فردید:
بزرگترین انحطاط #غرب این است که در قرن ۱۹ دل انسان و فتوای باطن انسان را تابع احکام علمی قرار میدهد. بشر "#حضوری" دارد و "#حصولی" .
#علم_حضوری حسابش جداست.
مادری که خود را فدای فرزندش میکند لازم نیست که #علم_حصولی داشته باشد .
او با علم حضوری و با ذوق "#حضور" است که "بهجت" پیدا میکند. "علم بوالفضول" قرن نوزده به اینطرف، همه چیز را میخواهد تابع #علم قرار دهد.
جوانی از آمریکا برگشته بود میگفت من میروم در لابراتوارم برای شما فرمول عشق را پیدا میکنم . این در دوره انحطاط و بیماری غرب است.
فردید:
من با "شرق" و "غرب" گفتن مخالف نیستم، یعنی در مقابل اینهمه زورگوئی و زورتوزی #غرب، وضع شرقی گرفتن بجای خود صحیح و ضروری است. ولی یک بیغرضی میخواهد که ما پرمدعا نباشیم و در طرز تفکر جهان با #غرب هم سخن شویم و "#دیالوگ" پیدا کنیم. اینکه زیاد بیائیم کنار و هی "من"، "من" کنیم بنام شرق، آنهم شرق #غرب_زده، آنهم شرقی که "#تذکر" و "#تفکر" درش نیست به چند معنی "تالی فاسد" خواهیم داشت.
فردید:
معنائی که من از غربزدگی میخواهم با آنچه در این باره شادروان #جلال_آل_احمد نوشته است، بسیار فرق دارد. درنظر من، غربزدگی از لحاظ فلسفه تاریخ مطرح است. نکته در مساله خودآگاهی است. و من غربزدگی را چنین تعریف میکنم: غربزدگی یعنی پذیرش قهری تمدن و فرهنگ #غرب و پیروی بی چون و چرا از آن، بدون رشد به مرحله خودآگاهی که غربیان بهر صورت بدان رسیدند. پیداست که رنسانس (نوزایش) ما که غربزدگیش نامیدیم با مقتضیات قهری تاریخ چون استعمار و لوازم آن نیز همزاد و همراه بوده است.
پس بر خلاف آنچه که آل احمد در این زمینه نوشته نکوهش از غربزدگی مستلزم ستایش دوره پیش از مشروطه و آرزوی خام بازگشت به زندگانی نکبت بار و شریعت مآبی قلابی گذشته نیست و بهر حال من پیش خود همواره غربزدگی را به پسندیده و ناپسند بخش کرده ام. و این که گفتم #صادق_هدایت غربزده خوبی بود برای آنست که در مقابل غربزدگی آنروز با یک نحو دیگر از #غربزدگی طغیان کرده بود.