📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۲۲ 🔖 آیه: ۶ 📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۱۲/۲۱ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ✅ آیه۶ بقره: «ان الذین کفروا سواء علیهم اأنذرتهم ام لم تنذرهم لا یؤمنون ختم الله علی قلوبهم و علی سمعهم و علی ابصارهم غشٰوة و لهم عذاب عظیم» (همانا آنهایی که کافر شدند چه انذارشان دهی و چه ندهی برایشان مساویست و ایمان نمی‌آورند چون خداوند بر قلوب، گوش‌ها و چشم‌هایشان مهر زده است و لذا برایشان عذابی بزرگ است.) 📚📚📚📚📚📚 💠 چرا قرآن تنها برای باتقوایان هدایت است؟ مردم پس از نزول قرآن سه دسته شدند: متقین، کفار و مشرکان. با توجه به اینکه غیر متقین یعنی کفار و مشرکین عمداً راه هدایت‌پذیری را بر خود بستنه‌اند هدایت قرآن را نمی‌فهمند و در آنها تاثیر نمی‌کند پس عدم هدایتشان ناشی از اختیار خودشان است. 🔰مشرکین و کافران چرا ایمان نمی‌آورند و هدایت نمی پذیرند؟ چون خدا بر قلب و گوش و چشمشان مهر زده و #پرده‌ای انداخته که مانع هدایت‌شدن آنها است. 🔴 منشأ مهرخوردن قلب و گوش و چشم این دو گروه چیست؟ منشأ آن، #هواپرستی آنهاست (افرأیتَ من اتّخذ الهه هواه؟/ جاثیه_۲۳) اینها هوا و هوس خود را، خدای خود قرار داده‌اند و تسلیم هر چیزی هستند که هوایشان به آنها امر کند. لذا چون عالمانه و عامدانه هواپرست شده‌اند مورد قهر خدا قرار گرفتند و هدایت‌پذیری را از دست دادند «و اضلّه الله علی علمٍ». بر این مبنا دیگر گوش و چشم و دلشان حقیقت را نمی‌فهمد چون پرده‌ای روی آنها افکنده شده که مانع درک حقیقت است «و ختمَ علی سمعه و قلبه و جعل علی بصره قشٰوة». دیگر هیچ کس نمی‌تواند آنها را هدایت کند «فمن یهدیه من بعد الله/جاثیه_۲۳» ❎ منظور از سمع و بصر و قلب، شنیدن و دیدن و فهمیدن درونیست نه ظاهری. لذا آن سمع و بصر و قلب درونی که باید #ممثلات_برزخی و صادقانه یا حقیقت را بشنود و ببیند و بفهمد دیگر نمی‌تواند. (حج_۴۶) 🌳این پرده‌ها تنها مخصوص عالم طبیعت(دنیا) است و در عالم برزخ و قیامت این پرده‌ها نیست. «لقد کنت فی غفلة من هذا فکشفنا عنک غطاءک فبصرک الیوم حدید/ ق_۲۲» (تو در غفلت بودی و ما امروز پرده‌ات را از تو کنار زدیم لذا دیده‌ات امروز تیزبینتر است.) 🌚اضلال یا گمراه‌کردنِ مجازاتی، در برابر اضلالِ ابتدایی: خدا تنها #اضلال_مجازاتی می‌کند نه #اضلال_ابتدایی... اینکه هدایت به غیر متقین نمی‌رسد ناشی از گناهان خودشان است. وقتی عمدا گناه کردند پرده‌ای بر فهم خود می‌کشند(اضلال ابتدایی). آنگاه خدا این پرده را بخاطر مجازاتشان وسیعتر و ضخیمتر میکند(اضلال مجازاتی). هدایت نیز چنین است که انسان ابتدا راه را انتخاب می‌کند و کمی جلو می‌رود آنگاه خدا او را بیناتر، شنواتر و داناتر می‌کند به حقیقت. 🌞در آیات قرآن گاهی سمع و بصر در کنار هم آمده‌اند و قلب جداگانه، گاهی سمع و قلب با هم و بصر جداگانه(جاثیه_۲۳) و گاهی هر سه در کنار هم(نحل_۱۰۸) 📺انسان کافر و مشرک، هم راه #معرفت_انفسی را بسته و هم راه #معرفت_آفاقی. آیه ۸ یٰس گوید: «انا جعلنا فی اعناقهم اغلالاً فهی الی الاذقان فهم مقمحون» (ما بر گردن‌هایشان تا زیر چانه زنجیرهایی آویختیم که مقمَح و سر به هوا شده‌اند و نمی‌توانند سرشان را به پایین خم کنند) 🔺انسان سربه‌هوا، نمی‌تواند خود را نگاه کرده و از راه معرفت نفس و خود به شناخت خدا برسد پس این راه را برای شناخت خدا از دست می‌دهد. در آیه بعد هم گوید: «و جعلنا من بین ایدیهم سداً و من خلفهم سداً فاغشیناهم فهم لا یبصرون» (در جلو و پشت سرشان دیواری بلند قرار دادیم که نمی‌توانند جایی را ببینند) بدین صورت راه شناخت آفاق و جهان را نیز برای شناخت خدا از دست می‌دهند و لذا هدایت از دست می‌رود. 🔰حجاب دو نوع است: ۱. مکشوف و آشکار مانند دیوار ۲. مستور و پنهان مانند گناهان: مصالح این زنجیر و دیوارها، گناهان خود شخص است که حجابی می‌شوند بین آنها و حقیقت؛ اما آنرا نمی‌بینند. 🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜 📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈 ✅ @tafsire_tasnim1

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۷۷ 🔖 آیه: ۲۶ 📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۶/۱۱ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ 🔴 بخش دوم: 💠علوم مادی تنها بدرد این دنیا می‌خورد و #فشار_قبر تمام دانسته‌ها را از انسان می‌گیرد و او دوباره جاهل می‌شود اما اگر #علوم_الهی دانست در آنجا روشنتر می‌شود. خداوند علمی را می‌ستاید که با #ایمان همراه باشد. اما علم دنیایی را که با ایمان همراه نباشد مذمت می‌کند و گوید هر بار که انبیا آمدند عده‌ای از دانشمندان مادی در برابر اینها ایستادند «فلمّا جائتهم رسلهم بالبیّنات فرحوا بما عندهم مّن العلم و حاق بهم ما کانوا به یستهزئون/غافر_۸۳» 🔰«یضلّ به کثیراً و یهدی به کثیراً» آیه گوید مومنین نیز کثیرند اما این کثرت، #کثرتِ_نفسی است نه نسبی؛ یعنی مومنین فی نفسه کثیرند اما اگر با کفار بسنجید اینها کمند. گفتیم که اضلال خداوند، #اضلال_ابتدایی نیست بلکه #اضلال_کیفری است که به صورت رها کردن انسان متجلی می‌شود. بدین صورت هم مالکیت مطلقه خدا محفوظ است و هم به اختیار انسان آسیب نمی رسد. نه انسان مجبور است و نه خداوند کار را به انسان تفویض کرده است. این نه #جبر است نه #تفویض یعنی هم خدا هدایت می‌کند و رها نکرده ولی اگر انسان بخواهد می‌تواند از هدایت خدا محروم شود. 🔰تفویض، هم از لحاظ #مبدأ_فاعلی محال است هم از لحاظ #مبدأ_قابلی یعنی اولاً فقر برای انسان همانند حیوان ناطق بودن برای اوست یعنی #فقر جزو ذات و ماهیت انسان است و از او جداشدنی نیست لذا خداوند نمی‌تواند یک موجود فقیر را به حال خود بگذارد و ثانیاً تدبیر خداوند اجازه نمی‌دهد که انسان را رها کند و ببیند که چه خواهد کرد. حال اگر در انسان دخالت نداشت چگونه به او امر و نهی می‌کند. وقتی مالک او نبود امکان امر و نهی نیست. ♦️جبر هم نیست به این معنا که #فاعل حقیقی همه کارها خدا باشد و انسان تنها وسیله انجام کار باشد نه مصدر کار. این هم با تکلیف مطابق نبود و خدا در این صورت نمی‌توانست دیگر امر و نهی کند و پاداش و کیفر قرار دهد که نشان از #اختیار انسان است. خدا گوید ما عقل و وحی را فرستادیم که انسان در قیامت در برابر ما احتجاج نکند.(نساء-۱۶۵) که اگر جبر بود دیگر اینها معنا نداشت. 🔰پس طبق آیه مورد بحث ما، #اضلال_خداوند این است که: تنها کسی را رها کند که خودش قبلاً خودش را از خدا رها کرده باشد که در آیه ۵ صف بیان شده است. هرگز اضلال ابتدایی از سوی خدا انجام نمی شود. ---------------------------------------------------------- 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 ---------------------------------------------------------- 📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈 ✅ @tafsire_tasnim1

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۷۸ 🔖 آیه: ۲۶ 📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۶/۱۲ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ 🔰ضلالت و هدایت به دست خداست. هدایت خداوند به دو قسم ابتدایی و پاداشی تقسیم می‌شود. #هدایت_ابتدایی شامل «هدایت تکوینی» است که عام و برای همه موجودات است و نیز شامل «هدایت تشریعی» است که قانونگذارِ همه انسان‌هاست. در کنار آن هدایت پاداشی نیز وجود دارد که خاص افرادی است که به هدایت تشریعی ایمان آوردند و عمل کردند. «فسنیسّره للیسری/لیل_۷» معنای کلی اینکه ما کار را برایش آسان می‌کنیم، اگر بخواهد عفیف یا امین باشد بسیار برایش راحت خواهد بود. 🔰#اضلال_ابتدایی شامل «اضلال تکوینی» است که راه هدایت را بر انسان ببندد یا او را به بیراهه ببرد که در خدا راه ندارد و نیز شامل «اضلال تشریعی» نیز هست که همان #وضع_قانون_بد یا ندادنِ هوش و تمایل به هدایت است و باز هم در خدا راه ندارد. لذا خداوند اضلال تشریعی را به فرعون و سامری نسبت می‌دهد «و اضلّهم السامریّ» ♦️اما #اضلال_کیفری توسط خدا ممکن است زیرا اگر انسان به هدایت تشریعی توجهی نکرد و به سوی گمراهی و گناهان رفت خداوند نیز او را به حال خودش رها خواهد کرد و توفیق هدایت را از او خواهد گرفت. «ربنا الذی اعطیٰ کل شی‌ءٍ خلقه ثم هدی/طه_۵۰» یعنی هر چیزی را با ابزار تکاملیش آفرید و آنگاه هدایت کرد. 💠فطرتِ خداجویی، در همه انسان‌ها هست لذا امکان #اضلال_ابتدایی وجود ندارد. ادیان جعلی همان قانون‌گذاری‌های باطل است که تحمیلی بر فطرت خواهد بود مثل اینکه مواد مخدر را بر ضائقه کودک تحمیل کنیم تا کم‌کم عادت کند زیرا سم تحمیلی بر دستگاه گوارش انسان است، حال گناه نیز تحمیلی بر جسم و روح است. ♦️علت اینکه پاداش کار ثواب، ده برابر است و کیفر گناه، تنها به اندازه همان گناه؛ همین است که کار ثواب موافق #فطرت انسان است و مثل این است که بادکنک را مقداری به سمت هوا هُل دهیم که ده برابر بالا می‌رود و در کنار آن، سنگ را نیز به سمت بالا حل دهیم که جز به همان اندازه که هُل داده‌ایم بالاتر نمی‌رود چون خلاف فطرت سنگ است که بالا برود. ✅به همین جهت است که گفته‌اند اگر بچه تا یک سالگی گریه کرد او را نزنید چون گریه‌های وی تا چهار ماهگی، #شهادت_به_وحدانیت خداست «اشهد ان لا اله الا الله» گریه چهار ماهه دوم او #شهادت_به_رسالت پیامبر اکرم است و گریه چهار ماهه سوم وی، دعا و #طلب_مغفرت برای پدر و مادر خود است که مجاری فیض و رحمتند. چون طفل تازه از دیار فطرت آمده است و هیچ گناهی نکرده است. ---------------------------------------------------------- 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 ---------------------------------------------------------- 📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈 ✅ @tafsire_tasnim1

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۷۹ 🔖 آیه: ۲۶ و ۲۷ 📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۶/۱۶ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ 🔰پس از تببین اهمیت تمثیل، به بررسی #اضلال_ابتدایی از سوی شیاطین جنی و انسی و #اضلال_کیفری از سوی خداوند پرداختیم. قران گوید اگر کسی از شیطان پیروی کند خودش تبدیل به شیطان می‌شود. در پایان آیه می‌بیینم که اگرچه خداوند اضلال را منحصر به گروه خاص فاسقین دانسته است اما هدایت را منحصر به گروه خاصی نمی‌داند. منظور از فاسقین مطلق افرادی است که از راه راست خارج شدند. 🔴 تفاوت خاسر و متضرر: در آیه بعد نیز از باب نمونه ۳ مورد از فاسقین را نام می‌برد نه اینکه فاسقین منحصر در این سه باشند. این سه گروه را در انتهای آیه ۲۷، #خاسر می‌نامد. خاسر کسی است که #سرمایه را می‌بازد لذا اینها سرمایه فطرت پاک اولیه را می‌بازند. 🚸🚸🚸 🔺 گروه اول کسانیند که #پیمان بین خود و خدا را نقض کردند لذا مشخص است که بین انسان و خدا یک پیمان از ابتدا وجود دارد. پیمان و تعهد را به #حبل یا طناب تشبیه کرده‌اند چنانکه طناب دو چیز را به هم متصل می‌کند پیمان نیز اینگونه است. حبل بریده می‌شود و پیمان نیز نکس و #نقض می‌شود. ♦️حال این #پیمان_اولیه چیست؟ 1⃣برخی گفتند این همان پیمان بین خدا و انسان در #عالم_ذر است. 2⃣برخی گفتند این همان پیمان اولیه خدا از طریق حجت باطنیه #عقل است «رسلً مبشرین و منذرین لئلّا یکون للناس علی الله حجةٌ بعد الرسل/نساء_۱۶۵» اگر این حجت باطنه یعنی عقل نبود مردم در قیامت احتجاج می‌کردند که چرا ما را که در برابرمان هزاران راه بود الان عذاب می‌کنی؟ 3⃣وجه سوم این است که این پیمان همان ارسال رسل و پذیرش #نبوت پیغمبران از سوی انسان‌هاست که بعداً نیز باید به تعهدشان پایبند باشند. 4⃣نظر چهارم نیز #کتب_الهی است و نقض‌کنندگان، اهل کتابی هستند که کتاب خود را فراموش کرده و نقض کردند. البته این وجه، در طول همان وجه سوم می‌گنجد. ✅ وجه اول در آیه ۱۷۲ سوره اعراف آمده است. آیا خداوند از صلب #حضرت_آدم، ذرات ریزی را خارج کرد و ارواح به آن ذرات ریز تعلق گرفتند و بعد، از این ارواح، تعهد گرفت؟ طبق نظر شیخ طوسی در تبیان و باقی مفسرین شیعه، این تفسیر نه عقلی است و نه مطابق با آیه. آیه گوید «و اذ اخذ ربک من بنی‌آدم من ظهورهم ذریتهم» یعنی از پشت #تمام_بنی‌آدم، ذریه آنها را خارج کرد و سپس از آنها پیمان گرفت نه اینکه همه انسانها را از پشت حضرت آدم خارج کند. 🔰معنای دوم که به #حجت_باطنه اشاره داشت فی‌نفسه درست است زیرا انسان‌ها اگرچه هنگام تولد از نظر «جسمی» برخی #مستوی_الخلقه (سالم) و برخی غیر مستوی‌الخلقه (مثلا کور) می‌باشند؛ اما آنکه انسان است و بر او تکلیف بار می‌شود همگی از نظر «روح» مستوی‌الخلقه می‌باشند زیرا #نفس است که اهمیت دارد و حقیقت انسان را تشکیل می‌دهد. همین روح است که مستوی‌الخلقه است «و نفسٍ و ما سوّاها». معنای مستوی‌الخلقه بودن نفس و روح نیز این است که خدا بوسیله آن، خوبی و بدی را به انسان الهام می‌کند تا عالم شود «فالهمها فجورها و تقواها» ⚠️روح همان #سرمایه_اولیه همه انسان‌ها است. ♦️در سوره روم می‌فرماید: «فاقم وجهک للدین حنیفاً فطرت الناس فطر الله علیها لا تبدیل لخلق الله» همه انسان‌ها با این #فطرت_اولیه بوده و خواهند بود و عوض نمی‌شوند. #تعهد_فطری را خداوند از انسان گرفت و گفت چیزی را که می‌دانی بد است انجام نده؛ چیزی را که می‌دانی خوب است انجام بده و چیزی را نیز که نمی‌دانی از #وحی بپرس. لذا عقل، بدون فتوا و ساکت نیست و در مرحله آخر نیز که نمی‌داند گوید من حکم می‌کنم که از شرع بپرس مانند چگونگی عبادت. اما #هوس جلوی این نور عقل را می‌گیرد. پس این عقل همان است که خدا داده و بهمین جهت از انسان تعهد گرفته که طبق آن عمل کند. ---------------------------------------------------------- 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 ---------------------------------------------------------- 📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈 ✅ @tafsire_tasnim1