تحلیل هوش مصنوعی از اسنپ بک برجام :
۱. ماجرای برجام و اسنپبک
• در برجام (۲۰۱۵)، برای حل بحران هستهای، ایران پذیرفت محدودیتهایی بر برنامه هستهای خود اعمال کند و در مقابل، تحریمهای شورای امنیت، اتحادیه اروپا و آمریکا برداشته شود.
• یکی از بندهای برجام مکانیسم ماشه (Snapback) بود: اگر یکی از طرفهای توافق ادعا کند ایران تعهداتش را نقض کرده، میتواند روند بازگشت تحریمهای شورای امنیت را فعال کند.
۲. مشکل آمریکا
• در سال ۲۰۱۸، آمریکا بهطور یکجانبه از برجام خارج شد (ترامپ گفت “برجام را پاره کرد”).
• طبق منطق حقوقی، وقتی کشوری از توافق خارج شود، دیگر نمیتواند از سازوکارهای آن (مثل اسنپبک) استفاده کند.
• همین استدلالی بود که ایران و حتی بسیاری از حقوقدانان بینالمللی مطرح کردند
۳. نقش اروپا (فرانسه، آلمان، انگلیس)
• این سه کشور (E3) ادعا میکنند که عضو برجام باقی ماندهاند، و چون ایران از سال ۲۰۱۹ بهصورت مرحلهای تعهدات هستهای خود را کاهش داد (غنیسازی بالای ۳.۶۷٪، افزایش ذخایر اورانیوم و …)، پس “حق دارند” به اسنپبک متوسل شوند.
• اما ایران میگوید:
1. اروپا خودش به تعهدات برجامی عمل نکرد (مثلاً نتوانست منافع اقتصادی وعده دادهشده را تأمین کند).
2. تعهدات ایران کاهش پیدا کرد چون طرف مقابل بهویژه آمریکا، به تعهداتش پایبند نبود.
3. از منظر عدالت، وقتی یک طرف اول عهدشکنی میکند، نمیتواند دیگری را متهم کند.
۴. چرا این ظلم به ایران است؟
• چون اصل معامله نقض شده است: ایران تعهدات داد و هزینه سیاسی–اقتصادی زیادی متحمل شد، اما در مقابل منافع وعده دادهشده بهطور واقعی به ایران نرسید.
• اروپا هم عملاً نتوانست یا نخواست در برابر فشار آمریکا بایستد.
• نتیجه: ایران در معرض تحریمهای مجدد قرار گرفت، در حالی که برجام قرار بود تحریمها را رفع کند.
۵. راهکارها چیست؟
الف) حقوقی–دیپلماتیک
• ایران میتواند بر اساس حقوق بینالملل و مواد خود برجام استدلال کند که اروپا ذیحق نیست، زیرا آنها هم در اجرای تعهداتشان کوتاهی کردهاند.
• استفاده از نهادهای چندجانبه مثل سازمان ملل، آژانس بینالمللی انرژی اتمی و حتی دادگاه بینالمللی دادگستری برای اثبات حقانیت.
ب) سیاسی–منطقهای
• تقویت روابط راهبردی با قدرتهای غیرغربی (چین، روسیه، هند و…) برای کاهش اثر تحریمهای غرب.
• توسعه اتحادهای منطقهای (با همسایگان، آسیای مرکزی، آفریقا، آمریکای لاتین) برای تنوعبخشی شرکا.
ج) اقتصادی
• حرکت به سمت اقتصاد مقاومتی و کاهش وابستگی به دلار و غرب.
• توسعه صنایع بومی، انرژیهای جدید، صادرات غیرنفتی.
د) رسانهای–افکار عمومی
• نشان دادن این تناقض به دنیا که: ایران تعهداتش را عملی کرد، اما غرب عهدشکنی کرد.
• استفاده از دیپلماسی عمومی و رسانهای برای جلب حمایت افکار عمومی جهانی.
مکانیسم ماشه
🖋 دکتر محسن عبداللهی، دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه شهید بهشتی
این استدلالها که تروئیکای اروپایی بدلیل مواضع یا نقضهای مکررشان، دیگر «مشارکتکننده» در برجام نبوده و قانونا حق استفاده از مکانیسم ماشه را ندارند، ره بجایی نخواهد برد، زیرا برای فعال کردن این مکانیسم آنها نیازی به تایید یک نهاد ثالث ناظر ندارند.
باید توجه کرد که هرچند آنها بر اساس برجام امکان چکاندن ماشه را دارند اما از «مشروعیت» لازم برای اینکار برخوردار نیستند. این نگرانی از فقدان مشروعیت، در نامه ۸ اوت ۲۰۲۵ تروئیکا به شورای امنیت موج میزند. در نتیجه بهتر است ایران بر فقدان مشروعیت تروئیکا برای توسل به مکانیسم ماشه از جمله به دلایل زیر تاکید کند:
- عدم اجرای تعهدات برجامی بدلیل همراهی خاموش با تحریمهای یکجانبه و سیاست فشار حداکثری آمریکا پس از خروج غیرقانونی این کشور از برجام؛
- فعال نشدن سازوکار ادعایی اینستکس اروپایی؛
- عدم اعتقاد به برجام با حمایت از طرح آمریکایی غنیسازی صفر، درحالیکه برجام این غنیسازی را شناسایی و برای مدت زمانی میزان آنرا محدود کرده بود؛ و
- عدم محکومیت حملات اسراییل و آمریکا به تاسیسات تحت پوشش برجام و حتی تایید و ابراز خوشحالی از آن.
جان حقوقی کلام همان است که دیوان بینالمللی دادگستری در نظر مشورتی نامیبیا در سال ۱۹۷۰ بیان داشته است:
طرف (یا مشارکتکنندهای) که خود به کرّات موافقتنامهای را نقض کرده، نمیتواند مدعی استفاده از حقوق خود از آن موافقتنامه بشود. چنین استفادهای مغایر با اصل حسن نیت و استاپل است.
بهعلاوه، ضروری است تاکید شود که تروئیکا بدون توسل به سازوکار حل اختلاف مندرج در بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام قادر به استفاده از مکانیسم مندرج در این بندها نیست. به عبارت حقوقی، توسل به سازوکار حل اختلاف، پیششرط ارسال نامه حاوی سازوکار ماشه به شوراست، حال آنکه تروئیکا آن را نادیده گرفته است.
❇️ «پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی»
با مشارکت:
🔻 «ستاد توسعه فرهنگ مهدویت و انتظار » و دیگر مراکز همکار با حضور اساتید و صاحبنظران برجسته هشتمین مدرسه حکمرانی اسلامی با عنوان: (مدرسه حکمرانی زمینه ساز ۲ ) را برگزار میکند:
🗓 زمان برگزاری: 1404/6/8 تا 1404/6/26
🔸صدور گواهی شرکت در نشست (فقط در صورت ثبت نام )؛
☎️ ارتباط با ما:02531156941
┄┅═══••✾••═══┅┄
🌐 لینک ورود به جلسه:
📌http://dte.bz/hkm
┄┅═══••✾••═══┅┄
🌐 لینک ثبت نام: [برای صدور گواهی فقط تا قبل از شروع هرجلسه فرصت برای ثبت نام است]
🆔https://events.isca.ac.ir/sama/11547
⏹️ لینک در یافت صوت نشستها:
🌐 https://radio.isca.ac.ir/
⏹️ کانال رادیو پژوهش در پیام رسان ایتا:
🌐https://eitaa.com/isca_seda
⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید
🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir
6.85M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
حال و هوای شهر #سامرا رو
تا وقتی که زندهام یادم نمیره
عرض تسلیت شهادت امام #حسن_عسکری(ع) پدر بزرگوار #حضرت_ولیعصر (عج)
https://eitaa.com/s_hosseini_ir/1301
🟢 سخن امام حسن عسکری علیه السلام درباره برخی از علما در آخرالزمان که ضررشان برای اسلام از لشکر یزید بیشتر است
▪سالروز شهادت مظلومانه حضرت امام حسن عسکری علیه السلام تسلیت باد
🔹 به اندازهای که ما مسلمین خودمان علیه یکدیگر فعالیت میکنیم دشمنان ما علیه ما فعالیت نمیکنند. چندی پیش دیدم یک آقای محترمی اظهار ناراحتی میکرد که فلان شخص گفته است هیچ فرق نمیکند که فلسطینیها اسرائیلیها را بکشند یا اسرائیلیها فلسطینیها را بکشند!
🔸 از یک طرف قرآن میگوید: «وَالَّذینَ کفَروا بَعْضُهُمْ اوْلِیاءُ بَعْضٍ الّا تَفْعَلوهُ تَکنْ فِتْنَةٌ فِی الْارْضِ وَ فَسادٌ کبیرٌ» [و آنان که کافرند، دوستان و یاران یکدیگرند واگر شما فرمان پیوند (با اهل ایمان و قطع رابطه با کافران) را به اجرا نگذارید فتنه و فسادی بزرگ در زمین پیدا خواهد شد.] از طرف دیگر ما میگوییم اسرائیل که «الَدُّ الْخِصام» مسلمین است - یعنی مسلمین دشمنی عَنودتر و خطرناکتر از اسرائیلیها ندارند - هیچ فرق نمیکند که آنها فلسطینیها را بکشند یا فلسطینیها آنها را! بعد هم میخواهیم یک ملت سعادتمند باشیم.
🔹 من با شنیدن این حرف یاد آن حدیث افتادم. حدیث معروفی است در تفسیر امام عسکری علیه السلام و از قدیم یادم هست. امام راجع به بعضی از آنهایی که نامشان علماست و در آخرالزمان پیدا میشوند میفرماید: «هُمْ اضَرُّ عَلی ضُعَفاءِ شیعَتِنا مِنْ جَیشِ یزیدَ عَلَی الْحُسَینِ بنِ عَلِی عَلَیهِ السَّلامُ وَ اصْحابِهِ»؛ یعنی ضرر اینها بر امت اسلام از لشکر یزید بر حسین بن علی علیه السلام بیشتر است.
🔸 واقعاً هم همینطور است. آدمی که این فکر را در میان مردم تبلیغ بکند، ضررش بر اسلام از لشکر یزید بر امام حسین(ع) کمتر نیست.
📗 استاد مطهری، آشنایی با قرآن، ج۳، ص۱۹۷
🔻 کانال رسمی «بنیاد شهید مطهری» در ایتا، تلگرام و سروش👇
eitaa.com/motahari_ir
t.me/motahari_ir
sapp.ir/motahari_ir