📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۲۵
🔖 آیه: ۸ و ۹
📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۱۲/۲۷
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ «و من الناس من یقول آمنّا بالله و بالیوم الآخر و ما هم بمؤمنین» (بقره_۸)
«یُخادعون الله و الذین آمنوا و ما یخدعون الّا انفسهم و ما یشعرون» (بقره_۹)
🔰🔰🔰🔰🔰
1⃣ مردم از نظر ایمان ۳ گونه‌اند:
اول مردمی که اعتقادشان، #ایمان_محض است.
دوم کسانی که #کافر_محض هستند
سوم افرادی که گرفتار برخی #رذایل_اخلاقی غیر از کفرند مانند دروغ.
2⃣انسانها از نظر «قلب» به تبع اعتقادشان ۳ دسته‌اند:
۱. انسان کافر، قلبش #مرده است.
۲. انسان مومنی که قوی الایمان است قلبش #زنده و #سالم است.
۳. اما انسان ضعیف الایمان، قلبش زنده اما #مریض است. (آیات ۵۲ به بعد سوره حج)
3⃣ متعلقات ایمان:
گفتیم برای بهره‌برداری از قرآن، ۵ ایمان نیاز بود:
۳ اصل دین، شامل ایمان به #غیب(توحید)، #وحی عامه و خاصه و #آخرت و ۲ فرع دین شامل ایمان عملی (نماز) و مالی (انفاق)
4⃣ #منافقان ادعای ایمان دارند اما هیچیک از این ۵ قسمت ایمان را ندارند که در سوره‌های بقره، آل عمران، منافقین و مائده آمده است.
5⃣نفی ۲ ایمان اصلی یعنی ایمان به آخرت و غیب(خداوند) در منافقین، در آیه ۸ بقره آمده است؛ ایمان به وحی و آخرت در آیه اول منافقین هم رد شده و ایمان به رسالت بصورت ضمنی و تلویحی نفی شده است.
6⃣ همچنین آیه ۵۴ سوره توبه، تقوای اعتقادی و عملی و مالی منافقین را رد کرده و آنرا با کسالت و #اکراه از روی #ریا می‌داند. «و ما منعهم ان تقبل منهم نفقاتهم الا انهم کفروا بالله و برسوله و لا یأتون الّا و هم کُسالیٰ و لا ینفقون الا و هم کارهون» (هیچ مانعی از قبول نفقات آنها نبود جز آنکه به خدا و رسولش کافر بودند و به نماز نمی‌آیند مگر به حال کسالت و سس.تی، و انفاق نکنند جز با بی‌میلی و اکراه)
7⃣آیه ۴۱ مائده گوید اینها ایمانشان تنها به #دهان است نه به #قلب و از روی اعتقاد. به همین جهت آیه ۱۶۷ درباره منافقین گوید اینها در جنگ اُحُد به کفر نزدیکتر بودند تا ایمان. دلیلش هم گفته شد که ایمانشان تنها به دهان اما کفرشان از روی قلب است.
8⃣در آیه ۵۲ مائده گوشزد می‌کند که وقتی حوادث جنگ پیش می‌آید منافقین شتاب‌زدهن6 به سمت کفار می‌روند و استدلالشان هم این است که شاید #حکومت_اسلامی شکست خورده و کفار پیروز شوند پس نباید به ما آسیب و ضرری برسد! خداوند گوید اینها «یسارعون فیهم» یعنی شتاب می‌کنند در میان کفار، نه «الیهم» که به معنای شتاب کردن به سوی کفار باشد! زیرا منافقین حقیقتا کافرند و تنها ظاهرشان مومن است لذا در هنگام جنگ #ظاهر خود را نیز با شتاب عملی، نشان می‌دهند.
8⃣منافقین طبق آیه ۹ بقره فکر می‌کنند دارند خدا و مومنان را فریب می‌دهند، در حالیکه تنها خودشان را فریب می‌دهند چون انسان هر کاری که می‌کند #اصالتاً به سود و زیان خود عمل کرده و به #تبع آن، بر دیگری نیز اثر می‌گذارد. ممکن نیست عمل انسان از جان انسان جدا شده و در دیگری اثر بگذارد.
🔴«اِن احسنتم احسنتم لانفسکم و ان اسأتم فلها/اسراء_۷»
این آیه گوید:
اولا عمل، موجودی زنده است و از بین نمی‌رود.
ثانیاً موجود زنده در جهانی که مبتنی بر روابط علّی و معلولی بنا شده، به جایی مرتبط است.
ثالثاً تنها تکیه‌گاهی که عمل به آن متصل است و از آن جدا نمی‌شود #جان_انسان است. در #علم_النفس عمل از عامل جدا نیست و هر کاری می‌کند ذاتاً به خود کرده و تنها #سایه‌اش به دیگران می‌رسد.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1
📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۲۹
🔖 آیه: ۱۰
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۱/۱۳
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅ آیه ۱۰ سوره بقره: «فی قلوبهم مرضٌ فزادهم الله مرضاً و لهم عذابٌ علیم بما کانوا یکذبون»
در قلب‌هایشان مرضی است پس خدا مرض را در آنها زیاد می‌کند و به جهت آنچه تکذیب میکردند برایشان عذاب دردناک در آخرت است.
🔰🔰🔰🔰🔰🔰
🍄 کفار و منافقین در یک گروهند زیرا آیه ۱۴۰ نساء گوید: «انّ الله جامع المنافقین و الکافرین فی جهنّم جمیعاً» علت جهنمی شدن آنها نیز باید یک چیز باشد و آن #مهر_شدن_قلبشان است و چون طبق آیه ۳ منافقون تنها راه ادراک انسان، #قلب است، این مختوم‌شدن و مهر‌خوردن قلبشان، سبب عدم بهره‌برداری آنها از هدایت قرآن است.
🔺 در آیات ۲۰ و ۲۷ محمد آمده: «فاذا انزلت سورة محکمة فذکَر فیه القتال رأیتَ الذین فی قلوبهم مرضٌ ینظرون الیک نظر المغشیّ علیه الموت»
اگر برای منافقان، سوره‌ای #محکم، غیر متشابه و غیر قابل تفسیر نازل شود و در آن از #قتال بحث شود اینها همانند یک انسان محتضر و رو به موت به آن نگاه می‌کنند که این #مرض_قلبی است!
🛡خدا طبق آیه ۱۰ بقره چگونه #مرض قلب منافقین و کفار را اضافه می‌کند؟!
اینها قلباً مریضند. حال قرآن، #شفای_قلب مریض است. «و ننزّل من القرآن ما هو شفاءٌ و رحمة للمؤمنین/ اسراء_۸۲»
اما اینها به قرآن گوش نداده و آنرا پشت سر گذاشتند لذا خداوند #توفیق_فهم قرآن را از آنها گرفت و آنها را به حال خودشان رها کرد تا بر این مریضی بیفزایند؛ نه اینکه خدا آنها را گمراه و مریض کرد!
🔮مثال روشنِ گمراهی کفار و منافقین توسط خداوند:
طبیب خوب، چیزهایی که باعث بیماری می‌شود را می‌گوید(#دفع_مرض) و هم راه درمان را برای بعد از بیمار شدن(#رفع_مرض) حال اگر شخص نه به دفع مرض توجه کرد و نه به رفع آن، طبیب او را به حال خودش وامی‌گذارد تا مریضتر شود.
💊#شفای_قرآن دو گونه است:
1⃣ جلوگیری و دفعی:
❌ ۱. از نظر #اجتماعی: آیه ۳۲ احزاب به زنان پیامبر گوید «فلا تخضعن بالقول فیطمع الذی فی قلبه مرض» در حرف زدن با مردهای نامحرم صدایتان را نازک نکنید چون مردی که #مرض_قلبی دارد با شنیدنش در شما طمع می‌کند.
لذا طمع کردن در طرف با شنیدن صدایش، نشان از مرض قلبی شخص دارد. این یک مثال است و بطور کلی دنبال نامحرم رفتن، علامت #مرض_قلبی است.
❌ ۲. از نظر #سیاسی: آیه ۵۲ سوره مائده فرمود: «فتری الذین فی قلوبهم مرض یسارعون فیهم یقولون نخشیٰ ان تصیبنا دائرة» گوید اگر دیدید در زمان جنگ، کسی گرایش به کفار دارد وی مریض است پس باید جلویش را گرفت.
2⃣ درمان کردن و رفعی:
آیه ۶۰ احزاب به پیامبر گوید: در زمان جنگ گاهی به جبهه می‌روی و گروهی در شهر مانده و مردم را علیه #انقلاب و جنگ می‌شورانند یا دلهای مردم را با #شایعات متزلزل می‌کنند. اگر دست از این کارشان برندارند ما حکم صادر می‌کنیم که اینها را از شهر #تبعید کرده یا #بکشی. «لئن لم ینتهی المنافقون و الذین فی قلبهم مرض و المرجفون فی المدینة لنغرینّک بهم...أینما ثقفوا اخذوا و قتّلوا تقتیلا/احزاب_۶۰_۶۱»
🍀در آیه ۶۰ احزاب، #مرجفون کسانیند که اراجیف(جمع رجفه) را پخش می‌کنند. رجفه یعنی لرزه و خبرهای بدون سند، بی‌پایه و لرزان را #اراجیف گویند. گوید اگر دست از #شایعه_پراکنی برنداشتند حکم تبعید یا قتال با آنان را می‌دهیم که درمان رفعی است.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1
📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۵۰
🔖 آیه: ۲۱ و ۲۲
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۲/۲۱
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅آیه ۲۱ و ۲۲ سوره بقره: «یا ایها الناس اعبدوا ربکم الذی خلقکم و الذین من قبلکم لعلکم تتقون - الذی جعل لکم الارض فراشاً و السّماء بناءً و انزل من السّماء ماءً فاخرج به من الثمرات رزقاً لکم فلا تجعلوا لله انداداً و انتم تعلمون»
ای مردم کسی را عبادت کنید که شما و پیشینیان شما را خلق کرد شاید باتقوا شوید - کسی که زمین را برای شما بستری گسترده و آسمان را سقف و خیمه‌ای افراشته قرارداد، از آسمان آبی نازل کرد پس بوسیله آن از میوه های گوناگون، رزق و روزی برای شما بیرون آورد پس برای خدا شریکان و همتایانی قرار ندهید در حالیکه به اینها علم دارید.
🔹🔹🔹
♦️تنها کسی می‌تواند به توحید ربوبی رسیده و #ضرورت_عبادت را درک کند که با تحقیق به آن رسیده باشند لذا خداوند برای اثبات آنها، ۲ آیه انفسی و ۳ آیه آفاقی ذکر می.کند.
💠#آیات_انفسی همان خلق انسان و پیشینیانش توسط خداوند است. اگر انسان خود را بشناسد خدا را شناخته است چون می‌داند خالقی دارد. اما در مورد پیشینیان اگرچه یک آیه آفاقی می‌تواند محسوب شود اما چون به #خلق برمی‌گردد در ادامه آیات انفسی آمده است چون آیات آفاقی نه به خلق انسان، که به تربیت او می‌پردازند. لذا به گذشتگان نیز نباید اقتدا کرد چون آنها نیز مخلوق خداوندند.
💠#آیات_آفاقی در این رابطه به خلق آسمان، زمین و موجودات بین اینها از خاک می‌پردازد. اگر زمین نباشد #رزقی برای حیات نخواهد بود. اگر آسمان نباشد باران و گرما و نوری نخواهد بود که هرکدام سبب مرگ است. تمام موجودات نیز اعم از جمادات و نباتات و حیوانات از همین خاک و آب بارانند.
♦️خداوند در آیه مورد بحث #تقوا را هدف عبادت ذکر کرده است. باید دانست که تقوا نه هدف اصلی آفرینش بلکه «زاد و توشه‌ای» برای طی سفر به سوی لقای الهی و رسیدن به سعادت است
«اتقوا الله لعلکم تُفلحون/آل عمران_۲۰۰» «و من ... یتّقهِ فاولئک هم الفائزون/نور_۵۲»
🔺خداوند وقتی که در آیه ۵ تکاثر از درک #علم_الیقین که نهایت مسیر تقوا است صحبت می‌کند آن را وسیله‌ای برای دیدن جهنم در دنیا می‌داند. «لترونّ الجحیم»
❎زاد و توشه برای #مسافر است پس انسان سالک و متقی هنوز به مقصد نرسیده است. آیه ۱۹۷ بقره بیان می‌دارد «و تزوّدوا فإنّ خیر الزّاد التّقوی» تقوی، توشه راه است لذا انسانی که اهل سفر نیست زاد نمی‌خواهد. او یا در همان اول راه مانده و #منجمد شده است «فهی کالحجارة أو اشدُّ قسوة/بقره_۷۴» ویا اینکه به مقصد یعنی #لقای_حق رسیده است که دیگر قلب و روحش در دنیا زندگی نمی‌کند که نیاز به زاد داشته باشد اگرچه بدنش هنوز در دنیاست و نقس می‌کشد.
❌تقوا که زاد مسافر است بنابر #مقصد مسافران به سه گونه تقسیم می‌شود:
1⃣#تقوای_رهبت و خوف: برای مسافرانی است که در تلاش برای نجات از جهنمند. «فاتّقوا النار التی وقودها الناس و الحجارة/بقره_۲۴»
2⃣#تقوای_رغبت و شوق: برای مسافرانی که به دنبال بهشتند. «و اُزلفت الجنّة للمتقین/شعراء_۹۰»
3⃣#تقوای_الهی: برای گروهی از مسافران که از بهشت و جهنم گذر کرده و لقای حق را می‌جویند. «و اتّقون یا اولی الالباب/بقره_۱۹۷»
🛐ممکن نیست کسی لذت تقوای الهی را بچشد و بعدش بدنبال لذت‌های دیگر برود! #مناجات_شعبانیه در مورد همین تقوای الهی است که گوید همان مقام موسای کلیم است. این مناجات، توشه راه انسان است لذا باید با آن حشر و نشر داشته باشد.
❗️بهترین زاد، #تقوای_قلب است «فانّها من تقوی القلوب» تقوای قلب نیز همان #توحید است بطوریکه در قلب چیزی جز خدا را راه ندهد. اگر برای کاری به دیگران متوسل شد موحّد نیست بلکه موحّد باید تنها از خداوند بخواهد که اسباب رفع مشکلات را به او برساند.
🔰تقوا نه برای بدن که برای #قلب است. انسان با قلب (و جان) سفر می‌کند نه با بدن؛ لذا خدا گوید تقوا زادی برای قلب انسان است «تقوی القلوب». در مورد حضرت ابراهیم نیز آمده «و اذ جاء ربه بقلبٍ سلیم/صافات_۸۴» #قلب_سلیم همان قلب باتقواست و تنها قلب سلیم است که به مقصد می‌رسد «الّا من اتی الله بقلبٍ سلیمٍ/شعراء_۸۹» پس بطور خلاصه تنها یک انسان محقق است که با شناخت این ۵ برهان به سوی تقوای الهی می‌رود تا به قلب سلیم برسد.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1
📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۵۵
🔖 آیه: ۲۳
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۲/۲۸
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅آیه ۲۳ سوره بقره: «و ان کنتم فی ریبٍ ممّا نزّلنا علی عبدنا فأتوا بسورةٍ من مثله و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین»
(و اگر نسبت به آنچه که بر بنده‌مان نازل کردیم در تردیدید پس سوره‌ای مانند آن بیاورید و شاهدانتان غیر از خدا را نیز دعوت کنید اگر راست می‌گویید.)
🔰🔰🔰🔰🔰🔰
🔰سوره بقره ابتدا گروه‌های سه‌گانه مومنان، کافران و منافقان را بررسی کرد. سپس به #اصول_اعتقادی_دین پرداخت. ابتدا اصل توحید را شکافت و اکنون اصل #وحی و #نبوت را مطرح می‌کند.
❎آغاز آیه بصورت شرط بیان شده است. شرط گاهی نشان از مردد بودن #موضوع می‌دهد و گاهی نشان از مردد بودن #شخص. فرق شک و ریب این است که #ریب، شکّ همراه با تهمت است یعنی اگر کسی به چیزی شک داشت و آنرا قبول نیز نداشت در حقیقت در ریب است نه در شک. آیه گوید اگر به پیامبر شک داشته و تهمت می‌زنید که قران را از نزد خدا نیاورده و حرف خودش است پس شبیه آن را بیاورید.
‼️در اینجا سه مطلب آورده شده است.
♦️اول اینکه اصول دین یعنی توحید، معاد و نبوت(وحی) قابل تردید نیست. در مورد #توحید آیه ۱۰ ابراهیم گوید: «أفی الله شکٌ فاطر السماوات و الارض». عدم شک در #معاد را در آیات ۹ آل عمران «إنک جامع الناس لیومٍ لا ریب فیه»، ۲۵ آل عمران، ۸۷ نساء و ۲۱ کهف ذکر شده و شک در #وحی و #نبوت نیز در آیه ۲ بقره نفی شده است «ذلک الکتاب لا ریب فیه»
♦️مطلب دوم اینکه با وجود عدم امکان شک در اصول دین اما عده‌ای همیشه وجود دارند که به اینها شک می‌کنند. شک این افراد در #توحید را آیات ۶۲ هود و ۹ ابراهیم نشان داده، شک در #معاد در آیات ۳۲ جاثیه و ۲۱ سبأ و شک در #وحی و نبوت نیز بواسطه آیات ۸ ص و ۳۴ غافر تذکر داده شده است.
❗️روش شناخت در قرآن:
اما مطلب سوم جمع‌کننده دو مطلب قبل است با این توضیح که آن کسانی که در اصول دین شک می‌کنند بخاطر این نیست که این اصول بحث‌های نظری و پیچیده دارد بلکه به این خاطر است که تردید‌کنندگان در اینها، کورند و #حقیقت را نمی‌بینند. آیه ۶۶ نحل این قضیه را اینطور روشن می‌کند که اینها کورند «بل هم فی شکٍ منها بل هم عمون» مانند تاریکی شب که قابل انکار نیست اما شخص کور در آن شک می‌کند.
❗️قران کسی را کور می‌داند که #عقل و #قلب درونیش را از دست داده و این چراغ درونیش خاموش شده است. «فإنّها لا تعمی الابصار و لکن تعمی القلوب التی فی الصدور/حج_۴۶» لذا کور بودن در قرآن، به معنای کور‌بودن چشم ظاهر نیست. اگر شخص عقل داشت می‌فهمد که کلام الهی و کلام بشری کدامست و فرقشان چیست و اگر عقل نداشت کور است.
❎شکها دو دسته اند:
1⃣ برخی قابل درمانند. آنهایی که پس از شک و دیدن حقیقت آنرا می پذیرند پس درمانش با #بررسی و مطالعه است.
2⃣ برخی غیر قابل درمانند. گروهی حتی پس از دیدن حقیقت نیز آنرا نمی‌پذیرند. قران در مورد اینها گوید «فی ریبهم یتردّدون» یعنی در شکشان مدام #تردد دارند اما همیشه به در بسته می‌خورند. اینها عمری را در شک خواهند گذرانید و قابل هدایت نیز نیستند. راه درمان این افراد جز این نیست که قلوبشان را در قیامت بشکافند «الّا أن تقطّع قلوبهم»
🔰کافران در قیامت خودشان حق را خواهند دید اگرچه ایمان نیاورند. توضیح اینکه #ایمان امری اختیاری است و لذا بین ایمان و نفس، #اراده فاصله انداخته است و تنها با اراده است که انسان، ایمان یا هوای نفس را انتخاب می‌کند. اما #علم اختیاری نیست بلکه با حاصل شدن مقدمات، خودبخود علم حاصل می‌شود و دیگر نفس نمی‌تواند بگوید که من نمی‌خواهم بفهمم. پس مرددان در قیامت، اگرچه علم پیدا می.کنند اما دیگر نمی‌توانند ایمان بیاورند زیرا نیاز به اراده دارد و دیگر اراده از آنها گرفته شده و زمان تحصیل گذشته است.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1