📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۵۸
🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۵/۱۵
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ آیه ۲۳ بقره: «و ان کنتم فی ریبٍ ممّا نزّلنا علی عبدنا فأتوا بسورةٍ من مثله و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین»
(و اگر نسبت به آنچه که بر بندهمان نازل کردیم در تردیدید پس سورهای مانند آن بیاورید و شاهدانتان غیر از خدا را نیز دعوت کنید اگر راست میگویید.)
✅ آیه ۲۴ بقره: «فان لم تفعلوا و لن تفعلوا فاتّقوا النار التی وقودها الناس و الحجارة اعدّت للکافرین»
(پس اگر نکردید که هرگز هم نمیتوانید انجام دهید پس از آتشی که هیزمش انسانها و سنگها هستند بپرهیزید، آتشی که برای کافران آماده شده است.)
🔰🔰🔰🔰🔰🔰
🔴راه #تقوای_علمی این است که کسی که شک دارد باید با «معیارِ رافعِ شک» شکش را برطرف کند. اما اگر باز هم شکش برطرف نشد، پس مبنای تفکرش بر #شک است چون شک برای مقام اثبات است و نیاز به معیاری برای رسیدن به یقین دارد.
♦️گوید اگر تقوای علمی دارید و در شکتان راستگویید معیار رفع شک این است که اگر کلامی بیمانند بود و آوردن شبیه آن، ممکن نبود #کلام_الله است. اگر همگی با هم نتوانستید مثل آن را بیاورید پس کلام خداست.
✅خداوند میفرماید اگر خواستید مثل قرآن بیاورید بدانید #اوصاف و ویژگیهای قران این موارد هستند:
۱. این کتاب همه حقایق و #علومی را که برای سعادت انسان نیاز است در خود دارد. (نحل_۸۹)
۲. همه حقایق را نه یکباره که در طی بیش از ۲۰ سال تنظیم کرده و به تدریج آورده و با این وجود هیچ #اختلاف و تعارضی در آن نیست. (نساء_۸۲)
۳. آورنده قرآن، پیامبری #امّی و بیسواد است که کلیات موجود در قران را با علوم لدنّی(از نزد خدا) خود، با جزییات تفصیل میدهد که باید برای فهم جزییات به او رجوع کرد.
❌در مورد نوع دوم تحدی که تحدی به #عدم_اختلاف در آیات قران در عین تدریجی بودن نزول آن میباشد آیه ۸۲ نساء میفرماید: چرا تدبر نمیکنید؟ اگر قران از غیر خدا بود یقیناً در آن اختلاف زیاد مییافتید! «افلا یتدبّرون القرآن افکان من عند غیر الله لوجدوا فیه اختلافاً کثیراً»
🔰در اینجا دو سوال مطرح میشود: اول چرا اگر کتاب خدا بود در آن اختلافی نیست و دوم چرا اگر کتاب انسان بود دارای اختلاف است؟
♦️پاسخ اینکه منشأ اختلاف، #جهل و #نسیان انسان است که در خدا راه ندارد. اختلاف به دو صورت است. یا انسان چیزی را ندانسته میگوید و بعداً میفهمد که اشتباه میکرده است که خدا اینگونه نیست(و هو بکلّ شیءٍ علیم/بقره_۲۹) و یا اینکه قبلاً چیزی را گفته و بعداً فراموش کرده و چیز دیگری میگوید. اما خدا فراموشکار نیست (و ما کان ربّک نسیّاً/مریم_۶۴)
♦️هیچ پیامبری نیامده که پیامبر قبلی را رد یا تخطئه کند بلکه همه متصل به #ذات_احد بوده و از #علم_لدنّی (علم از نزد خداوند) برخوردارند. اما هیچ عالمی نیست که بگوید تمام حرفهای قبلی من درست است.
♦️علت این است که #علوم_انسانی، همگی اکتسابی هستند و هر روز که میگذرد انسان با مطالعه، دانستههایش را افزایش میدهد و اشتباهاتش را مییابد و البته که اشتباهات دانشندان بیشتر از باقی مردم است زیرا باقی مردم که اصلاً نظری نمیدهند تا اشتباه باشد یا نباشد. اما #علوم_الهی، تشریعی بوده و از نزد خدا میآید لذا در آینده کاملتر نمیشود که امکان جهل در آن باشد.
♦️جزمی که در #مسائل_عقلی هست در #مسائل_علمی نیست زیرا مسائل علمی مبتنی بر فرضیه هستند که هر لحظه امکان رد دارد. در حالیکه قران در طول ۲۰ سال و به تدریج نازل شده است که بخشی در جنگ و بخشی در صلح، بخشی در مدینه و بخشی در مکه، بخشی مربوط به تقوا و بخشی مربوط به جنگ است اما هیچ اختلافی بین آیات جنگ و تقوایش نیست. لذا آوردن مانند آن ممکن نیست. آیه ۲۳ زمر گوید این قران سراسرش شبیه همند و همدیگر را کامل میکنند.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1
📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۵۸
🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۵/۱۵
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ بخش دوم:
✅برخی گفتند #اختلافاتی در قران است مثلا در جایی قران گوید خداوند انسان را هنگام مرگ توفی میدهد و در جای دیگر گوید فرشته موکل خدا، این کار را میکند. امام علی در این باره گوید اینها به #درجات_انسانها ارتباط دارد که در درجات انسانی بسیار بالا، خود خداوند انسان را قبض روح میکند اما در درجات پایین دیگر حتی خود فرشته عزراییل نیز برای توفی نمیآید بلکه نمایندگانش را میفرستد.
🔷نسخ دو جور است: یا از روی #جهل میباشد که قانونگذار به جهل خود در قانون قبلی پی برده و آن را نسخ میکند. و یا اینکه بخاطر #اتمام_مهلت قانون قبلی است بدین صورت که حکم قبلی، موقتی بوده و تا حالا دوام داشته و حالا حکم عوض گشته است.
♦️آیات نسخ قران، از نوع دومند. مانند حد زن بزهکار که ابتدا فرمود آنها را در خانه نگهدارید تا بمیرند یا اینکه خداوند راهی را بعداً برایش قرار دهد(نساء_15) یعنی خود قران گفته که این حکم بعداً عوض خواهد شد.
#نسخ_هنجاری
#نسخ_توصیفی
🔰تدبر در قران دو نوع است: گاهی #تدبر_عمومی و برای همه انسانها است و گاهی تدبری که برای #تحدّی است. آیه ۲۹ سوره «ص» گوید این کتاب پربرکتی است که نازل کردیم تا مردم تدبر کنند. این تدبر در ابتدا ناظر به تحدی نیست بلکه برای همه مردم است. هدف خداوند از تدبر، #تذکر و به یاد آوردن چیزهایی است که با خداوند #عهد بسته است نه اینکه هدف عالم شدن انسان باشد.
💠آن اندازه که قران به #تدبر دعوت میکند به #تلاوت قران دعوت نمیکند. تدبر بسیار مهمتر است اگرچه خواندن بدون فهم نیز بر انسان تاثیرش را میگذارد. اگر انسان تدبر در قران نکرد بداند که دلش قفل شده است (أم علی قلوبٍ اقفالها/محمد_۲۴) چون تدبّر مربوط به قلب است.
🔴بنیان فکری برخی بر #شک است. آیه ۱۰۹ توبه گوید: آیا کسی که بنیان تفکر خود را بر #تقوای_الهی و رضایت او بنا کرده بهتر است یا کسی که بنیان فکر خود را کنار #پرتگاهی_سست بنا نهاده است که ناگهان در آتش دوزخ فرو میریزد؟ «افمن اَسّس بنیانه علی تقوی من الله و رضوانٍ خیرٌ ام مّن اسّس بنیانه علی شفا جرفٍ هارٍ فانهارَ به فی نار جهنّم» ادامه آیه گوید خداوند برای اینها هیچ راهی برای نجات قرار نداده است «والله لا یهدی القوم الظالمین» مگر اینکه قلبهایشان را در قیامت بشکافیم. اما اگر تفکرشان مبتنی بر #تقوا بود شک و جزمش حساب شده بوده و با تحقیق به یقین میرسد.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1
📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۶۶
🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۵/۲۷
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
💠تفاوت معجزه با امور غیرعادی دیگر مانند #سحر و شعبده در چیست؟
1⃣ سحر و سایر علوم غریبه راه #علمی دارند و با یادگرفتن آنها میتوان انجامشان داد اما معجزه راه فکری نداشته و انسان ها نمیتوانند آنرا بفهمند چون مربوط به #قداست_روح پیامبر است.
2⃣ معجزه هرگز #شکست نمیخورد. منطق انبیا هرگز شکست نمیخورد (مجادله_۲۱) اگرچه پیامبران را به قتل برسانند زیرا #شهادت نه یک شکست، که یک کمال است.
♦️خداوند اصل کلی شکستناپذیری پیامبران و معجزه را بصورت جزیی نیز در مورد برخی پیامبران توضیح داده است. در آیات ۶۴ به بعد سوره طه به موسی گوید: نترس، عصایت را بنداز که تو قطعاً پیروزی! حضرت امیر در اوایل نهجالبلاغه میگوید ترس موسی هنگام انداختن چوبها و ریسمانها توسط ساحران، بخاطر خودش نبود بلکه میترسید مردم در #ضلالت_باطنی باشند و نتوانند فرق بین سحر و معجزه را فهمیده و #حق_و_باطل را از هم تشخیص دهند!
🔴زمانی #شک ایجاد میشود که هم حق باشد و هم باطل. اولیای خدا به مرحلهای از #تجرد_عقل و خیال میرسند که در آن شیطان راه ندارد و لذا وهم و خیال و باطل را به آن راهی نیست پس براحتی میتوانند حق و باطل را از هم بشناسند و لذا هیچگاه در شک نمیافتند. پیامبران نیز به همین صورت درمیابند که به مقام نبوت رسیدهاند و در آن شک نمیکنند.
🔰اصل مسیر همه انبیا یکی است و آن #اسلام است «انّ الدین عند الله الاسلام/آل عمران_۱۹» اما فروعاتی که پیامبران میآوردند فرق داشت که این تفاوتها نیز به #نسخ_زمانی و تناسب وضعیت زمان آنها بر میگشت نه اینکه فروع بعدی، فروع قبلی را #باطل کند و بگوید آنها از اصل حق نبوده است.(حق در برابر باطل است.)
🔰چرا معجزه شکستناپذیر است؟
اگرچه همه چیز متکی به خداست اما معجزه متکی به حقیقتی خاص یعنی #مخزن_غیب است(طلاق_۳) که در آن جایی برای #تزاحم نیست و همه موجودات با هم هماهنگند لذا چیزی که در مقابل معجزه ایستاده و آنرا شکست دهد وجود ندارد چنانکه معیت عامّه خداوند شامل همه موجودات است اما #معیّت_خاصّه او تنها به مومنین میرسد و آنها را شکستناپذیر میکند.(هدیً للمتّقین/بقره_۲)
🔰ارتباط معجزه با صدق گفته پیامبر چیست؟چه ارتباطی بین مار شدن عصا با خداوندی خدا و رسالت پیامبر وجود دارد؟
هر پیامبر یک دعوت دارد و یک دعوا. پیامبر به قیامت و عبادت و غیره #دعوت کرده و از سویی، ادعا و #دعوای رسالت و ارتباط با وحی را دارد. دعوت با #قرآن اثبات شده و ادعا با #معجزه. اگر ادعای رسالت پذیرفته شد به مرحله دعوت میرسد وهمگی به دعوت او گوش میدهند زیرا #فطرت_سالم اکثر انسانها اگر در برابر عمل غیر قابل شکست قرار بگیرد تسلیم میشود. لذا معجزه با صدق دعوت رابطهای ندارد بلکه اثبات صدق دعوای آنهاست.
🔰چرا غیر از پیامبر نمیتوانند معجزه بیاورد؟ فرق معجزه و کرامت چیست؟
این چرایی یک #دلیل_غایی دارد و یک #دلیل_فاعلی که قبلاً ذکر شد. اگر خلاف این باشد با حکمت خداوند ناسازگار است. البته امامان معصوم نیز میتوانند مانند پیامبران معجزه بیاورند اما نامش #کرامت است.
اگر امرِ خارقِ عادتِ شکستناپذیر، همراه با دعوای رسالت باشد #معجزه نام داشته و اگر بدون دعوای رسالت باشد #کرامت نام دارد اما در هر صورت برای ابد، «شکستناپذیر» است.
----------------------------------------------------------
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
----------------------------------------------------------
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1
📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۶۸
🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۵/۲۹
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔴 بخش اول:
💠معجزه برعکس سایر علوم غریبه و غیر غریبه راه فکری ندارد لذا #موضوع هم ندارد، بلکه انسان در اثر قداست نفس و عظمت روح و ارتباط روح با ماورای طبیعت، در طول علل قرار گرفته و به این دلیل در جهان، هر کار را که خدا بخواهد انجام میدهد. اما شخص مادی فقط محسوسات را موجود میداند و آنچه حس نشود را غیرموجود و #خرافه میداند که از آن جمله، معجزه است.(بقره_۵۵)
❌موجود از نظر قران دو قسم است:
۱. قسم #مادی (شهادت): که احکام عامه ماده بر آن جاری است.
۲. قسم #مجرد (غیب): که هیچیک از احکام ماده بر آن جاری نیست.
(عالم الغیب و الشهادة/رعد_۹)
🍄بحث در غیر قابل حسبودن #غیب است نه اینکه به میزان قدرت حس مربوط باشد. غیبها دو نوعند: یا تنها در این عالم و از چشم سر غایبند مانند فرشتگان که در قیامت همه انسانها آنها را میبینند و دیگر، غیب همیشگی یعنی خداوند که حتی در قیامت نیز قابل دیدن نیستند. #جن از جنس آتش است پس مادهای خارجی و قابل دیدن با چشم خارجیست اما #فرشته تنها قابل دیدن با چشم قسم مجرد انسان است. (فصلت_۳۰)
🍀البته اینجا استثنائاتی نیز وجود دارد چنانکه خداوند میفرماید گنهکاران در قیامت نیز از خداوند #محجوبند. (مطففین_۱۵) مفهوم مخالف این آیه این است که عدهای نیز وجود دارند که میتوانند خدا را در آن روز ببینند. اما کفار مایل بودند که فرشتهها را با چشم دنیوی ببینند (فرقان_۲۱). این نگاه مادیگرایانه #اسراییلیان زمان موسی بود که گفتند تا خدا را آشکارا نبینیم ایمان نمیآوریم. (بقره_۵۵)
🌓علت محجوب بودن این افراد در قیامت نیز در آیه، چرک، تیرگی و #رینی است که بواسطه انجام گناهان، بر قلبهای اینها نشسته است. «کلّا بل ران علی قلوبهم/مطففین_۱۴»
اینها در قیامت نیز تنها قهر و عذاب خدا را میبینند نه لقای حق و نعمات او را. (انشقاق_۶)
♦️♦️♦️♦️♦️
🔴✅ رد #بینش_مادی به قرآن:
1⃣آنهایی که با بینش مادی با قران روبرو میشوند کارشان صحیح نیست چون #علم_زده هستند؛ یعنی پیشرفت صنایع آنها را متحیّر کرده است.
2⃣اگر علمی در یک بعدی پیشرفت کند فوراً سعی میکنند آیات قران را بر آن علم پیشرفته تطبیق کنند در حالیکه بسیاری از علوم پیشرفته، به #فرضیه متکی هستند و پایگاه ثابتی ندارند چون فرضیه در آینده دور یا نزدیک عوض خواهد شد و با عوضشدن آن، مبانی آن علم برهم میخورد.
3⃣حال اگر ما قران را بر آن علم حمل کنیم لازمهاش این است که خود قران هم معاذالله دستخوش تحولات و حوادث گردد و بدین صورت #شک در آن راه خواهد داشت در حالیکه در قران شکی نیست. (لا ریب فیه/بقره_۲) اگر علمی، مبادی بدیهی داشت مانند #ریاضیات که عقلاً راه دیگری وجود ندارد، میتوان قران را با آن تطبیق داد اما قران قابل تطبیق بر #علوم_تجربی که غالباً مبتنی بر فرضیه هستند نیست.
🔰یک انسان مادی، #روح را مادی دانسته، #پیامبر را انسانی نابغه و #کتب_الهی را نوشتهای از سر نبوغ میداند و #دین را نیز تکاملیافته در طول تاریخ فرض میکند که امکان تغییر و تحول در آن هست در حالیکه اینها امور غیبی هستند که قابل بررسی با حس نیست لذا نبوغ در رسالت راه ندارد چون راه فکری ندارد.
----------------------------------------------------------
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
----------------------------------------------------------
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1
تفسیر تسنیم (علامه جوادی آملی)
📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۶۸ 🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴ 📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۵/۲۹ 👤 مفسر: علامه جو
✅ آیا بحث تطبیقی با فقه و اسلام در انتهای #مقالات_علوم_انسانی، جهت تایید فرضیات جدید، مورد قبول قرآن است؟
🔰علامه جوادی آملی:
1⃣آنهایی که با بینش مادی با قرآن روبرو میشوند کارشان صحیح نیست چون #علم_زده اند؛ یعنی پیشرفت صنایع آنها را متحیّر کرده است.
2⃣اگر علمی در یک بعدی پیشرفت کند فوراً سعی میکنند آیات قران را بر آن علم پیشرفته تطبیق کنند در حالیکه بسیاری از علوم پیشرفته، به #فرضیه متکی هستند و پایگاه ثابتی ندارند چون فرضیه در آینده دور یا نزدیک عوض خواهد شد و با عوض شدن آن، مبانی آن علم برهم میخورد.
3⃣حال اگر ما قران را بر آن علم حمل کنیم لازمهاش این است که خود قران هم معاذالله دستخوش تحولات و حوادث گردد و بدین صورت #شک در آن راه خواهد داشت در حالیکه در قران شکی نیست.(لا ریب فیه/بقره_۲) اگر علمی، مبادی بدیهی داشت مانند #ریاضیات که عقلاً راه دیگری وجود ندارد، میتوان قران را با آن تطبیق داد اما قران قابل تطبیق بر #علوم_تجربی که غالباً مبتنی بر فرضیه هستند نیست.
(جلسه ۶۸ تفسیر سوره مبارکه بقره)
♦️#تذکر: اولین اصل بدیهی در علوم انسانی، عدم قطعیت نظریات است.
✅ @tafsire_tasnim1