مطلبی دربارهی نفی #خواطر
برای ورود به بحث #نفی_خواطر، باید چند نکته رو بدونیم:
1️⃣ ابتدا باید چند اصل کلیدی رو در نظر بگیریم.
2️⃣ این اصول، به ما کمک میکنن تا جایگاه واقعی #نفی_خواطر در مسیر سلوک روشن بشه.
3️⃣ بنابراین، در گام اول این اصول رو میگیم،
4️⃣ و بعد میریم سراغ:
معنای "#خواطر" و انواعش
جایگاه #نفی_خواطر در سلوک
راهکارهای رفع #خواطر
@raghebin_ir
✨ اصل اولی هدف از خلقت رسیدن به ذکر تام:
🔹 استاد فیاضبخش🔹
ذکر یعنی ظهور حقیقت انسانیت!
خداوند در درون انسان، گوهری قرار داده به نام فطرت الهی.
فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنيفاً، فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها
(پس روی خود را متوجه آیین پاک دین کن؛ این فطرتی است که خداوند، مردم را بر آن آفریده.)
📜
این گوهر، امانت است! 🔒
اگر انسان ازش پاسداری کنه، در آنسوی عالم، به او میگویند:
"گوهر را به من پس بده!" 💎
گوهر انسانی، امانتی الهی است... 🌟
پس تمام دستورات سلوکی برای اینکه:
با #نفی_خواطر، حجابهای روی فطرت توحیدیمون رو کنار بزنیم. ☁️➡️🌞
وقتی این حجابها کنار بره... دیگه انسان نمیخواد بگه: "من ذاکرم!" نه، بلکه:
ذکر، خودش طلوع میکنه! 🌅
انسان میشه یکپارچه ذکر... 🕊️
پس تمام هنر در سلوک، #نفی_خواطره! 🎯
ولی البته...
بسیار بسیار مشکل! ⛰️
@raghebin_ir
🌟 اصل دوم: ذومراتب بودن نفس
🔹 استاد فیاضبخش 🔹
انسان باید توجه داشته باشه که نفس او یک حقیقت ذومراتب است.
یعنی از پایینترین مراتب خلقت — که همون مرتبۀ مُلکی اوست 🌍 —
تا بالاترین مراتب که در اون، استعداد رسیدن به مقام خلافتاللهی وجود داره 🌌،
همه در وجود انسان قرار داده شده.
یادآوری مهم:
خداوند مقام خلافت رو نه به فرشتگان داد 👼
و نه به سایر موجودات؛
بلکه فقط انسان لایق این مقام شد 🧎♂️💫
ذومراتببودن نفس
یعنی تنها موجودی میتونه در مرتبۀ خلقی، نایبمنزلۀ پروردگار بشه
که بتونه در تمام عوالم امکان، حضور و سیر داشته باشه:
از عالم مُلک تا عالم برزخ تا ملکوت سفلی (که گاهی به همون عالم برزخ تعبیر میشه) تا ملکوت وسطی ✨
تا ملکوت اولیا و مراتب بالاتر 🌠
و این مقام،
فقط و فقط برای انسانه! 🕊️
@raghebin_ir
⛔ مانع بزرگ سلوک: #خواطر
🔹استاد فیاضبخش🔹
در تمام منازل سلوک، عمدهترین مانع سالک، #خواطر هستند.
این یک قاعدۀ کلی است.
به تعبیر علامه طباطبایی (ره):
سختترین مرحله، مخصوصاً در ابتدای راه سلوک، #نفی_خواطر شیطانی است؛
یعنی #خواطر ناشی از عالم ماده و دنیا.
اگر سالک بتونه این #خواطر رو کنترل کنه،
در مراتب بالاتر، مشمول عنایات خاص اهل بیت (علیهمالسلام) میشه 🕊️
اما این #نفی_خواطر مادی،
کار آسونی نیست...
خیلی خیلی سخت و نیازمند مجاهده هست... ⛰️
@raghebin_ir
🧠 اصل سوم: اتحاد مدرِک و مدرَک
🔹 استاد فیاضبخش 🔹
نکته بسیار مهم در سلوک و #نفی_خواطر:
موضوع اتحاد مدرِک و مدرَک
که در فلسفه بهش میگن اتحاد عاقل با معقول.
یعنی انسان و آنچه در ذهنش میگذره (یعنی #خواطر)، از هم جدا نیستند.
به میزانی که #خواطر در وجود ما هست — چه رحمانی و چه شیطانی —
این خواطر، خودِ ما هستیم!
نه اینکه ما یه چیز باشیم و #خواطر چیز دیگه... ⚖️
پس نتیجه چیه؟
اگه #خواطر رحمانی در ذهن ما باشه:
نفس ما کمکم رحمانی میشه 🕊
اگه #خواطر شیطانی باشه:
نفس ما کمکم تبدیل به شیطان میشه 😈
بهعبارت دیگه:
ما با همون خواطری که توی ذهنمون شکل میدیم و باهاشون زندگی میکنیم،
در حال ساختنِ خودمون هستیم! 🧱🧍♂️
این اصل سوم، یکی از کلیدیترین نکاته که باید توی سلوک و مراقبه حسابی بهش توجه کرد...
@raghebin_ir
🌊 اصل چهارم: ظاهر و باطن داشتن نفس
🔹 استاد فیاضبخش🔹
نکته دیگر در سلوک، که بزرگان اهل معنا بهویژه امام خمینی (ره) در کتاب اسرار نماز بر اون تأکید دارن، اینه:
وقتی میگیم نفس انسان ذومراتب هست، یعنی:
نفس، هم ظاهر داره و هم باطن
و باطن او، خود دارای بواطن دیگر است! 🔍➡️🔍➡️🔍
یعنی انسان مثل یه دریای عظیمه 🌊
اما اغلب، ما فقط با سطح این دریا در ارتباطیم...
در حالیکه در درونمون، یک عالم بینهایت حمل میکنیم! 🌌
پس اگر کسی در مسیر سلوک بخواد رشد کنه،
باید از ظاهر این دریا عبور کنه
و به عمق و لایههای باطنی نفس برسه... جایی که حقیقت انسانیت نهفتهست 🧘♂️
این هم از طریق #نفی_خواطر است.
@raghebin_ir
مراد از ظاهر نفس و مسئلۀ نفی خواطر
🔹 استاد فیاضبخش 🔹
❓ مراد از ظاهر نفس چیست؟
ظاهر نفس، همان عالم مُلک و بدن است.
⬇️ اما کمی که از بدن عمیقتر شویم، وارد عالم خیال میشویم؛
این مرتبه، پایینترین سطح از مراتب نفس است.
🧠 بیشتر #خواطری که در سیر و سلوک دربارهشان صحبت میشود، از همین مرتبه آغاز میگردند.
✋ سید بحرالعلوم میفرمایند:
«#نفی_خواطر یعنی صَمتِ قلب.»
❤️ اما قلب در اینجا به معنای فطرت نیست، بلکه منظور از قلب، باطن انسان است.
یعنی: «باطن خود را آرام کن!»
و اولین مرتبه از این باطن، همان قوۀ خیال است.
🧘♂️ پس اگر کسی بخواهد در نماز و عبادات حضور قلب پیدا کند،
باید بیاموزد چگونه این قوّه را مهار و مدیریت کند.
@raghebin_ir
حملات شیطان با ایجاد #خواطر مختلف
🔹 استاد فیاضبخش 🔹
⚠️ بهمحض اینکه کسی وارد مسیر سلوک میشود، تازه حملات جدّی شیطان آغاز میگردد!
✋ ممکن است پیش از آن، اهل نماز بوده و نمازش هم با طمأنینه و آرامش بوده باشد؛
اما وقتی میخواهد در نماز حضور قلب پیدا کند و #نفی_خواطر داشته باشد،
در همین لحظه، شیطان وارد میدان میشود!
🔥 #خواطر مختلف از اطراف به ذهن او هجوم میآورند،
و نهفقط در نماز، بلکه در زندگی عادی هم
با گرفتاریها و مشغولیتهای ذهنی گوناگون روبهرو میشود.
#خواطر (یعنی همان وسوسهها و افکار مزاحم شیطانی) از هر طرف حملهور میشوند، و ذهن او را آشفته میکنند.
@raghebin_ir
نماز خوب یعنی…؟
🔹استاد فیاضبخش 🔹
نماز خوب نیازمند #نفی_خواطر است؛
کاری بسیار سخت که مقدمات طولانی میطلبد!
در طول روز، انسان درگیر اضطرابها، مشغلهها و #خواطر گوناگون است.
این #خواطر مثل یک سیل خروشان، ذهن را آلوده میکند.
🌊 ذهن پر از موجهای پراکنده و بیقرار میشود…
حالا اگر کسی بخواهد یکباره این سیل را متوقف کند و وارد نماز شود،
قطعاً موفق نخواهد شد!
⛔ نمیشود با ذهن آشفته، به #حضور_قلب رسید…
پس باید
مقدمات حضور را باید فراهم کرد…
تا سیل ذهن آرام گیرد و دل آماده شود برای دیدار با محبوب.
@raghebin_ir
#نفی_خواطر، پاک کنندۀ باطن انسان
🔹استاد فیاضبخش 🔹
بالاترین امری که باطن انسان را پاک میکند عبارت است از #نفی_خواطر. 💭
لذا تا باطن پاک نشود، هرگز انسان نمیتواند #حضور_قلب داشته باشد. 🙏
تا #حضور_قلب نداشته باشد، عبادت مقرّب نیست؛ عبادت بالا برنده نیست؛ فقط اسقاط تکلیف میکند. ⚖️
این یعنی عبادت در صورتی اثر واقعی خواهد داشت که انسان با #حضور_قلب به عبادت بپردازد، نه فقط برای انجام وظیفه.
@raghebin_ir
سلام به رفقای همراه کانال!
راستی چند تا سؤال دارم براتون:
چقدر با این نکتهٔ "نفی خاطر" تو زندگیتون درگیر بودید؟
🤔 تا حالا به اهمیت و آثارش فکر کردید؟
💭 هیچ وقت تصمیم گرفتید که علاج خواطر رو شروع کنید؟
خیلی خوشحال میشم اگر تجربههاتون رو برام بنویسید!
منتظرم بخونم و با هم بیشتر فکر کنیم...
📝❤️
@Nore_Tohid
@raghebin_ir
فتنههای #خواطر، ظلمتهای پیدرپی
🔹استاد فیاضبخش 🔹
حتی #خواطر درست هم آلودگی میآورند.
و وای به حال وقتی که #خواطر، گناهآلود باشد!
مثل این است که انسانی در دریایی تاریک و پرموج گرفتار شده باشد؛ از یک موج نجات پیدا کند، موج دیگری او را دربر بگیرد…
🌊🌊🌊
از یک فتنه، به فتنهای دیگر بیفتد، و از آن فتنه، به فتنهای دیگر… و تازه، این همه فتنههای درونِ آب کافی نیست،
بالای سرش یک ابر سیاه و تاریک هم سایه انداخته است!
🌩
این تصویر، کنایهای است از وضعیت انسان در دنیا:
تا از یک گناه آزاد میشود، گناه دیگری سراغش میآید… و وقتی از گناهها رها شد،
ظلمت خودِ نفس، او را فرا گرفته است.
⚫️
سالک باید از لایهلایهی تاریکی عبور کند،
تا به نور برسد…
@raghebin_ir