این از شیاطین جنّ، یعنی اجنّه‌ای که فاسق و مُفسق‌اند. اما شیاطین انس، آنها هم کسانی هستند که فسق و فساد برای ایشان ملکه شده: برای هر پیامبری دشمنانی از شیاطین انس و جنّ برگماردیم(انعام:112). لفظ شیطان از شَطن به معنای خبیث و شرور و پست است. هم انسان و هم جنّ میتواند آنچنان در غیّ و طغیان و گناه غرق شود که به این درکه برسد و برایش ملکه شود. در این صورت به هواداران شیاطین یا اولیاء الشیاطین و سرانجام به یکی از شیاطین بدل میگردد و به قول‌‌ قرآن جزء حزب شیطان میشود(مجادله:19). شیاطین ویژگی شان این است که قدرت القاء و تلقین ظلمت و بدی دارند و میتوانند در دل دیگران وسوسه و آنها را به بدی ترغیب کنند و تخم بدی را در وجود ایشان بکارند. انسانی که شیطان شده است با انسانهای عادی تفاوت دارد. او بسیار جذّاب و پرسخن و نکته‌دان و با اطلاع و طرّار و نقشه‌کش و سیّاس و پرانرژی است. منتها این صفات را برای کشاندن دیگران به راه کفر و ظلم و تباهی بکار میگیرد. یک ویژگی اصلی هم دارد: خودش را از دیگران برتر میداند؛ گرچه بظاهر تواضع کند، اما خودش را از دیگران بهتر میداند. برای گمراه کردن دیگران هم از راه دوستی و به ظاهر، خیرخواهی وارد میشود. از آدم تعریف میکند و به آدم توجه میکند و روی آدم بظاهر عشق میگذارد و میگوید قدر تو را کسی نشناخته و به او وعده موفقیت‌های بزرگ میدهد. چون نقطه ضعف اصلی انسان حقارت است روی همان نقطه ضعف، دست میگذارد. دلیل حقارت انسان نیز این است که خدا انسان را حقیر آفریده. مگر انسان فقیر و ضعیف و جهول و عجول و بخیل و کفور و کفّار و ظلوم و قتور و یئوس و قنوط و هلوع و کنود نیست؟ اینها صفاتی است که خدا در‌‌ قرآن به انسان نسبت داده و مجموعۀ آنها انسان حقیر را میسازد. انسان فی نفسه حقیر است به همین دلیل باید برود خودش را به خدای عظیم بچسباند تا فقر و حقارتش را سدّ کند اما شیاطین میگویند تو حقیر نیستی، خیلی کسی! هر کار دلت میخواهد بکن که شجرةالخُلد و مُلک لا یَبلی همین عیش نقد است؛ بعدش را کی دیده؟! از اینجا انسان را زمین میزند. مثل پدرمان آدم که از همینجا زمین خورد. نخستین وسوسه، دست درازی به درخت ممنوعه بود کاری که هر روز ما داریم تکرارش میکنیم و حرمت مناهی الهی را میشکنیم. پناه بر خدا از شیاطین جنّ و انس که در دل ما وسوسه به پا میکنند. البته آنها تخم وسوسه را میکارند و کمی آبش میدهند بعدش وسوسه از خودِ توجّه ما نیرو میگیرد و رشد میکند تا صفحۀ دل را تسخیر کند و ما را به دست‌درازی وا دارد. أنّ النّفس لامّارةٌ بالسّوء الا ما رَحِم ربّی. همانا نفس به بدی بسیار دعوت میکند مگر خدا مهارش کند یوسف:53). *** سوره ناس تعلیم عملی پناه بردن به خداست از شر شیاطین جنّ و انس و وسوسه‌ای که در دل برمیانگیزانند. چارۀ همه اینها ذکر خداست چون خداوند میفرماید: هرکس از یاد رحمان باز ماند شیطانی برایش میگماریم تا پیوسته با او قرین باشد(زخرف:36). ✅در روایات به خواندن صبح و شام این دو سوره توصیه شده است. @shiravi_ir #وسواس #ناس #فلق