📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۴۹
🔖 آیه: ۲۱
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۲/۱۸
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
✅آیه ۲۱ بقره: «یا ایّها الناس اعبدوا ربّکم الّذی خلقکم و الذین من قبلکم لعلّکم تتّقون»
ای مردم، پروردگارتان را که شما و پیشینیان شما را خلق کرده است بپرستید تا بدین وسیله شاید پرهیزگار شوید.
🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰
♦️قران انسان را مخاطب قرار میدهد «یا ایها الناس» زیرا قران رابطه مستقیم #خالق و #مخلوق است به همین دلیل، نور بوده و مانند دیگر کتب نیست که معارفش به صورت قضایای اتفاق افتاده بیان شود زیرا در باقی کتابها، نویسنده با مخاطب سخن نمیگوید بلکه تنها یک سری اطلاعات میدهد اما قران، برای #تمام_دورانها است و هر لحظه با مخاطب سخن میگوید.
♦️عبارت «یا ایها الناس» نشان میدهد این کتاب، کتابی #جهانی است نه محصور به شبهجزیره عربستان لذا برای هر گروهی از مردم دلایلی میآورد تا ایمان آورند اعم از کافران و مشرکین، منافقین و حتی مومنان.
🔹استدلال خدا در برابر منکران خدا، این است که شما یا میگویید خالقی ندارید یا دارید. اگر دارید یا خالقتان خودتان هستید یا کسی همانند شما«ام خُلقوا من غیر شیءٍ ام هم الخالقون/طور_35». اگر بگویید خالقی ندارید پس باید #تصادفی خلق شده باشید که خلاف #اصل_علیت است و معلول بدون علت معنا ندارد. اما توضیح دو بخش دیگر در آینده مطرح میشود.
♦️جدال احسن: خداوند در برابر بت پرستان #جدال_احسن میکند. پروردگار، جدال را نهی و جدال احسن را امر کرده است. جدال احسن یعنی استفاده از مقدمات حقه که مورد قبول طرف مقابل است برای ارائه استدلال. در برابر جدال، #برهان است که در آن، موردِ پذیرش بودنِ این مقدمات از سوی طرف مقابل یا عامه مردم مورد بحث نیست و تنها نیاز به #مقدمات_حقه است.
🔹اگر مقدمات، حق نبود #جدال_باطل و حرام است. در جدال احسن، کافران، خالقیت خدا را قبول دارند پس قران از همین مقدمه شروع کرده و ربوبیت خدا و سپس وجوب عبودیت و بندگی او را اثبات میکند.
♦️#حکمت_بندگی انسان: هر انسانی باید قوانین و مقرراتی را پذیرفته و به آن احترام بگذارد. اگر قانون الهی را نپذیرفت باید به #قانون_هوس احترام بگذارد. احترام به یک قانون، عبادت آن محسوب میشود لذا اگر خدا را نپرستید خود بخود در حال پرستش هوای نفس هستید.
♦️چگونه #تقوا، استدلالی برای وجوب عبادت است که خدا در آیه مورد بحث گوید عبادت کنید شاید متقی شوید «اعبدوا الذی ... لعلکم تتقون» تقوا از ریشه وقی و وقایه است یعنی حفظ از #خطر. اگرچه به مومنان و بتپرستان میتوان گفت که تقوا استدلالی برای عبادت است اما مادیگرایان و کافران که تقوا را قبول ندارند. خدا گوید حتی مادیگرایان نیز اگر به وجود خطر وجود جهنم و عذاب سخت آن توجه کنند میفهمند که تنها راه در امان ماندن، عبادت خالق است.
♦️علاوه بر استدلال به #مبدأ_فاعلی (خالقیت) خداوند در آیاتی به #مبدأ_غایی نیز استدلال کرده است زیرا مرگ در قران همیشه با لفظ «تَوَفّیٰ» آمده است که از مصدر وفی و استیفا شدن به معنی گرفتن تام و تمام، میآید یعنی ای انسان، تو هیچگاه نمیمیری بلکه هنگام مرگ تمام هستی و روح شما از دنیا وارد آخرت میشود و هیچ چیزی از شما در دنیا گم نشده و باقی نیز نمیماند پس خدا را عبادت کنید.
🔹حال، خدا چون خالق و متوَفّی است باید عبادت شود. کمونیست به مُرده میگوید شادروان! در حالیکه این جز لفظی بی معنا برای او نیست زیرا وی برای مرده اصلا #روح و #روانی قائل نیست که شاد باشد یا نباشد.
🔹آیه 22 یس هم به مبدا فاعلی اشاره دارد هم به مبدا غایی. این کاملترین استدلال است که گوید شما نه به خواست خود به دنیا میآیید نه از دنیا خارج میشوید زیرا خدا خالق و میراننده انسان است.
♦️چرا در قرآن به #مادیگرایان کمتر توجه شده است؟
اگر قران بیشتر به مشرکین اشاره دارد و از مادیین و کافران زیاد صحبت نکرده است به این علت است که بیشتر افراد اطراف پیامبر اسلام و دیگر پیامبران از مشرکین و بتپرستان بودند نه از مادیین. علت دوم هم این است احکام مهم دین بین مادیین و مشرکین فرقی نیست.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1