📖آیه امروز📖 سوره بقره(۲) آیه ۱۹۶ آیه صد و نود و ششم وَأَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلَّهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ وَلَا تَحْلِقُوا رُءُوسَكُمْ حَتَّىٰ يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ بِهِ أَذًى مِّن رَّأْسِهِ فَفِدْيَةٌ مِّن صِيَامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ فَإِذَا أَمِنتُمْ فَمَن تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ فَمَن لَّمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ فِي الْحَجِّ وَسَبْعَةٍ إِذَا رَجَعْتُمْ تِلْكَ عَشَرَةٌ كَامِلَةٌ ذَٰلِكَ لِمَن لَّمْ يَكُنْ أَهْلُهُ حَاضِرِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ ﺣﺞ ﻭﻋﻤﺮﻩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﺮﻳﺪ ، ﻭ ﺍﮔﺮ [ ﺑﻪ ﻋﻠﺘﻲ ] ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎم ﺁﻥ ﻣﻤﻨﻮﻉ ﺷﺪﻳﺪ، ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺴﺮ ﺍﺳﺖ [ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﺣﺮﺍم ﺩﺭ ﺁﻳﻴﺪ ] ; ﻭ ﺳﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺘﺮﺍﺷﻴﺪ ﺗﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﺶ ﺑﺮﺳﺪ ; ﻭ ﺍﺯ ﺷﻤﺎ ﺍﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﻴﻤﺎﺭ ﺑﻮﺩ ﻳﺎ ﺩﺭ ﺳﺮﺵ ﻧﺎﺭﺍﺣﺘﻲ ﻭ ﺁﺳﻴﺐ ﺩﺍﺷﺖ [ ﻭ ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺑﻮﺩ ﺳﺮ ﺑﺘﺮﺍﺷﺪ ، ﺟﺎﻳﺰ ﺍﺳﺖ ﺳﺮ ﺑﺘﺮﺍﺷﺪ ﻭ ]ﻛﻔّﺎﺭﻩ ﺍﻱ ﭼﻮﻥ ﺭﻭﺯﻩ ، ﻳﺎ ﺻﺪﻗﻪ ﻳﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺍﻭﺳﺖ . ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ [ ﺍﺯ ﻋﻠﻞ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴّﺖ ] ﺩﺭ ﺍﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩﻳﺪ ، ﭘﺲ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﺮﺩﻥ ﻋﻤﺮﻩ ﺗﻤﺘّﻊ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺣﺞ ﺗﻤﺘّﻊ ﺭﻭﺩ ، ﺁﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻣﻴﺴﺮ ﺍﺳﺖ [ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪ ] . ﻭ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻧﻴﺎﺑﺪ ، ﺳﻪ ﺭﻭﺯْ ﺭﻭﺯﻩ ، ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﻔﺮ ﺣﺞ ﻭ ﻫﻔﺖ ﺭﻭﺯْ ﺭﻭﺯﻩ ، ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﺎﺯﮔﺸﺘﻴﺪ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺍﻭﺳﺖ ; ﺍﻳﻦ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﻛﺎﻣﻞ ﺍﺳﺖ [ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﻛﻢ ﻭ ﺯﻳﺎﺩ ﺷﺪﻥ ﻧﻴﺴﺖ ] . ﺍﻳﻦ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻛﺴﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ [ ﺧﻮﺩ ﻭ ] ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﺵ ﺳﺎﻛﻦ ﻭ ﻣﻘﻴﻢ [ ﻣﻨﻄﻘﻪ ] ﻣﺴﺠﺪ ﺍﻟﺤﺮﺍم ﻧﺒﺎﺷﺪ . ﻭ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﭘﺮﻭﺍ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺳﺨﺖ ﻛﻴﻔﺮ ﺍﺳﺖ .(١٩٦) #ختم_قرآن محل نزول: این آیه در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. شأن نزول: «شیخ طوسی» گوید: اصحاب ما گويند: كه اين قسمت از آيه «فَمَنْ كانَ مِنْكُمْ مَرِيضاً» درباره مردى به نام كعب بن عجرة نازل گرديد. هنگامى كه در مناسك حج در سرش شپش پيدا شده بود و او را آزار مي‌داد. تفسیر👇 در اين آيه، كليّات وگوشه‌اى از احكام حج و عمره آمده است، ولى تفصيل آن در روايات و فتاواى علما مى‌باشد. «حج» مناسكى است كه بنيان‌گذار آن حضرت ابراهيم عليه السلام بوده و در ميان عرب از زمان آن حضرت متداول بوده و به فرمان خداوند اين برنامه در اسلام نيز امضا شد و تا روز قيامت نيز خواهد بود. «عمره» به معناى زيارت است و هركس وارد مكّه شود بايد با لباس احرام به زيارت كعبه و طواف آن برود. حج و عمره مثل اذان و اقامه، دو عمل مشابه هستند كه اندكى تفاوت دارند. «هَدى»، نام قربانى حج است. اين آيه، عمره تمتّع را در كنار حج تمتّع آورده است؛ «فَمَنْ تَمَتَّعَ بِالْعُمْرَةِ إِلَى الْحَجِّ»، لكن يكى از خلفا به اجتهاد خود آن را منع كرد. البتّه اين اجتهاد در برابر فرمان صريح خداوند است. حكم مسائل اضطرارى، محدود به زمان ضرورت است. ولذا بر خلاف موارد عادّى كه در سفر روزه جايز نيست، در اين سفر در صورت عدم ذبح قربانى، روزه واجب است و آن هم بايد در سه روز هفتم، هشتم و نهم ماه باشد، چرا كه روز دهم عيد قربان است كه روزه‌ى آن حرام مى‌باشد. امامان معصوم در تفسير جمله‌ى‌ «أَتِمُّوا الْحَجَّ» فرمودند: حجِ تمام، حجى است كه در آن كلام زشت، گناه و نزاع نباشد و از محرّمات پرهيز شود. «1» و انسان توفيق يابد امام زمان خود را ملاقات كند. «2» «1». تفسير نورالثقلين، ج 1، ص 181 و برهان، ج 1، ص 193. «2». تفسير نورالثقلين، ج 3، ص 183. جلد 1 - صفحه 309 پیام ها 1- وظايف دينى را بايد تمام و كمال به انجام رسانيد. بعد از شروع اعمال حج، نمى‌توان آن را ناتمام و ناقص گذارد. «أَتِمُّوا» 2- در اعمال حج، قصد قربت و عبادت لازم است. به انگيزه‌ى جهانگردى و سياحت نمى‌توان حج بجا آورد. «أَتِمُّوا ... لِلَّهِ» 3- احكام اسلام، در مقام سخت‌گيرى بر مردم نيست. تمام نمودن حج وعمره بر كسى كه از درون مريض يا از بيرون ترس دارد، واجب نيست. «فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ» 4- مكان در عبادات سهم دارد. «يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ» 5- بيمارى در مواردى سبب تخفيف در احكام است، نه تعطيل آن. لذا در حج، افراد معذور بايد با روزه يا صدقه يا قربانى، وظايف خود را جبران كنند. «فَمَنْ كانَ مِنْكُمْ مَرِيضاً أَوْ ... فَفِدْيَةٌ مِنْ صِيامٍ أَوْ صَدَقَةٍ أَوْ نُسُكٍ» 6- ملاك وجوب قربانى در حج، در توان بودن آن است. «فَمَا اسْتَيْسَرَ مِنَ الْهَدْيِ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيامُ ثَلاثَةِ أَيَّامٍ ...»