💠 زندگی موحّدانه 🔹 آیه ﴿یا أَیهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ﴾ خیلی مهم و جزء غرر آیات است؛ این تعبیر را برخی از مفسّران دارند كه اگر ما به این آیه می‌ رسیدیم و آشنا بودیم، شایسته بود که «أن نَبكی بدل الدموع دما»! این جمله «بَدَلَ الدُّمُوعِ دَما» را ملاحظه بفرمایید که غیر از «زیارت ناحیه مقدسه»[1] كسی این تعبیر را كرده یا نكرده؟ آیا در بین اعلام شیعه این تعبیر هست یا نیست؟ در بین علمای اهل سنّت این تعبیر هست یا نیست؟ برخی از مفسّرانی كه در حدود هشت قرن قبل‌ می ‌زیستند، می ‌گویند اگر ما این ﴿یا أَیهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ﴾ را خوب ادراك كنیم ـ «لو كنا متحقّقین» نه «محقّقین» ـ «كان ینبغی لنا لو كنّا متحقّقین بفهم هذه الآیة أن نبكی بدل الدموع دما»،[2] برای اینكه این آیه دو مطلب نمی ‌خواهد به ما بفهماند! ما وقتی غالباً مبتدایی داشتیم، خبر و قیدی داشتیم، این جمله دو مطلب را می ‌فهماند: یكی اثبات آن خبر برای مبتدا و یكی هم برای تفهیم آن قید؛ اما این بزرگواران می‌ گویند در ﴿أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ﴾، این ﴿أَنتُمُ﴾ مبتداست، ﴿الْفُقَرَاءُ﴾ خبر است و ﴿إِلَی اللَّهِ﴾ مفعول با واسطه است، این جمله كه قیدی برای خبر است و آن قید متعلّق به خبر است و مفعول با واسطه است، یك پیام دارد دو پیام ندارد؛ اگر ما این را می‌ فهمیدیم و توجه به آن داشتیم، به جای اشك خون جاری می ‌كردیم! «نَبكی بدل الدموع دما»، چرا؟ برای اینكه این آیه به ما #حیات داده است! این آیه دو چیز را نمی‌ خواهد به ما بفهماند، برای اینكه ما فقرمان را همه می ‌دانیم، چه كسی است كه نداند فقیر است؟! صدر و ساقه زندگی ما نیاز است؛ ما به هوا نیاز داریم، به آب نیاز داریم، به غذا نیاز داریم، به خاك نیاز داریم، به خواب نیاز داریم و به دارو نیاز داریم؛ همه نوع نیاز هست! فقیر بودن انسان یك چیز مجهولی نیست تا برای آن آیه نازل شود كه ای انسان شما فقیر هستی! بله معلوم است که ما فقیر و محتاجیم، اما تمام مشكل این است كه نمی ‌دانیم به چه چیزی محتاجیم. این آیه می ‌گوید تمام نیازهای شما فقط به دست خداست، این #معنای_توحید است ﴿أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَی اللَّهِ﴾. برای ابطال دور و تسلسل، فرمود او دیگر فقیر نیست تا نقل كلام در آن بكنیم «یتسلسل أو یدور»، او #غنی_محض است. ﴿وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِی﴾ كه این ضمیر فصل ﴿هُوَ﴾ همراه با معرفه بودن خبر، مفید حصر است ﴿وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِی﴾. پس این آیه نیامده به ما بگوید شما فقیرید; لذا با معرفه بودنِ خبر سخن گفته است، خبری كه معلوم است خب معرفه ذكر می ‌كنند نكره كه نیست! جایی خبر نكره است كه فایده‌ای داشته باشد، اما وقتی كه خبر معلوم است ـ «إنّ الأخبار بعد العلم بها أوصافٌ» كه در كتاب ‌های ادبی ملاحظه كردید ـ این در حقیقت وصف است؛ برای اینكه ثبوت محمول برای موضوع برای ما روشن است. 🔹 فرمود تمام مشكل این است كه ما نمی‌دانیم آن قید كجاست؛ انسان فقیر به طرف كیست؟ محتاج به طرف كیست؟ انسان خیال می‌ كند که خودش احتیاج خودش را برطرف می ‌كند یا خیال می‌ كند روابط یا ضوابط مشکل را حل می ‌كند، همه اینها ابزارند كه تحت تدبیر یك مدیر كلّ‌اند كه ﴿رَبّ‌ُ الْعَالَمِین﴾[3] است. 🔹 ما اگر این جمله آیه را خوب می ‌فهمیدیم كه ما به چه كسی محتاجیم، آن وقت در برابر غیر او سر فرود نمی ‌آوردیم؛ نه به خود اتّكا داشتیم، نه می ‌گفتیم به خودمان معتمدیم، نه می‌ گفتیم به مردم معتمدیم. خودمان و مردم #ابزار_الهی‌ هستیم، می ‌گفتیم به الله معتقدیم، خود ما را الله اداره می ‌كند، مردم را الله اداره می‌ كند، رابطه ما و مردم را الله اداره می‌ كند، #موحّداً زندگی می‌ كردیم. [1] . المزار الکبیر، ص501. [2] . رحمة من الرحمن فى تفسیر و اشارات القرآن، ج‏3، ص446. [3] . سوره اعراف، آیه 54. #غنی_محض #ابزار_الهی #فقیر_الی_الله #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه فاطر ـ جلسه 10 تاریخ: 1392/09/06 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠

 هو الجواد

🔸 ذات اقدس الهی عالَم را خلق نكرد تا سودی ببرد، ذات اقدس الهی عالَم را خلق نكرد تا جودی بكند؛ او نه «تا سود» کار می کند نه «تا جود» کار می کند، بلكه #جواد_محض است. ⏹ دیگران كه كار می ‌كنند یا برای سود است یا برای جود؛ یا این ساخت و ساز را می ‌كند برای اینكه بهره ببرد یا می‌ خواهد ثواب ببرد، این بیمارستان را می ‌سازد آن مسكن را برای طبقه محروم می سازد كه می ‌خواهد به وصف #جود برسد به #ثواب برسد؛ چون این سازنده، كمالش محدود است نه نامتناهی، یا می ‌خواهد سودی را كه ندارد ببرد یا جودی را كه نداشت، با این می‌ خواهد ثابت كند، ثواب ببرد و مانند آن. 🔸 كارِ غیر خدا #تا بردار است یعنی می ‌شود گفت فلان موجود این كار را كرده است تا به فلان مقصد برسد چه نبی چه ولی چه غیر اینها؛ اما خدا كه كمالش نامتناهی است، چیزی را فاقد نیست، تا با كار، آن را به دست بیاورد كه اگر كار نكند و فیضی نرساند، به وصف جود متّصف نباشد و اگر این فیض را برساند، به وصف جود متّصف باشد. اگر _ معاذ الله_ این طور بود، خب این كمالش می ‌شد محدود، این می شد ممكن، دیگر واجب نبود. 🔸 بنابراین از آن جهت كه #غنی_محض است خودش منزّه از آن است كه هدف داشته باشد، هدف داشتن خدا نقص است و از آن جهت كه حكیم است، صدر و ساقه فعل او با #حكمت و منفعت و هدف و امثال ذلك همراه است. فعل, هدف دارد كه به مقصد می ‌رسد و مقصود خود را در آن مقصد می ‌یابد؛ خدا، منزّه از قصد داشتن است، لذا در سوره مباركه «ابراهیم» به زبان موسای كلیم فرمود: ﴿إِن تَكْفُرُوا أَنتُمْ وَمَن فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً فَإِنَّ اللَّهَ لَغَنِی حَمِیدٌ﴾؛ اگر همه مردم هم كافر بشوند این طور نیست كه بر دامن كبریایی او گَردی بنشیند و او به مقصد نرسیده باشد، او خودش #مقصد است. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 سوره مبارکه مومنون جلسه 38 تاریخ: 1390/07/16 🌐 http://news.esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠

   موهبت شکر

🔸 گفتند شكر، دو خصیصه دارد: یكی #قید_موجود است؛ یكی #صید_مفقود. كسی که نعمتی دارد، اگر شاكر باشد، این شكر دو كار می ‌كند: یكی اینکه این نعمت موجود را حفظ می ‌كند و دوم اینکه آنچه این فرد ندارد را صید می‌ كند. اینكه در سوره مباركه «ابراهیم» گذشت: ﴿لَئِن شَكَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّكُمْ﴾، معنایش همین است؛ یعنی #قید_الموجود و #صید_المفقود! اینكه فرمود من اضافه می ‌كنم یعنی آنچه دارید را حفظ می ‌كنم و آنچه ندارید را هم به شما می ‌دهم؛ این #خصیصه_شكر است. 🔸 كفران نعمت هم در معرض تهدید است! غالباً تهدید الهی به صورت ضمنی و تلویحی است؛ ولی وعده الهی و تحبیب الهی صریح است؛ این مسئله ﴿لَئِن شَكَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّكُمْ وَلَئِن كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٌ﴾ از همین قبیل است، نفرمود «لئن كفرتم لاعذبنّكم». غالباً وعده را به صورت صریح و مطابقه و وعید را به صورت ضمنی و تلویحی ذكر می ‌كند. فرمود: ﴿مَن شَكَرَ فَإِنَّمَا یشْكُرُ لِنَفْسِهِ﴾ چون خدای سبحان #غنی_محض است ﴿وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ رَبِّی غَنِی كَرِیمٌ﴾. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی #جام_معرفت 📚 سوره مبارکه نمل جلسه 13 تاریخ: 1391/02/31 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra