده، 42. «3». بحار، ج 104، ص 273. «4». بحار، ج 104، ص 274. «5». وسائل، ج 12، ص 63. «6». نهج‌البلاغه، خطبه 131. «7». نهج‌الفصاحه، ح 2693. جلد 1 - صفحه 296 به خدا سوگند! اگر هفت اقليم را بر من ببخشند تا پوست جوى را به ناحقّ از دهان مورچه‌اى بگيرم اين كار را نخواهم كرد. «1» شخصى به رسول اكرم صلى الله عليه و آله گفت: من متصدى و مسئول كارى هستم، مردم برايم هدايايى مى‌آورند، چگونه است؟! حضرت در جواب فرمود: چه شده است كه عُمّال ما از هدايا سخن مى‌گويند! آيا اگر در خانه مى‌نشستند كسى به آنان هديه مى‌داد؟! «2» پیام ها 1- مالكيّت بايد از راه صحيح باشد. مانند: حيازت، تجارت، زراعت، صنعت، ارث، هديه، امثال آن، ولى تصرف از طريق باطل و رشوه ايجاد مالكيّت نمى‌كند. «لا تَأْكُلُوا اموال الناس‌ بِالْباطِلِ» 2- جامعه در حكم يك پيكر واحد است. «بَيْنَكُمْ، أَمْوالَكُمْ» 3- رشوه، حرام است و انسان حقّ ندارد براى تصاحب اموال مردم رشوه دهد. «تُدْلُوا بِها إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُوا فَرِيقاً مِنْ أَمْوالِ النَّاسِ» 4- اسلام، مردم را مالك اموالشان مى‌داند. «أَمْوالِ النَّاسِ» 5- لغزش‌هاى آگاهانه خطرناك است. «وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ» @shahid_modafe_haram_miladheidari